Tworzenie funduszu zakładowego na rok 1959 w niektórych przedsiębiorstwach przemysłowych i usługowych.

ROZPORZĄDZENIE
RADY MINISTRÓW
z dnia 18 lutego 1959 r.
w sprawie tworzenia funduszu zakładowego na rok 1959 w niektórych przedsiębiorstwach przemysłowych i usługowych.

Na podstawie art. 2 ust. 3 i 4 oraz art. 4 i 5 ustawy z dnia 28 marca 1958 r. o funduszu zakładowym na rok 1958 (Dz. U. Nr 18, poz. 74) oraz art. 1 ustawy z dnia 21 grudnia 1958 r. o funduszu zakładowym na rok 1959 (Dz. U. Nr 77, poz. 399) zarządza się, co następuje:

I.

Przepisy ogólne.

§  1.
Rozporządzenie dotyczy:
1)
państwowych przedsiębiorstw przemysłowych:
a)
wchodzących w skład resortów nieprzemysłowych z wyłączeniem przedsiębiorstw branży metalowej podległych Ministrowi Obrony Narodowej,
b)
podległych Ministrowi Górnictwa i Energetyki z wyłączeniem kopalń węgla, przedsiębiorstw energetycznych, przedsiębiorstw Zjednoczenia Przemysłu Maszyn Górniczych oraz warsztatów naprawczych i zakładów remontowych,
2)
Zakładu Kompletacji Dostaw oraz Centralnego Biura Konstrukcyjnego Przemysłu Drobnego,
3)
Zjednoczonego Przedsiębiorstwa Rozrywkowego podległego Ministrowi Kultury i Sztuki,
4)
jednostek działających na zasadach rozrachunku gospodarczego w ramach Centralnego Zarządu Radiostacji i Telewizji, podległych Ministrowi Łączności,
5) 1
Przedsiębiorstwa Eksploatacji Cystern podległego Ministrowi Przemysłu Chemicznego

- zwanych dalej "przedsiębiorstwami".

II.

Odpisy na fundusz zakładowy.

§  2.
Przedsiębiorstwo dokonuje odpisu zasadniczego na fundusz zakładowy w kwocie odpowiadającej 2% osobowego funduszu płac planowanego na rok 1959, jeżeli spełni warunki, o których mowa w art. 3 ustawy z dnia 28 marca 1958 r. o funduszu zakładowym na rok 1958 (Dz. U. Nr 18, poz. 74), zwanej dalej "ustawą".
§  3.
Jeżeli przedsiębiorstwo pogorszy w roku 1959 swój wynik w porównaniu z wynikiem osiągniętym w 1958 r., a w przypadkach, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, w porównaniu z wynikiem planowanym na rok 1958, suma odpisu zasadniczego ustalona w myśl przepisu § 2 podlega zmniejszeniu o 4% za każdy procent pogorszenia wyników w granicach do 10% oraz o dalsze 6% za każdy procent pogorszenia wyników w granicach od 10 do 20%. Jeżeli pogorszenie wyników wyniesie więcej niż 20%, przedsiębiorstwo traci prawo do odpisu na fundusz zakładowy.
§  4.
1.
Jeżeli przedsiębiorstwo poprawi wynik roku 1959 w porównaniu z wynikiem w roku 1958, a w przypadkach, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy, z wynikiem planowanym na rok 1958 - dokonuje odpisu dodatkowego na fundusz zakładowy w określonym procencie, zwanym dalej "stawką odpisu", w stosunku do:
1)
wzrostu zysku bądź
2)
osobowego funduszu płac planowanego na rok 1959.
2.
Właściwi ministrowie określą, który ze sposobów dokonywania odpisu dodatkowego wymienionych w ust. 1 ma być stosowany w podległych przedsiębiorstwach.
3.
Ustalony dla przedsiębiorstw sposób obliczania odpisu dodatkowego nie może być zmieniony w ciągu roku 1959.
§  5.
1.
W przedsiębiorstwach rentownych, w których zysk osiągnięty w roku 1958 był wyższy od kwoty odpowiadającej 2% osobowego funduszu płac wykonanego w roku 1958, stawkę odpisu dodatkowego od wzrostu zysku (§ 4 ust. 1 pkt 1) określa stosunek procentowy kwoty odpowiadającej 2% planowanego na rok 1959 osobowego funduszu płac do zysku roku 1958 lub do zysku planowanego na ten rok, jeżeli plan zysku na rok 1958 nie został wykonany.
2.
Stawkę odpisu dodatkowego, o której mowa w ust. 1, koryguje się:
1)
o współczynnik wzrostu zysku oraz
2)
o współczynnik rentowności.
3.
Współczynnik wzrostu zysku wynosi 1, a ponadto 0,06 za każdy rozpoczęty procent wzrostu zysku. Współczynnik rentowności ustala się w załączniku do rozporządzenia.
§  6.
Jeżeli podstawą odpisu dodatkowego na fundusz zakładowy jest fundusz płac (§ 4 ust. 1 pkt 2), odpisu dodatkowego dokonuje się w wysokości kwoty odpowiadającej 0,6% planowanego na rok 1959 osobowego funduszu płac za każdy procent poprawy rentowności. Poprawę rentowności mierzy się stosunkiem procentowym sumy wzrostu zysku do sumy kosztów własnych sprzedanej produkcji i usług przemysłowych w 1958 r.
§  7.
1.
Przedsiębiorstwa deficytowe, na które rozciągnięty został sposób dokonywania odpisu dodatkowego, określony w § 4 ust. 1 pkt 1, dokonują tego odpisu od wzrostu zysku kalkulowanego, tj. różnicy między zyskiem kalkulowanym za rok 1959 a zyskiem kalkulowanym za rok 1958.
2.
Zyskiem kalkulowanym w rozumieniu rozporządzenia jest różnica między wartością sprzedanej produkcji i usług przemysłowych w cenach kalkulowanych a jej rzeczywistym kosztem własnym. Ceny kalkulowane przyjmuje się dla produkcji porównywalnej na poziomie wynikającym z kosztu własnego 1958 r. powiększonego o 5% zysku, a dla produkcji nieporównywalnej - na poziomie planowanego na rok 1959 kosztu własnego powiększonego o 5% zysku.
3.
Stawkę odpisu dodatkowego określa stosunek procentowy kwoty odpowiadającej 2% planowanego na rok 1959 osobowego funduszu płac do zysku kalkulowanego w roku 1958 skorygowany o współczynnik wzrostu zysku i współczynnik rentowności, określone w § 5 ust. 2 i 3.
4.
Przedsiębiorstwa rentowne, w których zysk osiągnięty w roku 1958 był mniejszy od kwoty odpowiadającej 2% osobowego funduszu płac wykonanego w roku 1958, dokonują odpisu dodatkowego na fundusz zakładowy według zasad, o których mowa w ust. 1-3.
§  8.
Przedsiębiorstwa deficytowe, dla których przyjęty został sposób dokonywania odpisu dodatkowego na fundusz zakładowy określony w § 4 ust. 1 pkt 2, ustalają wysokość tego odpisu w myśl § 6, z tym że poprawę rentowności mierzy się stosunkiem procentowym sumy zmniejszenia straty do kosztów własnych sprzedanej produkcji i usług przemysłowych w 1958 r.
§  9.
Jeżeli plan przedsiębiorstwa na rok 1959 zakłada zgodnie ze wskaźnikami ustalonymi przez jednostkę nadrzędną pogorszenie wyniku działalności gospodarczej w stosunku do 1958 r. oraz w razie nieporównywalności wyniku 1959 r. do wyniku roku 1958 - prawo do odpisu zasadniczego uzyskuje przedsiębiorstwo za osiągnięcie wyniku planowanego na rok 1959, a prawo do odpisu dodatkowego na fundusz zakładowy - za poprawę wyniku w stosunku do wyniku planowanego na rok 1959.
§  10.
Przedsiębiorstwa nowo powstałe lub powstałe w wyniku reorganizacji mają prawo do odpisu zasadniczego na fundusz zakładowy za osiągnięcie wyniku planowanego na rok 1959, a prawo do odpisu dodatkowego za poprawę wyniku w porównaniu do wyniku planowanego na rok 1959.
§  11.
W przedsiębiorstwach wymienionych w §§ 9 i 10 poprawę rentowności mierzy się stosunkiem procentowym sumy poprawy wyniku do sumy planowanych kosztów sprzedaży produkcji i usług przemysłowych na rok 1959.
§  12.
1.
W celu ustalenia, czy przedsiębiorstwo spełniło warunki do dokonania odpisu na fundusz zakładowy, oraz w celu obliczenia wysokości odpisu należy skorygować wynik działalności gospodarczej osiągnięty w roku 1959 stosownie do przepisu art. 6 ustawy.
2.
Dla celów, o których mowa w ust. 1, wynik roku 1959 koryguje się również o wskaźnik procentowy zmiany wysokości sprzedaży planowo deficytowych wyrobów i usług w roku 1959 w stosunku do roku 1958.
3. 2
Właściwi ministrowie określą w drodze zarządzeń, w jakich przypadkach koryguje się wynik działalności gospodarczej za rok 1958 w celu obliczenia odpisu na fundusz zakładowy na rok 1959. Zarządzenia te powinny być wydane w terminie do dnia 31 marca 1959 r, a w odniesieniu do Przedsiębiorstwa Eksploatacji Cystern - do dnia 15 sierpnia 1959 r.

III.

Specjalne zasady tworzenia funduszu zakładowego.

§  13.
1.
Zjednoczone Przedsiębiorstwo Rozrywkowe dokonuje odpisu na fundusz zakładowy od osiągniętego przez przedsiębiorstwo zysku w wysokości 30% tego zysku.
2.
Przedsiębiorstwo "Zakład Opracowań i Produkcji Aparatury Naukowej", podległe Ministrowi Szkolnictwa Wyższego, dokonuje odpisu na fundusz zakładowy od osiągniętego przez przedsiębiorstwo zysku w wysokości do 20% tego zysku.
3.
Przepisów §§ 2-12 nie stosuje się do przedsiębiorstw wymienionych w ust. 1 i 2.

IV.

Środki dodatkowe na fundusz zakładowy oraz zmniejszenie wysokości odpisów.

§  14.
Właściwi ministrowie mogą w porozumieniu z Ministrem Finansów zezwolić przedsiębiorstwom na zaliczenie na fundusz zakładowy całkowitego zysku osiągniętego z produkcji ubocznej określonego rodzaju artykułów.
§  15.
Przy ustalaniu, czy przedsiębiorstwu przysługuje prawo do dokonywania odpisów na fundusz zakładowy, jak również przy ustalaniu wysokości tych odpisów, wyłącza się zysk osiągnięty przez przedsiębiorstwo z produkcji nietypowych artykułów i usług, nie objętych obowiązującymi cennikami (taryfami).
§  16.
1.
Jeżeli wartość produkcji nietypowych artykułów i usług, o których mowa w § 15, przekracza 50% ogólnej wartości produkcji i usług, przedsiębiorstwo nie tworzy funduszu zakładowego.
2.
Właściwi ministrowie w porozumieniu z Ministrem Finansów mogą zezwolić w gospodarczo uzasadnionych przypadkach na tworzenie funduszu zakładowego w przedsiębiorstwach, w których wartość produkcji nietypowych artykułów i usług przekracza 50% ogólnej wartości produkcji i usług, pod warunkiem ustalenia systemu kontroli cen zbytu na artykuły i usługi nietypowe, zabezpieczającego przed osiągnięciem nadmiernych zysków.

V.

Zasady pokrywania wydatków na nagrody w przedsiębiorstwach, które nie tworzą funduszu zakładowego.

§  17.
1.
Przedsiębiorstwom, które nie spełnią warunków określonych w rozporządzeniu, jednostka nadrzędna może zezwolić na dokonywanie wydatków na nagrody do wysokości kwoty nie przekraczającej 0,2% planowanego na dany okres osobowego funduszu płac.
2.
Wydatki, o których mowa w ust. 1, zalicza się na straty przedsiębiorstwa. Jeżeli jednak przedsiębiorstwo nie spełni tylko w pierwszym półroczu lub w trzech pierwszych kwartałach 1959 r. warunków do utworzenia funduszu zakładowego, natomiast spełni je w następnych okresach 1959 r., wydatki na nagrody dokonane zgodnie z ust. 1 traktuje się jako wypłaty obciążające fundusz zakładowy.
§  18.
1.
Przedsiębiorstwom, które zgodnie z § 16 ust. 1 nie tworzą funduszu zakładowego, jednostka nadrzędna może zezwolić na pokrywanie wydatków na nagrody, świadczenia oraz na zaspokojenie innych potrzeb pracowników - do wysokości 2% planowanego na 1959 r. osobowego funduszu płac, nie przekraczającej jednak kwoty osiągniętego zysku lub kwoty, o którą obniżono stratę. Wydatki te zalicza się do kosztów przedsiębiorstwa.
2.
Zezwolenia na dokonywanie wypłat, o których mowa w ust. 1, mogą być udzielone po stwierdzeniu, na podstawie sprawozdań z wykonania planu przedsiębiorstwa i sprawozdań finansowych, że przedsiębiorstwo osiąga w swej działalności gospodarczej pozytywne wyniki ekonomiczne przez:
1)
zwiększenie produkcji i polepszenie jej jakości;
2)
terminowe wywiązywanie się ze swych obowiązków wobec odbiorców;
3)
wzrost wydajności pracy, oszczędną gospodarkę materiałową i likwidację marnotrawstwa;
4)
prawidłową gospodarkę inwestycyjną.

VI.

Przepisy końcowe.

§  19.
Rada Ministrów może na wniosek właściwego ministra zgłoszony w uzgodnieniu z zarządem głównym właściwego związku zawodowego ustalić w terminie do dnia 31 marca 1959 r. dodatkowe warunki do uzyskania funduszu zakładowego w niektórych przedsiębiorstwach, o ile będzie to niezbędne dla skuteczniejszego oddziaływania na poprawę wyników ekonomicznych działalności przedsiębiorstw.
§  20.
Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do przedsiębiorstw prowadzących eksperyment ekonomiczny, jeżeli w przedsiębiorstwach tych fundusz zakładowy tworzony jest na odmiennych zasadach.
§  21.
Na podstawie decyzji właściwego ministra wydanej w porozumieniu z Ministrem Finansów przepisy rozporządzenia mogą być stosowane do działających według zasad rozrachunku gospodarczego gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, których przedmiot i rodzaj działalności uzasadnia tworzenie funduszu zakładowego.
§  22.
W razie stwierdzenia nieprzestrzegania przepisów niniejszego rozporządzenia należy stosować sankcje przewidziane w art. 12 ustawy.
§  23.
W przedsiębiorstwach objętych przepisami niniejszego rozporządzenia nie stosuje się dotychczasowych przepisów dotyczących finansowania wydatków na współzawodnictwo w zakładzie pracy oraz nagród indywidualnych za szczególne osiągnięcia.
§  24.
W przedsiębiorstwach, dla których ustalono rok gospodarczy, nie pokrywający się z rokiem kalendarzowym - przepisy niniejszego rozporządzenia stosuje się odpowiednio do roku gospodarczego.
§  25.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia z mocą od dnia 1 stycznia 1959 r.

ZAŁĄCZNIK

Rentowność przedsiębiorstwa (w %) Współczynnik rentowności
1 0,01
2 0,0385
3 0,083
4 0,143
5 0,216
6 0,30
7 0,390
8 0,50
9 0,61
10 0,738
11 0,86
12 1,00
13 1,13
14 1,3
15 1,45
16 1,6
17 1,77
18 1,91
19 2,11
20 2,27
21 2,46
22 2,53
23 2,75
24 3,00
25 3,19
powyżej 25 3,20
1 § 1 pkt 5 dodany przez § 1 pkt 1 rozporządzenia z dnia 4 sierpnia 1959 r. (Dz.U.59.45.278) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1959 r.
2 § 12 ust. 3 zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 4 sierpnia 1959 r. (Dz.U.59.45.278) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 1 stycznia 1959 r.

Zmiany w prawie

Senatorowie nie zgodzili się na podniesienie kar grzywny dla pracodawców

Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.

Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Wyższe kary dla pracodawców zostaną – rząd przeciwny ich usuwaniu z ustawy o cudzoziemcach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.

Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Rząd zostawił przedsiębiorców na lodzie

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.

Grażyna J. Leśniak 27.02.2025
Wyższe kary dla pracodawców - sejmowa wrzutka na ostatniej prostej

Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.

Grażyna J. Leśniak 25.02.2025
Jaka wysokość diety dla członków komisji wyborczych w wyborach Prezydenta

500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia

Robert Horbaczewski 20.01.2025
Zmiany w podatkach 2025 - przybędzie obowiązków sprawozdawczych

1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.

Monika Pogroszewska 02.01.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1959.21.130

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Tworzenie funduszu zakładowego na rok 1959 w niektórych przedsiębiorstwach przemysłowych i usługowych.
Data aktu: 18/02/1959
Data ogłoszenia: 27/03/1959
Data wejścia w życie: 01/01/1959, 27/03/1959