Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła postępowanie w latach 2019-2022 (I kwartał) z zakaźnymi odpadami medycznymi, w tym wytworzonymi w związku z przeciwdziałaniem COVID-19. W okresie objętym kontrolą takie odpady, w tym wytworzone w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, były magazynowane, odbierane i zagospodarowywane niezgodnie z przepisami.

Ani szpitale, ani organy administracji publicznej nie sprawowały skutecznego nadzoru nad gospodarką zakaźnymi odpadami medycznymi.

 

Najważniejsze ustalenia

W niemal połowie skontrolowanych szpitali nadzór nad postępowaniem z zakaźnymi odpadami medycznymi był nieprawidłowy. W 6 z 13 objętych kontrolą szpitali nie wskazano osoby lub komórki organizacyjnej odpowiedzialnej za nadzór nad postępowaniem z zakaźnymi odpadami medycznymi, w tym wytworzonymi w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, a regulaminy organizacyjne były niezgodne z obowiązującym statutem szpitala.

We wszystkich skontrolowanych placówkach stwierdzono nieprawidłowości dotyczące postępowania z zakaźnymi odpadami medycznymi. W 12 szpitalach miały one związek ze sposobem magazynowania zakaźnych odpadów medycznych, a w 10 - z segregacją tych odpadów. Worki z zakaźnymi odpadami medycznymi były niewłaściwie oznakowane i niezabezpieczone przed dostępem osób nieuprawnionych oraz insektów i gryzoni. Najczęściej odnotowywano przypadki mieszania odpadów innych niż niebezpieczne z zakaźnymi odpadami medycznymi. 

Postępowanie z odpadami zakaźnymi

Zgodnie z rozporządzeniem Komisji Europejskiej z 2014 r. zakaźne odpady medyczne to takie, które zawierają żywe drobnoustroje lub ich toksyny, potencjalnie zdolne do wywoływania chorób u ludzi lub u innych żywych organizmów. Jednak kryteria określenia właściwości zakaźnej odpadów ustalają na własny użytek poszczególne państwa członkowskie UE. W Polsce „zakaźność” odpadów definiuje rozporządzenie Ministra Klimatu z 2019 r. w sprawie warunków uznania odpadów za posiadające właściwości zakaźne oraz sposobu ustalania tych właściwości.

Czytaj także na Prawo.pl: Tarcza antykryzysowa zmienia też zasady gospodarowania odpadami

Najwyższa Izba Kontroli postanowiła sprawdzić, czy w ostatnich latach nastąpiła poprawa w obszarze postępowania z zakaźnymi odpadami medycznymi (kontrola NIK w 2014 r. zakończyła się oceną negatywną). Inną przyczyną podjęcia kontroli były zgłaszane w Parlamencie RP i w doniesieniach medialnych problemy ze sposobem postępowania z zakaźnymi odpadami medycznymi, szczególnie w czasie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2, a także rosnące koszty zagospodarowania zakaźnych odpadów medycznych.

Co badał NIK

NIK objęła kontrolą: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Główny Inspektorat Sanitarny, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska, 6 urzędów wojewódzkich, 6 wojewódzkich inspektoratów ochrony środowiska, 6 zakładów opieki zdrowotnej – szpitali oraz 6 podmiotów gospodarujących zakaźnymi odpadami medycznymi, w tym wytworzonymi w związku z przeciwdziałaniem COVID-19.

Podczas pandemii COVID-19 temat postępowania z zakaźnymi odpadami medycznymi nabrał szczególnego znaczenia. 2 marca 2020 r. uchwalono specustawę, określającą m.in. nowe uprawnienia dla wojewodów w obszarze gospodarowania odpadami medycznymi.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.