Przedsiębiorca zamierza przyjmować odpady zużytych elektrod grafitowych głównie z hut i prowadzić odzysk polegający na ich obróbce mechanicznej na dwóch tokarkach. W czasie obróbki następuje usunięcie wierzchniej, uszkodzonej warstwy elektrody. W wyniku przetwarzania powstają elektrody o mniejszych średnicach na tokarkach, wióry grafitowe zatrzymywane w cyklonie oraz pył grafitowy zatrzymywany w filtrze kasetowym. Cyklon i filtr kasetowy są urządzeniami, które wchodzą w skład instalacji do przetwarzania odpadów.
Czy w wyniku takiego procesu powstają odpady czy produkty? Jeżeli odpady, to jaki to będzie proces odzysku? Jeżeli produkty, to czy przedsiębiorca musi posiadać dokumenty potwierdzające ten fakt i jakie?
Odpowiedź:
W wyniku przeprowadzonego procesu odzysku polegającego na przetworzeniu zużytych elektrod w instalacji można uzyskać produkt.
Jednakże wprowadzenie do obrotu produktu będzie wymagało uprzedniego przeprowadzenia badań w laboratorium akredytowanym, które potwierdzi, że elektrody mają właściwości charakterystyczne dla produktu danego rodzaju. Przedsiębiorca może również uzyskać certyfikat dla produktu w jednostce certyfikującej.
Jeżeli w wyniku badań okaże się, że w wyniku przetworzenia nie został uzyskany produkt, to odpad można zaklasyfikować pod kodem 16 03 04 - nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80, jeżeli odpad nie będzie zawierał substancji niebezpiecznych lub pod kodem 16 03 03* - nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne. Jednostki certyfikujące oraz laboratoria uprawnione do prowadzenia ocen produktów wskazane są w załączniku do obwieszczenia Ministra Gospodarki z dnia 11 września 2006 r. w sprawie informacji o notyfikowanych jednostkach certyfikujących i jednostkach kontrolujących oraz notyfikowanych laboratoriach (M. P. Nr 69, poz. 706).
Uzasadnienie:
W analizowanym przypadku nie będzie miał zastosowania art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21, z późn. zm.) – dalej u.o., bowiem ani przepisy wspólnotowe, ani przepisy krajowe nie określają procedur, które po przeprowadzeniu umożliwiają zmianę statusu odpadów. Jednakże brak tych przepisów nie powoduje, że materiał uzyskany po przetworzeniu nie może być uznany za produkt.
W świetle u.o., aby dany materiał można było traktować jako produkt, powinien on spełniać wymagania jakościowe ustanowione dla jego bezpośredniego wykorzystania w określonym celu, a jego wykorzystanie nie może stanowić zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi.
Spełnienie wymagań jakościowych przewidzianych dla produktu jest niezależne od tego, czy wyroby zostały wytworzone z surowców pierwotnych czy z zastosowaniem odpadów. Sam proces, w którym odpady są używane zamiast innych surowców, stanowi proces odzysku, pod warunkiem iż efektem tego procesu jest wytworzenie wyrobu spełniającego wymagania dla takich wyrobów wytworzonych bez zastosowania odpadów. We wniosku o wydanie zezwolenia na przetwarzanie odpadów przedsiębiorca musi zamieścić opis stosowanych metod, który powinien być na tyle szczegółowy, aby organ na podstawie przedstawionych informacji był w stanie jednoznacznie ocenić warunki prowadzenia zakładanych działań z punktu widzenia przestrzegania wymagań wynikających z przepisów prawa. Wnioskodawca musi wskazać konkretny proces odzysku, jaki będzie stosowany. O kwalifikacji procesu odzysku decyduje technologia przetwarzania określonych rodzajów odpadów.
Aby wprowadzić na rynek to, co było odpadem, w charakterze produktu, przedsiębiorca musi potwierdzić badaniami, że spełnia on normy jakościowe dla elektrod, np. poddając go ocenie zgodności w sposób określony w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z późn. zm.). System kontroli wyrobów obejmuje m.in. kontrolę spełniania przez wyroby zasadniczych, szczegółowych lub innych wymagań. Oceny takiej można dokonać w wyspecjalizowanych laboratoriach akredytowanych. Zatem laboratorium, dokonując oceny bezpieczeństwa produktu, uwzględni: cechy produktu, w tym jego skład, opakowanie, instrukcję konserwacji, oddziaływanie na inne produkty, jeżeli można w sposób uzasadniony przewidzieć, że będzie używany łącznie z innymi produktami oraz wygląd produktu, jego oznakowanie, ostrzeżenia i instrukcje dotyczące jego użytkowania i postępowania z produktem zużytym oraz wszelkie inne udostępniane konsumentowi wskazówki lub informacje dotyczące tego produktu.