- Przyjęte rozwiązania wyraźnie wpłyną na poprawę funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości – mówi Minister Sprawiedliwości Krzysztof Kwiatkowski. - Przygotowanie i doprowadzenie do wejścia w życie tej ustawy było jednym z priorytetów kierowanego przeze mnie resortu – dodał.
Zaproponowana przez Rząd nowelizacja stanowi element działań podejmowanych w celu reformy wymiaru sprawiedliwości w kierunku bardziej elastycznego ukształtowania struktury organizacyjnej sądów rejonowych i okręgowych, racjonalnego wykorzystania kadry orzeczniczej i środków finansowych wydatkowanych na funkcjonowanie wymiaru sprawiedliwości, a także istotnej modyfikacji zasad sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów powszechnych, jak również usprawnienia zarządzania sądami. Przedmiotem nowelizacji są ponadto niektóre przepisy regulujące status sędziego, w tym sędziego w stanie spoczynku
- Wspomniana nowelizacja wprowadza bardzo istotne zmiany systemowe, dotyczące zarówno pracy sędziów, jak i pracy sądu jako organizacji – mówi Minister Krzysztof Kwiatkowski.
Odnosząc się szczegółowo do regulacji zawartych w ustawie warto wskazać na następujące zasadnicze jej elementy.
· Wprowadzenie do struktury sądownictwa tzw. menadżera sądowego
Zgodnie z ustawą na dyrektorach sądów spoczywać będzie odpowiedzialność za zapewnienie i sprawne funkcjonowanie infrastruktury sądu oraz efektywne zarządzanie zasobami personelu pomocniczego, a więc odpowiedzialność za zapewnienie sędziom warunków umożliwiających sprawne wykonywanie przez nich pracy.
Prezes sądu pozostanie zwierzchnikiem kadry należącej do szeroko pojętego pionu orzeczniczego (sędziów, referendarzy sądowych i asystentów sędziów), natomiast zwierzchnikiem służbowym pozostałych pracowników sądu będzie dyrektor sądu. W wyłącznej kompetencji prezesa sądu pozostanie kierowanie działalnością administracyjną sądu, bezpośrednio związaną z wykonywaniem podstawowych zadań sądu, a więc tych z zakresu sprawowania wymiaru sprawiedliwości i wykonywania innych powierzonych sądom zadań z zakresu ochrony prawnej. W zakresie sposobu realizacji swoich zadań dyrektorowi sądu pozostawia się autonomię, przy czym prezes sądu określony został jako zwierzchnik dyrektora sądu i to on będzie określał potrzeby sądu, jakie jego zdaniem konieczne są dla zapewnienia warunków prawidłowego funkcjonowania i sprawnego wykonywania przez sąd jego podstawowych zadań oraz przekazywał taką informację dyrektorowi sądu. Dyrektor sądu będzie też obowiązany uzgodnić z prezesem sądu rozmieszczenie stanowisk pomocniczych w wydziałach sądu – przy czym decydujące zdanie pozostawia się w tym zakresie prezesowi sądu.
· Wprowadzenie systemu oceny pracy sędziego
Podniesieniu jakości działalności sądów służyć ma również wprowadzenie systemu oceny pracy sędziego. Zaproponowany w ustawie system ma na celu powiązanie procedury oceniania pracy sędziów z osiąganiem przez sąd (jako całość) oczekiwanego poziomu jakości wykonywanych zadań, przede wszystkim w zakresie przebiegu postępowań.
System oceny pracy sędziego służyć będzie przede wszystkim określeniu standardów należytego wypełniania przez sędziów ich powinności, inspirowaniu i motywowaniu sędziów w kierunku doskonalenia zawodowego. Niezależnie od tych celów, system ocen pracy stanowić będzie podstawę analizy potrzeb szkoleniowych oraz efektów odbywanych szkoleń.
Kryteria oceny mają zatem mobilizować sędziów do sprawnego i efektywnego podejmowania czynności i kierowania postępowaniem przy rozpoznawaniu spraw lub wykonywaniu powierzonych zadań, poszanowania praw stron i uczestników postępowań, jasnego i kompletnego sposobu formułowania orzeczeń i uzasadnień orzeczeń, doskonalenia metodyki pracy, a także prezentowania wysokiej kultury osobistej i sposobu bycia, z którego emanuje profesjonalizm, uczciwość i godność. Analizie będzie również podlegał proces podnoszenia kwalifikacji. Oceny pracy sędziego, jej wyniki, stanowić będą podstawę do opracowania indywidualnego planu rozwoju zawodowego sędziego, który ma być sporządzany, z udziałem sędziego, na okres nie krótszy niż cztery lata.
· Nowelizacja dotychczasowych zasad sprawowania nadzoru nad działalnością administracyjną sądów:
Nowelizacja dotychczasowych zasad sprawowania przez Ministra Sprawiedliwości nadzoru nad działalnością administracyjną sądów ograniczyła nadzór Ministra Sprawiedliwości w zakresie „toku i sprawności postępowania”.
· Wprowadzenie dwóch nowych organów samorządu sędziowskiego: zgromadzenie ogólne sędziów apelacji oraz zebranie sędziów danego sądu, zwiększenie udziału sędziów sądów rejonowych w zgromadzeniach ogólnych sędziów okręgu – do połowy liczby jego członków.
- Kierunki reformy odpowiadają m.in. przyjętym przez Komitet Ministrów Rady Europy zaleceniom i nastawione są na podniesienie jakości działalności sądów, tak w wymiarze dotyczącym ich podstawowej działalności (orzecznictwa), jak i funkcjonalnym – mówi Minister Krzysztof Kwiatkowski.
Ustawa wchodzi w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem :
- regulacji dotyczących m.in. stroju urzędowego, czasu pracy referendarzy sądowych, możliwości powrotu sędziego przeniesionego w stan spoczynku, reguł dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, gratyfikacji jubileuszowej i odprawy pośmiertnej, czy też odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne po zrzeczeniu się urzędu, które wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia;
- regulacji dotyczących dyrektora sądu, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2013 r.
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości
]]>