Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.
Czy w rozumieniu art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.) w sytuacji, gdy właścicielem gruntu (pasa drogowego drogi publicznej) jest powiat, a użytkownikiem (nie użytkownikiem wieczystym) gmina, burmistrz tej gminy jest organem właściwym do rozpatrzenia wniosku powiatu o usunięcie drzew i wydania w tej sprawie decyzji, czy też podlega wyłączeniu na podstawie art. 25 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267, z późn. zm.) - dalej k.p.a.?
Jeśli podlega wyłączeniu, to który z poniższych trybów postępowania powinien zostać przyjęty? 1. Gmina (posiadacz nieruchomości, na której rosną drzewa) występuje do samorządowego kolegium odwoławczego o wyznaczenie innego organu, który rozpozna sprawę, a następnie po uzyskaniu zgody powiatu (właściciela nieruchomości) składa wniosek do wyznaczonego organu. 2. Powiat składa wniosek, a burmistrz tej gminy zwraca się do samorządowego kolegium odwoławczego o wyznaczenie innego organu i przesyła wniosek według właściwości.
Odpowiedź:
Gdyby gmina miała być wnioskodawcą w sprawie wydania zezwolenia na usunięcie drzewa z drogi należącej do powiatu, pozostającej w jej użytkowaniu, to wójt (burmistrz, prezydent miasta) powinien wyłączyć się z postępowania i zwrócić do SKO o rozpoznanie sprawy lub wyznaczenie innego równorzędnego organu do jej rozpoznania.
W takiej sytuacji najpierw należy zgromadzić niezbędne dokumenty oraz zgodę właściciela nieruchomości, skierować wniosek do wójta gminy, ten zaś powinien ze sprawy wyłączyć się i przekazać ją do samorządowego kolegium odwoławczego celem rozpoznania lub wyznaczenia innego organu.
Gdyby zaś powiat złożył wniosek o zezwolenie na usunięcie drzew, to analizowanej sytuacji ustalenie organu właściwego do wydania tego zezwolenia nie jest już jednoznaczne, w szczególności że właściciel nieruchomości nie będzie dołączał zgody użytkownika na wycinkę. W mojej ocenie, wójt, jako organ właściwy do wydania zezwolenia, musiałby wyłączyć się ze sprawy tylko wtedy, gdyby istniały jakiekolwiek przesłanki powodujące, że można byłoby postawić mu zarzut braku bezstronności. Jeśli tak, to po otrzymaniu kompletnego wniosku powiatu powinien wyłączyć się z postępowania i sprawę przekazać do SKO.
Uzasadnienie:
Wójt, który byłby właściwy do wydania zezwolenia na usunięcie drzew z działki powiatowej, powinien wyłączyć się ze sprawy, gdy jest wnioskodawcą i przekazać ją do samorządowego kolegium odwoławczego celem rozpoznania sprawy lub wskazania innego równorzędnego organu do poprowadzenia sprawy. Gdyby tego nie uczynił, to doszłoby do sytuacji, w której decyzję wydawałby sam sobie. Inaczej jest w przypadku, gdy wnioskodawcą jest powiat. Nie da się tu bezpośrednio zastosować art. 24 i 25 k.p.a., które dotyczą wyłączenia pracownika lub organu, a art. 27a k.p.a., który wskazywał konieczność wyłączenia organu gminy od udziału w sprawie, w której gmina była wnioskodawcą, został uchylony. Jednakże w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, np. wyroku NSA z dnia 5 czerwca 2007 r. (II OSK 879/06, LEX nr 345956), wystarczy samo uprawdopodobnienie istnienia okoliczności, które mogą wywoływać wątpliwości co do bezstronności pracownika piastującego funkcję organu, aby wyłączyć ten organ z postępowania. Ponadto niedopuszczalne jest, aby organ był jednocześnie organem wydającym decyzję i podmiotem bezpośrednio zainteresowanym wycinką.
Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.