Zmiana zobowiązanego nie powoduje przerwania postępowania egzekucyjnego

W przypadku zmiany zobowiązanego będącej wynikiem przejścia obowiązku objętego tytułem wykonawczym na następcę prawnego zobowiązanego postępowanie egzekucyjne jest kontynuowane, a dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy.

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .



Sprzedano nieruchomość na której zlokalizowany jest budynek, na który została wydana decyzja o remoncie i prowadzone jest postępowanie egzekucyjne ponieważ decyzja nie została wykonana. Zobowiązani zgłosili zarzut po doręczeniu tytułu wykonawczego, iż zachodzi błąd co do osoby zobowiązanego. Nie wykazali przy tym, na czym ten błąd polega, ale można domyślać się że chodzi o sprzedaż nieruchomości, co potwierdzają poczynione ustalenia - aktualny wypis z rejestru gruntów.

Jak powinien zachować się PINB w stosunku do zobowiązanych którzy zgłosili zarzut (błąd, co do osoby zobowiązanego to nie to samo, co zmiana zobowiązanego), a jak w stosunku do nowego właściciela obiektu?

Jak zakończyć postępowanie egzekucyjne w stosunku do poprzednich właścicieli obiektu?

Odpowiedź

Błąd co do osoby zobowiązanego oznacza wskazanie w tytule wykonawczym osoby, na której nie ciąży egzekwowany obowiązek. Badanie zarzutu w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego z tego tytułu, co do zasady dotyczy kontroli formalnej tożsamości osoby, co do której prowadzi się egzekucję.

Polega to na porównaniu danych osoby wskazanej w tytule wykonawczym z danymi adresata decyzji administracyjnej, stanowiącej podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego.

Natomiast za taki błąd nie może być uznana zmiana zobowiązanego będąca wynikiem przejścia obowiązku objętego tytułem wykonawczym na następcę prawnego zobowiązanego.

W takim przypadku zgodnie z art. 28a ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. Postępowanie egzekucyjne w administracji (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 1015 z późn. zm.) – dalej u.p.e.a., postępowanie egzekucyjne jest kontynuowane, a dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy. Zastosowanie dalszych czynności egzekucyjnych może jednak nastąpić po wystawieniu przez wierzyciela nowego tytułu wykonawczego i skierowaniu go do organu egzekucyjnego wraz z urzędowym dokumentem wykazującym przejście dochodzonego obowiązku na następcę prawnego.

W odniesieniu do omawianego pytania wydaje się, że kluczową kwestią dla rozpatrzenia zgłoszonego zarzutu będzie ustalenie przez organ egzekucyjny daty dokonania czynności cywilnoprawnej, w wyniku której doszło do zmiany właściciela nieruchomości.


W przypadku ustalenia, że fakt ten miał miejsce przed datą doręczenia tytułu wykonawczego (postępowanie egzekucyjne nie było jeszcze wszczęte), wówczas zobowiązanym do wykonania obowiązku wynikającego z ostatecznej decyzji administracyjnej będzie nowy właściciel nieruchomości, gdyż przy zbyciu nieruchomości wszelkie prawa i obowiązki przechodzą na nabywcę. Oznacza to, że wniesiony zarzut należy uwzględnić iw konsekwencji umorzyć postępowanie egzekucyjne na podstawie art. 34 § 4u.p.e.a. Następnie organ egzekucyjny powinien wystawić tytuł wykonawczy na następcę prawnego, czyli nabywcę nieruchomości, po uprzednim doręczeniu upomnienia zawierającego wezwanie do wykonania obowiązku. Art. 28a u.p.e.a. dotyczący zmiany zobowiązanego nie może znaleźć tu zastosowania, gdyż dotyczy on sytuacji, gdy postępowanie egzekucyjne jest już w toku. Natomiast w przypadku ustalenia, że sprzedaż nieruchomości miała miejsce już po doręczeniu tytułu egzekucyjnego (co nie wydaje się prawdopodobne), zarzut w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego wskazujący na błąd co do osoby zobowiązanego nie może być uznany, gdyż postępowanie zostało wszczęte przeciwko osobie, na której ciążył jeszcze egzekwowany obowiązek. Postępowanie egzekucyjne powinno być kontynuowane, zgodnie z wytycznymi z art. 28a u.p.e.a.

Wydaje się również, że ze względu na brzmienie tego artykułu, który wyraźnie wskazuje, że "postępowanie egzekucyjne jest kontynuowane, a dokonane czynności egzekucyjne pozostają w mocy", nie ma konieczności formalnego zakończenia postępowania wobec poprzednich właścicieli. Brak jest też w u.p.e.a. przepisu, który można byłoby zastosować bezpośrednio w takim przypadku. Rozważyć można tryb umorzenia postępowania przewidziany w art. 59 § 1 pkt 4 u.p.e.a., tj. wówczas gdy egzekucja nie może być prowadzona ze względu na osobę zobowiązanego, chociaż w orzecznictwie sądowo-administracyjnym jako przykład podaje się przypadek, gdy chodzi o osobę korzystającą z przywileju i immunitetu dyplomatycznego i w zakresie przewidzianym przez ustawy, umowy lub powszechnie ustalone zwyczaje międzynarodowe, nie podlega orzecznictwu sądów polskich – wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2013 r., II FSK 2442/11.

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .