Procedura powoływania obwodów głosowania jest dość jednoznacznie uregulowana w Dziale I Rozdział 3 pn. Obwody głosowania, ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz. U. Nr 21, poz. 112 z późn. zm.) [kodeks wyborczy]. W art. 12 w § 5 kodeksu wyborczego znajdujemy jednoznaczną dyspozycję dotyczącą odrębnych obwodów do głosowania. Obwód taki jest tworzony w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego oraz w wyborach wójta w placówkach zakładów opieki zdrowotnej, domach pomocy społecznej, zakładach karnych i aresztach śledczych oraz w oddziałach zewnętrznych takiego zakładu i aresztu, jeżeli w dniu wyborów będzie w nich przebywać co najmniej 15 wyborców ujętych w rejestrze wyborców prowadzonym w gminie, na terenie której położona jest dana jednostka.
 

Wydaje się więc, że Państwowa Komisja Wyborcza [PKW] zajęła dość dyskusyjne stanowisko w piśmie znak ZPOZ-703-336/14 z dnia 31 sierpnia 2914 r. rozesłanym za pośrednictwem delegatur Krajowego Biura Wyborczego do wszystkich gmin. Późny termin zajęcia przedmiotowego stanowiska oraz jego niejednoznaczność (użycie sformułowania „w ocenie PKW”) powoduje, że w wielu gminach mamy do czynienia z konsternacją.


Uzależnienie kwestii utworzenia odrębnego obwodu głosowania od przepisów zawartych w Rozdziale 5 tego samego działu [Kodeksu wyborczego] pn. spis wyborców - nie wydaje się właściwe. Sporządzanie spisu wyborców jest czynnością techniczną i wtórną tzn. spis jest sporządzany po utworzeniu obwodów i dla obwodów a nie odwrotnie. Inaczej mówiąc, nie można sporządzić spisu nie wiedząc czy będzie utworzony obwód. Ponadto, za sporządzenie spisu odpowiada wójt (burmistrz, prezydent miasta) zaś utworzenie obwodu/ów pozostaje w kompetencji rady gminy (miasta). To, że dzieje się to na wniosek wójta pozostaje bez znaczenia.

Podjęcie decyzji o utworzeniu obwodu odrębnego zgodnie ze stanowiskiem PKW wiązałoby się z koniecznością przeprowadzenia określonego postępowania wyjaśniającego, dotyczącego ustalenia miejsca zamieszkania osób przebywających w danej placówce, co nie ma umocowania w przepisach prawa. Na pewno kwestia ta nie jest uregulowana w kodeksie wyborczym.

Reasumując, warunki utworzenia odrębnego obwodu wyborczego w najbliższych wyborach samorządowych określa wyłącznie art. 12 § 5 Kodeksu wyborczego.