Pytanie pochodzi z programu Serwis Prawa Pacy i Ubezpieczeń Społecznych.


Bezdomny zgłosił się do ośrodka pomocy społecznej, ostatniego miejsca zameldowania na pobyt stały o przyznanie zasiłku celowego. Bezdomny przebywa na terenie innej gminy niż gmina ostatniego miejsca zameldowania na pobyt stały.

Który ośrodek powinien przeprowadzić rodzinny wywiad środowiskowy z bezdomnym?

Czy wywiad może być przeprowadzony w siedzibie Ośrodka?

Odpowiedź
Wywiad środowiskowy z osobą bezdomną ubiegającą się o zasiłek celowy, co do zasady, przeprowadza pracownik ośrodka pomocy społecznej ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały. Niemniej możliwe jest przeprowadzenie wywiadu na wniosek tego ośrodka przez pracownika socjalnego z terenu innej gminy. Wywiad środowiskowy przeprowadza się w miejscu zamieszkania lub pobytu osoby zainteresowanej.


Uzasadnienie
W przypadku osoby bezdomnej właściwym do przeprowadzenia postępowania w sprawie przyznania świadczenia z pomocy społecznej jest organ gminy (działający z upoważnienia wójta kierownik ośrodka pomocy społecznej) ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały – art. 101 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z późn. zm.) - dalej u.p.s.

Rodzinny wywiad środowiskowy jest elementem tego postępowania, jego przeprowadzenie spoczywa zatem na ośrodku pomocy społecznej ostatniego miejsca zameldowania osoby bezdomnej. Niemniej ośrodek ten może skorzystać z pomocy prawnej innego ośrodka, na którego obszarze działania przebywa wnioskodawca. Umocowaniem do wystąpienia o przeprowadzenie wywiadu przez inny ośrodek jest art. 107 ust. 3 u.p.s., ponadto instytucję pomocy prawnej, która zachodzi w tym przypadku, reguluje art. 52 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267).

Wywiad przeprowadza się w miejscu zamieszkania, ewentualnie w miejscu pobytu osoby zainteresowanej. Tylko w ten sposób można ocenić jej rzeczywistą sytuację. Taka reguła wynika z zasady adekwatności pomocy społecznej, zwłaszcza zaś dopasowania rozmiaru i formy pomocy do rzeczywistych potrzeb oraz powiązanie okoliczności uzasadniających przyznanie wsparcia z możliwościami i celami pomocy społecznej. Dlatego przeprowadzenie wywiadu w siedzibie ośrodka pomocy społecznej nie powinno mieć miejsca.

Miejsce przeprowadzenie wywiadu nie jest określone ustawowo, ale wskazuje je jednoznacznie § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 czerwca 2012 r. w sprawie rodzinnego wywiadu środowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 712). Rozporządzenie określa wyjątki od wskazanej zasady, ale nie przewiduje możliwości przeprowadzenia wywiadu w siedzibie organu. Konieczność przypisania wywiadu do miejsca zamieszkania lub pobytu strony jest również dość jednoznacznie oceniana w literaturze (zob. M. Gąsiorek, Rodzinny wywiad środowiskowy w postępowaniu w sprawach pomocy społecznej, Gaskor, Wrocław 2011, s. 201-204).

Pytanie pochodzi z programu Serwis Prawa Pacy i Ubezpieczeń Społecznych.