Decyzją Dziekana Wydziału Medycznego Sabina A. została skreślona z listy studentów z powodu nieuzyskania zaliczenia II semestru studiów. Rektor utrzymał decyzję w mocy. Sabinie A. zarzucono korzystanie z telefonu podczas zaliczenia warunkowego z anatomii i egzamin przerwano. Mimo propozycji ze strony uczelni nie przystąpiła do egzaminu komisyjnego z tego przedmiotu i nie zaliczyła roku.

Zdarzenie miało miejsce 11 maja 2022 r. Sabina A. nie zaprzeczyła, że korzystała ze smartfonu, ale wyłącznie, by poinformować męża o stanie swojego zdrowia. Rozpoczynając studia na wydziale medycznym, poinformowała władze, iż cierpi na chorobę, która jest powiązana z niedoczynnością kory nadnerczy. W przypadku nagłego spadku kortyzolu we krwi, co ma często miejsce w chwilach stresu, może zasłabnąć, a wtedy konieczne jest szybkie podanie leku lub dokonanie zastrzyku. Dlatego zawsze musi mieć telefon pod ręką, by móc skontaktować się z mężem. Przedmiotowa kwestia była przedmiotem szerokiej analizy przez władze uczelni.

Czytaj omówienie orzeczenia w LEX: Skreślenie z listy studentów należy wnikliwie uzasadnić >

Rektor podkreślał wolę uczelni pomocy studentce i wolę polubownego rozwiązania zaistniałych problemów, także przy udziale pracownika Biura Osób Niepełnosprawnych. Zaprzeczył jednocześnie, by organy miały wiedzę o przebiegu choroby u Sabiny A. i konieczności korzystania z telefonu. Ta natomiast w toku całego postępowania prezentowała postawę roszczeniową, uciekając się nawet do szantażu. Organy odwoływały się natomiast do zapisów regulaminu studiów, które zakazywały korzystania w trakcie egzaminu z urządzeń elektronicznych umożliwiających porozumiewanie się z innymi osobami na odległość.

 

Odwołanie od decyzji władz uczelni

W skardze do sądu administracyjnego Sabina A. wskazywała, że przed dniem egzaminu z anatomii uczestniczyła w wielu innych egzaminach i kolokwiach, podczas których posiadała przy sobie telefon. Z tej przyczyny była przekonana, że pracownicy uczelni są poinformowani o jej schorzeniu. Tymczasem prowadzący egzamin z anatomii nie przyjmował żadnych tłumaczeń, nakazał zakończenie egzaminu i to w sytuacji gdy była już w połowie napisanej pracy egzaminacyjnej. Skreślenie z listy studentów jest następstwem naruszenia jej praw, jako osoby chorej. Fakt odmowy przystąpienia do egzaminu ustnego wynikał natomiast z obawy, iż dużo większy stres i emocje niż przy egzaminie pisemnym uniemożliwią jego zaliczenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach odrzucił jednak jej argumentację, która jego zdaniem stanowiła wyłącznie przyjętą linię obrony.

Czytaj omówienie orzeczenia w LEX: Student miewa rację w sporze z rektorem >

 

Skreślenie z listy studentów to decyzja uznaniowa

Sąd podkreślił, że student jest obowiązany postępować zgodnie z treścią ślubowania i przepisami obowiązującymi w uczelni. Na gruncie regulacji uczelnianych w razie stwierdzenie wnoszenia, posiadania i korzystania przez studenta podczas zaliczenia lub egzaminów z urządzeń porozumiewania się na odległość, prowadzący egzamin miał obowiązek wyproszenia studenta z sali i niezaliczenia mu egzaminu. Student może być natomiast skreślony z listy studentów w przypadku m.in. nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie. Decyzja w przedmiocie skreślenia w takim wypadku ma charakter uznaniowy, a nie obligatoryjny. Pozostawienie tej kwestii do swobodnego uznania organów uczelni umożliwia uwzględnienie różnych nadzwyczajnych okoliczności uniemożliwiających studentowi wywiązania się z jego podstawowych obowiązków z przyczyn od niego niezależnych. Zakres kontroli sądu uznaniowej decyzji organów uczelni jest jednak ograniczony wyłącznie do zbadania, czy zaskarżona decyzja nie nosi cech dowolności. Dotyczy ona zatem tej części treści decyzji uznaniowej, która jest powiązana z określonymi i ostrymi kryteriami prawnymi. Natomiast nie obejmuje ona tej części treści rozstrzygnięcia, która wiąże się z realizowaniem określonej polityki administracyjnego stosowania prawa. Sąd nie może nakazać organowi podjęcia określonego rozstrzygnięcia.

Sprawdź w LEX: Z jaką datą należy zarejestrować do ZUS studenta, który otrzymał decyzję o skreśleniu z listy studentów? >

 

Indywidualna organizacja studiów a regulamin studiów

W tej sprawie skarżąca w czasie zaliczenia warunkowego z anatomii 11 maja 2022 r. korzystała z telefonu komórkowego. Z jej wyjaśnień wynikało, iż skorzystała z telefonu, aby uspokoić męża, który zaczął niepokoić się o jej stan zdrowia, w związku z przedłużającym się trwaniem egzaminu. Co w tym aspekcie ważne skarżąca została wyproszona z uwagi na korzystanie z telefonu, a nie z uwagi na jego posiadanie.

Czytaj w LEX: Legislacyjna (nie)doskonałość regulacji dotyczących kar dyscyplinarnych wymierzanych studentom >

Skarżąca nie przedstawiła przy tym żadnego dowodu na to, że informowała władze uczelni, o konieczności posiadania telefonu na wypadek zdrowotnej sytuacji kryzysowej. Nie poinformowała też przeprowadzającego egzamin, iż z uwagi na swój stan zdrowia prosi o umożliwienie posiadania telefonu komórkowego na sali egzaminacyjnej. Natomiast zasady uczestniczenia w indywidualnej organizacji studiów (IOS), które miały do niej zastosowanie, nie wyłączają zapisów regulaminu uczelni. Wręcz przeciwnie. Wynika z nich, że realizowana przez studenta IOS musi być zgodna z obowiązującym planem studiów i programem kształcenia, uwzględniającym osiągnięcie założonych efektów uczenia się i uzyskanie wymaganej liczby punktów ECTS. Ponadto, wbrew twierdzeniom skarżącej, użyła telefonu nie w celach zdrowotnych, ale w celu uspokojenia męża. Niezależnie od tego, skarżąca nie może oczekiwać, że tak poważne naruszenie może być oceniane w sposób odmienny w stosunku do niej, niż w stosunku do innych studentów. W ocenie sądu, zachowanie skarżącej należało poczytać jako próbę uniknięcia konsekwencji niezaliczenia semestru w przepisanym czasie. Tym samym fakt, iż jest niezadowolona z wydanych decyzji nie przesądza o ich wadliwości.

Czytaj w LEX: Zaskarżalność rozstrzygnięć rektora o zawieszeniu studenta w prawach >

Sąd podkreślił, że rozumie brak akceptacji skarżącej dla rozstrzygnięcia rektora, niemniej sądy administracyjne kontrolują zgodność z prawem działalność organów administracji publicznej i w swoim orzekaniu nie mogą uwzględniać zasad współżycia społecznego, ani też zasad słuszności. Wydane w tej sprawie decyzje prawa nie naruszały, dlatego też Sąd uznał, że wniosek o ich uchylenie nie mógł zostać uwzględniony.

Wyrok WSA w Gliwicach z 16 maja 2023 r., sygn. akt III SA/Gl 887/22

Czytaj w LEX: Postępowania odwoławcze w przypadku ukarania upomnieniem rektorskim > 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.