Poprzedni Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego zakończył się w 2015 r. W poniedziałek resort zdrowia przekazał do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie programu na lata 2016–2020. Jego całkowita realizacja ma kosztować 56,58 mln zł.

 

Program ten ma zapewnić osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronną opiekę adekwatną do ich potrzeb. Dostępne formy opieki i pomocy mają być skoordynowane i upowszechnione.

 

Upowszechniony ma być także środowiskowy model psychiatrycznej opieki zdrowotnej realizowanej w Centrach Zdrowia Psychicznego (CZP). CZP dla dorosłych mają obejmować swym zasięgiem obszar zamieszkały przez około 150 tys. mieszkańców i będą zobowiązane do objęcia opieką każdego zgłaszającego się po pomoc mieszkańca danego terenu.

 

Centra w miarę możliwości mają zapewniać natychmiastową pomoc w przypadkach nagłych, a w przypadkach pilnych – w czasie nie dłuższym niż 72 godziny.

 

CZP dla dorosłych będą składały się m.in. przychodni i zespołu środowiskowego, który będzie realizował np. wizyty domowe oraz terapię indywidualną i grupową. CZP będą też zapewniać całodobową opiekę szpitalną "w sytuacjach nacechowanych znacznym nasileniem zaburzeń lub związanym z nimi ryzykiem". Jak wskazano w projekcie "podstawowym i docelowym rozwiązaniem są świadczenia oddziału psychiatrycznego w lokalnym szpitalu ogólnym".

 

Projekt zakłada też m.in. opracowanie koncepcji Narodowego Instytutu Zdrowia Psychicznego. Miałaby on mieć uprawnienia państwowego instytutu badawczego i prowadziłby działalność badawczą i aplikacyjną w zakresie ochrony zdrowia psychicznego.

 

Ponadto program wzmocnić aktywizację zawodową osób z zaburzeniami psychicznymi. Ma w tym pomóc zwiększanie dostępności rehabilitacji zawodowej, poradnictwa zawodowego i szkoleń dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Mają być też prowadzone kampanie informacyjne dla pracodawców promujące zatrudnianie osób z zaburzeniami psychicznymi. Wspierane będą też pozarządowe ruchy samopomocowe służące zwiększaniu aktywności osób z zaburzeniami psychicznymi w życiu społecznym.

 

W projekcie wskazano na potrzebę wspierania m.in. szkół i ośrodków pomocy społecznej w rozwijaniu oferty pomocy udzielanej dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi. Zaplanowano także przygotowanie narzędzia do corocznego zbierania danych ze szkół i jednostek systemu oświaty np. w zakresie liczby uczniów i wychowanków korzystających z różnych form pomocy i wsparcia.

 

Prowadzone mają być także działania na rzecz zapobiegania stygmatyzacji i dyskryminacji osób z zaburzeniami psychicznymi. W tym zakresie mają zostać opracowane ogólne zasady postępowania dotyczące przedstawiania wizerunku takich osób w mediach. Prowadzone mają być także działania informacyjno-edukacyjne dotyczące konieczności respektowania praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

 

W realizację programu, poza resortem zdrowia, będą włączone także inne ministerstwa, m.in. sprawiedliwości, obrony narodowej oraz rodziny, pracy i polityki społecznej. Program będzie także realizował Narodowy Fundusz Zdrowia oraz samorządy województw, powiatów i gmin.

 

Z trzyletniego badania EZOP (Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostępność psychiatrycznej opieki zdrowotnej), którego wyniki ogłoszono pod koniec 2012 r., wynika, że u 23,4 proc. Polek i Polaków w wieku produkcyjnym rozpoznano w ciągu życia przynajmniej jedno zaburzenie psychiczne. Głównie były to zaburzenia związane z używaniem substancji psychoaktywnych, zaburzenia nastroju, nerwicowe oraz zaburzenia kontroli impulsów i zachowań autodestrukcyjnych.

 

Wśród tych osób, co czwarta przebadana osoba doświadczała więcej niż jednego zaburzenia, a co dwudziesta piąta – trzech i więcej. Grupę tych ostatnich pacjentów, mających doświadczenia z kilkoma zaburzeniami, można szacować na blisko ćwierć miliona osób. (PAP)