1 stycznia wchodzi w życie zakaz sprzedaży energetyków niepełnoletnim

Od 1 stycznia 2024 r. zakazana jest sprzedaż napojów energetycznych dzieciom i młodzieży do 18 roku życia. W ustawie zdefiniowano, że jest to napój będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w którego "składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie".

Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, opublikowana 28 sierpnia, wprowadza zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem tauryny i kofeiny (czyli energetyków lub napojów energetycznych) osobom poniżej 18. roku życia, a także na terenie szkół i innych placówek oświatowych i w automatach. Ustawa określa co uznaje się za napój z dodatkiem kofeiny lub tauryny. Według tej definicji jest to napój będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w którego "składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie".

Sprawdź w LEX: Czy gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych może dofinansować wycieczkę edukacyjną dla uczniów gimnazjum? >

Ustawa nakłada na  producentów lub importerów napoju z dodatkiem kofeiny lub tauryny obowiązek oznaczenia opakowania jednostkowego wyrobu widoczną, czytelną oraz umieszczoną w sposób nieusuwalny i trwały informacją o treści „Napój energetyzujący” lub „Napój energetyczny”.

W ustawie zaproponowano także przepisy karne, które określają, że podmiot sprzedający napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny osobom poniżej 18. roku życia, na terenie szkół, jednostek systemu oświaty oraz w automatach będzie podlegał karze grzywny do 2000 zł.

Tej samej karze będzie podlegał kierownik zakładu handlowego lub gastronomicznego, który nie dopełnia obowiązku nadzoru i przez to dopuszcza do popełnienia w tym zakładzie tego wykroczenia. W tym przypadku sąd będzie mógł orzec przepadek napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny, chociażby nie stanowiły one własności sprawcy.

Ponadto podmiot produkujący lub importujący napoje z dodatkiem kofeiny lub tauryny, w opakowaniach jednostkowych niespełniających wymogów określonych w nowelizacji będzie podlegał  grzywnie do 200 000 zł albo karze ograniczenia wolności, albo obu tym karom łącznie. Jeżeli ten czyn zostanie popełniony w zakresie działalności przedsiębiorcy, za sprawcę czynu zabronionego będzie uznawana także osoba odpowiedzialna za produkcję lub import napojów z dodatkiem kofeiny lub tauryny.
 

Zastrzeżenia Senatu do ustawy zakazującej sprzedaży energetyków dzieciom

Biuro Legislacyjne Senatu wskazywało podczas prac nad ustawą, że w związku z nałożeniem na producentów i importerów obowiązku oznaczenia opakowań napojów energetycznych informacją o treści: "napój energetyczny", w ustawie zabrakło regulacji zapewniającej czas na dostosowanie się do tego obowiązku. Umożliwiłaby ona przez określony czas po wejściu w życie ustawy, sprzedaż napojów w opakowaniach niespełniających wymogów ustawowych. Sejm nie przychylił się do tej poprawki.

Czytaj w LEX: Sprawdzanie stanu po użyciu alkoholu oraz stanu nietrzeźwości u nieletnich >

Reklama energetyków dalej legalna

Wcześniej, na etapie prac sejmowych minister sportu i turystyki Kamil Bortniczuk wniósł do projektu autopoprawki polegające na wycofaniu się z zakazu reklamy napojów energetycznych. Pierwotnie miał on obowiązywać w telewizji, kinie, teatrze i radiu w godzinach 6 - 20. Reklamy tych produktów musiałyby zniknąć z prasy młodzieżowej i dziecięcej, okładek dzienników i czasopism oraz słupów i tablic ogłoszeniowych. Teraz nie będzie to zabronione. Wycofanie z zakazu reklamy energetyków wiąże się z prawem UE, która zwracała uwagę w procesie notyfikacji tych przepisów na swobodę działalności gospodarczej.

Czytaj w LEX: Ochrona małoletnich przed udostępnianiem solarium, a także ich reklamą i promocją >

– Inne państwa otrzymują takie notyfikacje, ale po bardzo długim procesie, trwającym nawet pół roku – zaznaczył minister Bortniczuk. Notyfikacja Komisji Europejskiej (KE) byłaby konieczna w przypadku, gdyby znalazły się w ustawie zapisy o zakazie reklamy. – Nie wykluczam, że w przyszłej kadencji podejmiemy taką inicjatywę rozszerzającą zakres regulacji już z uzyskaniem notyfikacji KE – zaznaczył minister Sportu i Turystyki. Ujednolicono także sankcje za sprzedaż energetyków dzieciom podobnie jak w przypadku wyrobów tytoniowych.

Sportowe talenty

Nowe przepisy umożliwiają także gromadzenie danych uczniów w ramach ewidencji „sportowe talenty”, a po spełnieniu odpowiednich procedur pozyskiwanie przez kluby i związki sportowe danych o wynikach sportowych uczniów. Przepisy dotyczą również przeprowadzania w ramach zajęć wychowania fizycznego corocznego testu sprawnościowego dla uczniów.

Ustawa wejdzie w życie 1 stycznia 2024 r., z wyjątkiem zapisów o programie „Sportowe talenty”, które wejdą w życie 1 września 2023 r. 

Czytaj też w LEX: Młodzieżowe rady jednostek samorządu terytorialnego na nowo > 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.