Protokół Konferencji, odbytej dnia 14 września 1928 r. w Katowicach między delegatami dyrekcyj kolejowych w Katowicach i w Opolu, w sprawie zmian postanowień wykonawczych do art. 409 polsko-niemieckiej Konwencji o Górnym Śląsku, podpisanej w Genewie dnia 15 maja 1922 r.Przekład.
Celem uregulowania kwestji językowej zwołała dyrekcja kolei państwowych w Katowicach w wykonaniu postanowień art. 409 Konwencji Genewskiej konferencję, w której wzięli udział:
Ze strony
Dyrekcji kolei państwowych Katowice:
Nacz. Wydz. VIII Dankiewicz,
Kier. Działu II/2-inż. Stolarczyk,
St. asesor Groniecki,
Asesor Buchta,
St. technik Bomba.
Dyrekcji kolei Rzeszy Oppeln:
Nadradca Kol. Rzeszy Schäpe,
St. Insp. Kol. Rzeszy Kluge.
Z zastrzeżeniem zatwierdzenia przez oba Rządy (patrz art. 500 Konw. Genewskiej) postanowiono co następuje:
Odmiennie od Post. Wyk. do art. 409 pkt. 1-4 Konw. Genewskiej odbywa się ustne i piśmienne porozumiewanie się służbowe na stacjach zdawczo-odbiorczych i na szlaku między niemi a granicą państwową w tym języku, który tam jest urzędowym, wyjątek patrz zgłaszanie pociągów.
Pracownikom tego samego Państwa wolno jednak na obszarze sąsiedniego Państwa porozumiewać się między sobą w ich języku także w stosunkach służbowych.
Korespondencja służbowa, telegraficzna i piśmienna między urzędami umawiających się Stron będzie się odbywać w języku urzędowym urzędu wysyłającego.
Powyższe umowy odpowiadają dosłownie postanowieniom art. 8 umowy o wzajemnej komunikacji kolejowej z dnia 27 marca 1926 r. Ugodzono się, aby Post. Wykonawcze l, 3 i 4 do art. 8 tej umowy stosowano także do niniejszych postanowień.
Odnośnie do Post. Wyk. 2 (wprowadzenie wzorów dwujęzycznych) zastrzega się jeszcze dalsze omówienie.
Ugodzono się, aby powyższą umowę stosowano, począwszy od 1 października r. b.
Obie dyrekcje wydadzą w tym kierunku niezwłocznie dalsze zarządzenia.
Zgłaszanie pociągów (patrz art. 26 umowy o wzajemnej komunikacji kolejowej z dnia 27 marca 1926 r.) między posterunkami, położonemi po obu stronach granicy winno odbywać się według przepisów zarządu, prowadzącego ruch pociągów i w jego języku urzędowym. To samo stosuje się przy wydawaniu personelowi pociągu piśmiennych wskazówek i rozkazów.
Powyższe postanowienie o zgłaszaniu pociągów nie będzie stosowane na przejściach kolejowych Sosnitza-Makoszowy/Gierałtowice i Orzegów odgał. Chebzie, ponieważ ruch pociągów prowadzą tutaj oba zarządy.
Na przejściu Sosnitza-Makoszowy i Sosnitza-Gierałtowice prowadzi pociągi towarowe dyrekcja polska, a pociągi osobowe dyrekcja niemiecka. Ponieważ ilość pociągów osobowych góruje, zgłaszanie pociągów winno się odbywać w języku niemieckim.
Na przejściu Orzegów odgał.-Chebzie kursują pociągi Borsigwerk-Chebzie, prowadzone przez dyrekcję niemiecką, na szlaku Chebzie-Orzegów odgał.-Karf tylko polskie pociągi kurytarzowe.
Aby na stawidle Orzegów odgał. nie dokonywać zgłaszania pociągów w dwóch językach, będzie używany język niemiecki także przy zgłaszaniu polskich pociągów kurytarzowych.
W celu umożliwienia na niemieckich stacjach granicznych zgłaszania pociągów w języku polskim, dostarczy dyrekcja kolei państwowych w Katowicach dyrekcji kolei Rzeszy w Oppeln potrzebne wyciągi z polskich przepisów ruchu. Każda dyrekcja da do rozporządzenia drugiej dyrekcji bloczki rozkazów w ilościach, potrzebnych do wyposażenia stacyj granicznych.
Zgłaszanie pociągów według powyższej umowy będzie dokonywane począwszy od 1 stycznia 1927 r.
Katowice, dnia 14 września 1926 r.
