Omówienie orzecznictwa pochodzi z programu LEX dla Samorządu Terytorialnego.
Wojewoda wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały rady gminy w sprawie przystąpienia gminy do spółki akcyjnej.
Organ nadzoru uznał bowiem, iż wcześniejsze przystąpienie gminy do związku komunalnego ds. wodociągów i kanalizacji wyklucza jej prawo do przystępowania do spółek prawa handlowego realizujących czynności w sferze użyteczności publicznej, a pokrywających się z zadaniem własnym przekazanym związkowi.
Zdaniem wojewody, mogłoby to nastąpić dopiero po skutecznym wystąpieniu gminy ze związku komunalnego.
WSA zwrócił uwagę, iż przepisy pozwalają gminie przystąpić do spółki prawa handlowego, jeżeli spółka taka będzie zajmować się wykonywaniem ciążących na niej zadań własnych. Zadania te muszą być wykonywane w celu zaspokojenia zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, a więc mieszkańców tej gminy.
Jednak gdyby spółka kapitałowa, do której przystępuje gmina prowadziłaby również działalność wykraczającą poza realizację zadań spoczywających na gminie, to wówczas, nijako pośrednio również i gmina byłaby zaangażowana w działalność wykraczającą poza spoczywające na niej zadania.
Tego zaś w żadnym wypadku czynić gminom nie wolno. Z tych samych powodów nie może dojść do sytuacji, gdy wspólnikami tej samej spółki byłyby dwie różne gminy.
Spółka realizowałaby w ten sposób zadania zaspokajające potrzeby zbiorowe mieszkańców obu gmin, a gminy - wspólnicy, pośrednio zaangażowane w działalność na rzecz zadań spoza swego terytorium, wykraczałyby poza przyznane im prawem zadania ograniczone do zaspokajania potrzeb mieszkańców z ich terytorium.
Zdaniem sądu przystąpienie gminy do spółki, której celem jest realizowanie zadań własnych należących do dziewięciu innych jeszcze gmin budzi istotne zastrzeżenia, gdyż łączyłby się z przekroczeniem przyznanych jej prawem zadań ograniczonych do zaspokajania potrzeb mieszkańców z terytorium gminy.
Na podstawie:
Wyrok WSA w Gliwicach z 18 lutego 2015 r., sygn. akt IV SA/Gl 503/14, nieprawomocny
