Rehabilitacja osób wpisanych do drugiej, trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej lub zaliczonych do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 26 maja 1945 r.
w sprawie rehabilitacji osób wpisanych do drugiej, trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej lub zaliczonych do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta.

Na podstawie art. 11 ust. (2) i art. 12 ust. (2) ustawy z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów (Dz. U. R. P. Nr 17, poz. 96) zarządzam, co następuje:
§  1.
Artykuły, powołane w rozporządzeniu niniejszym bez bliższego ich określenia, oznaczają przepisy ustawy z dnia 6 maja 1945 r. o wyłączeniu ze społeczeństwa polskiego wrogich elementów (Dz. U. R. P. Nr 17, poz. 96), paragrafy, powołane bez bliższego określenia, oznaczają przepisy rozporządzenia niniejszego.
§  2.
Osoby wymienione w art. 8, 9 i 27, które do dnia 1 stycznia 1945 r. ukończyły 14 lat życia, mogą złożyć we właściwym sądzie grodzkim (art. 10 ust. (1)) wniosek o rehabilitację, który winien zawierać szczegółowe dane personalne, miejsca zamieszkania: w dniu 1 stycznia 1945 r., w czasie wpisania do niemieckiej listy narodowej lub zaliczenia do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta i w chwili składania wniosku oraz okoliczności i dowody uzasadniające wniosek. O przynależności do jednej z grup niemieckiej listy narodowej decyduje ostatni wpis na tę listę.
§  3. 1
Wnioski, przewidziane w § 2, mogą składać osoby wymienione w art. 9 i 27 w czasie do dnia 31 sierpnia 1945 r., a osoby wymienione w art. 8 w ciągu sześciu miesięcy od dnia złożenia deklaracji wierności (art. 2).

Osoby, które zostały przymusowo wywiezione za granicę przez okupacyjne władze niemieckie, mogą składać te wnioski w ciągu miesiąca od dnia powrotu do kraju, nie później jednak niż w ciągu roku od zakończenia wojny.

§  4.
Po przyjęciu wniosku sąd grodzki wyda wnioskodawcy, zaświadczenie według wzoru, zawartego w załączniku Nr 1 do niniejszego rozporządzenia.

Zaświadczenie to ważne jest na okres do dwóch miesięcy.

Jeżeli w tym terminie wniosek nie zostanie rozstrzygnięty, sąd przedłuży ważność zaświadczenia na dalsze okresy, które każdorazowo nie mogą przekraczać jednego miesiąca.

§  5.
Sąd grodzki prowadzi według wzoru, zawartego w załączniku Nr 2 do niniejszego rozporządzenia odrębne repetorium "R", do którego wciąga sprawy o rehabilitację.
§  6.
O zgłoszeniu wniosku o rehabilitację i o terminie rozprawy sąd grodzki zawiadamia prokuratora specjalnego sądu karnego i właściwy powiatowy lub miejski urząd bezpieczeństwa publicznego.
§  7.
Ogłoszenia przewidziane w art. 13 będą wywieszane w miejscach zamieszkania wnioskodawcy: w dniu wpisania go do niemieckiej listy narodowej lub zaliczenia go do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta, w dniu 1 stycznia 1945 r. oraz w dniu złożenia wniosku.
§  8.
Do sprawowania obowiązków ławników wymienionych w art. 12 powołuje się osoby płci obojga, które:
a)
posiadają obywatelstwo polskie i korzystają w pełni z praw cywilnych i obywatelskich,
b)
ukończyły nie mniej niż 21 lat,
c)
umieją czytać i pisać po polsku.
§  9.
Nie powołuje się do sprawowania obowiązków ławników:
a)
pozostających w czynnej służbie sędziów, prokuratorów oraz urzędników i funkcjonariuszów sądowych i prokuratorskich,
b)
funkcjonariuszów Milicji Obywatelskiej i władz bezpieczeństwa,
c)
wojskowych w służbie czynnej,
d)
duchownych i zakonników.
§  10.
Nie mogą być ławnikami osoby, które:
a)
obciążone są zarzutem współdziałania z okupantem niemieckim w jego walce z narodem polskim bądź też udziałem w walce bratobójczej z niepodległościowymi organizacjami demokratycznymi,
b)
zostały wpisane na niemiecką listę narodową lub zaliczone do jednej z grup narodowych uprzywilejowanych przez okupanta lub do grupy t. zw. "Leistungs-Pole" albo złożyły wniosek o wpisanie ich na niemiecką listę narodową lub o zaliczenie ich do jednej z grup uprzywilejowanych,
c)
skazane zostały za zbrodnie pospolite lub występek z chęci zysku, jak również osoby przeciw którym toczy się postępowanie sądowe o taki czyn,
d)
odbywają kary pozbawienia wolności lub są aresztowane na mocy postanowienia sądu,
e)
z powodu wady umysłowej lub fizycznej nie mogą pełnić obowiązków ławników.
§  11.
Na wniosek sędziego sprawującego kierownictwo sądu grodzkiego prezydium każdej miejskiej lub gminnej rady narodowej w terminie, zakreślonym we wniosku, wyznaczy w ilości, wskazanej w nim, ławników i niezwłocznie prześle do sądu grodzkiego wykaz, zawierający: imię i nazwisko, miejsce zamieszkania, wiek, zajęcie i stopień wykształcenia ławników.
§  12.
Sędzia sprawujący kierownictwo sądu grodzkiego powołuje na posiedzenie sądowe dwóch ławników, w miarę możności spośród wyznaczonych przez prezydium rady narodowej tej gminy (miasta), na terenie której wnioskodawca miał miejsce zamieszkania w dniu 1 stycznia 1945 r.
§  13.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK  Nr 1

Wzór do § 4.

Sąd Grodzki

w .........

ZAŚWIADCZENIE

Na podstawie § 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z

dnia 26 maja 1945 r. (Dz. U. R. P. Nr 21, poz. 130) stwierdza

się, że ...................... (imię i nazwisko), zamieszkały

w ............... złożył w dniu ................... wniosek o

rehabilitację za Nr ...............

Zaświadczenie niniejsze ważne jest do dnia ...............

Miejsce

Pieczęci Sędzia Grodzki

ZAŁĄCZNIK  Nr 2

Wzór do § 5.
Nr porz. Data wejścia Imię i nazwisko osoby składającej wniosek rehabilitacyjny Data rozprawy głównej Postanowienie z art. 16 Inne załatwienia Data przesłania odpisu postanowienia (art. 17 ust. [2]) Data wniesienia zażalenia (art. 17 ust. [3]) Akta do Specj. Sądu Karn. Uwagi
Data Treść Data Sposób wysłano zwróc.
dnia
1 Z dniem 31 sierpnia 1945 r. termin składania we właściwym sądzie wniosku o rehabilitację przewidziany w § 3 nin. rozporządzenia przedłuża się do dnia 31 października 1945 r., zgodnie z § 1 rozporządzenia z dnia 25 sierpnia 1945 r. w sprawie przesunięcia terminu składania wniosków o rehabilitację osób wpisanych do drugiej, trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej lub zaliczonych do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta (Dz.U.45.31.192).

Z dniem 1 listopada 1945 r. termin składania we właściwym sądzie wniosku o rehabilitację przewidziany w § 3 nin. rozporządzenia przedłuża się do dnia 31 lipca 1946 r., zgodnie z § 1 rozporządzenia z dnia 13 kwietnia 1946 r. w sprawie dalszego przedłużenia terminu składania wniosków o rehabilitację osób wpisanych do drugiej, trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej lub zaliczonych do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta (Dz.U.46.18.124).

Zmiany w prawie

Senatorowie nie zgodzili się na podniesienie kar grzywny dla pracodawców

Senat nie zgodził się w czwartek na zniesienie obowiązku zawierania umów o pracę z cudzoziemcami będącymi pracownikami tymczasowymi przez agencje pracy tymczasowej, ale umożliwił agencjom zawieranie umów cywilnoprawnych. Senatorowie zdecydowali natomiast o skreśleniu przepisu podnoszącego kary grzywny dla pracodawców przewidziane w kodeksie pracy. W głosowaniu przepadła też poprawka Lewicy podnosząca z 2 tys. zł do 10 tys. zł kary grzywny, jakie w postępowaniu mandatowym może nałożyć Państwowa Inspekcja Pracy.

Grażyna J. Leśniak 13.03.2025
Wyższe kary dla pracodawców zostaną – rząd przeciwny ich usuwaniu z ustawy o cudzoziemcach

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nie zgodziło się na usunięcie z ustawy o zatrudnianiu cudzoziemców przepisu podnoszącego w kodeksie pracy kary dla pracodawców. Senacka Komisja Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej zaakceptowała we wtorek jedynie poprawki Biura Legislacyjnego Senatu do tej ustawy. Nie można jednak wykluczyć, że na posiedzeniu Senatu inni senatorowie przejmą poprawki zgłaszane przez stronę pracodawców.

Grażyna J. Leśniak 11.03.2025
Rząd zostawił przedsiębiorców na lodzie

Podczas ostatniego posiedzenia Sejmu, ku zaskoczeniu zarówno przedsiębiorców, jak i części posłów koalicji rządzącej, Lewica w ostatniej chwili „dorzuciła” do ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom poprawki zaostrzające kary za naruszanie przepisów prawa pracy - m.in. umożliwiające orzeczenie kary ograniczenia wolności. Jednocześnie zignorowano postulaty organizacji pracodawców, mimo wcześniejszych zapewnień rządu o ich poparciu.

Grażyna J. Leśniak 27.02.2025
Wyższe kary dla pracodawców - sejmowa wrzutka na ostatniej prostej

Już nie 30 tys. zł, a 50 tys. zł ma grozić maksymalnie pracodawcy, który zawrze umowę cywilnoprawną, choć powinien - umowę o pracę. Podobnie temu, który nie wypłaca w terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi jego rodziny. A jeśli nie wypłaca przez okres co najmniej 3 miesięcy, to kara ma wynieść nawet 60 tys. złotych - zdecydował Sejm, przyjmując poprawkę Lewicy, zmieniającą Kodeks pracy w... ustawie dotyczącej cudzoziemców.

Grażyna J. Leśniak 25.02.2025
Jaka wysokość diety dla członków komisji wyborczych w wyborach Prezydenta

500 zł zarobi członek obwodowej komisji wyborczej w wyborach Prezydenta RP, 600 zł - zastępca przewodniczącego, a 700 zł przewodniczący komisji wyborczej – wynika z uchwały Państwowej Komisji Wyborczej. Jeżeli odbędzie się ponownie głosowanie, zryczałtowana dieta wyniesie 75 proc. wysokości diety w pierwszej turze. Termin zgłaszania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych mija 18 kwietnia

Robert Horbaczewski 20.01.2025
Zmiany w podatkach 2025 - przybędzie obowiązków sprawozdawczych

1 stycznia 2025 r. weszły w życie liczne zmiany podatkowe, m.in. nowe definicje budynku i budowli w podatku od nieruchomości, JPK CIT, globalny podatek wyrównawczy, PIT kasowy, zwolnienie z VAT dla małych firm w innych krajach UE. Dla przedsiębiorców oznacza to często nowe obowiązki sprawozdawcze i zmiany w systemach finansowo-księgowych. Firmy muszą też co do zasady przeprowadzić weryfikację nieruchomości pod kątem nowych przepisów.

Monika Pogroszewska 02.01.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

Dz.U.1945.21.130

Rodzaj: Rozporządzenie
Tytuł: Rehabilitacja osób wpisanych do drugiej, trzeciej i czwartej grupy niemieckiej listy narodowej lub zaliczonych do jednej z grup uprzywilejowanych przez okupanta.
Data aktu: 26/05/1945
Data ogłoszenia: 11/06/1945
Data wejścia w życie: 11/06/1945