Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .


Osoba fizyczna drogą poczty elektronicznej (bez podpisu elektronicznego) zwróciła się do organu administracji publicznej w ramach dostępu do informacji publicznej o udostępnienie dowolnej decyzji administracyjnej z określonego miesiąca.


Czy organ winien potraktować to jako wniosek w ramach ustawy o dostępie do informacji publicznej?

Czy wnioskodawca nie powinien wskazać we wniosku konkretnego dokumentu, który należy udostępnić?

Czy dane osobowe osoby fizycznej w treści decyzji należy usunąć, by nie były czytelne?

Jak w kwestii wniosku o udostępnienie dowolnego dokumentu (wybranego przez organ nie przez stronę) w podobnych sprawach orzekały sądy?

Odpowiedź

Decyzja administracyjna jako dokument urzędowy, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej - dalej u.d.i.p., stanowi informację publiczną, zaś organ administracji publicznej jest zobowiązany do jej udostępnienia w trybie przewidzianym przepisami u.d.i.p. (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 6 sierpnia 2013 r., II SAB/Kr 97/13; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 29 listopada 2007 r., IV SA/Po 656/07; wyrok WSA w Lublinie z dnia 8 czerwca 2006 r., II SAB/Lu 19/06; wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 lutego 2011 r., II SA/Kr 1455/10, LEX nr 993237).

W orzeczeniach sądów administracyjnych przeważa stanowisko, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej może zostać przesłany drogą elektroniczną (por. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., I OSK 1277/08; wyrok WSA w Szczecinie z dnia 24 listopada 2011 r., II SAB/Sz 127/11; wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r., II SAB/Wa 259/10).

Wniosek o udostępnienie informacji publicznej powinien być w takim stopniu precyzyjny, aby możliwe było załatwienie go zgodnie z prawem. Warunkiem skuteczności wniosku o udostępnienie dokumentu urzędowego jest wskazanie dokumentu konkretnego, realnie istniejącego i takiego, który można zidentyfikować.


Wnioskujący powinien zatem wskazać decyzję, która jest przedmiotem jego żądania. W przeciwnym wypadku wniosek jest niewykonalny, a przez to nieskuteczny. W takim wypadku organ powinien podjąć czynności zmierzające do ustalenia istoty żądania. Zgodnie z art. 5 ust. 2 u.d.i.p. prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu, między innymi, ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. To ostatnie ograniczenie nie dotyczy jedynie informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca zrezygnują z przysługującego im prawa. Jeżeli zatem dokument stanowiący informację publiczną zawiera tego rodzaju "dane wrażliwe", podmiot zobowiązany do udostępnienia dokumentu powinien dokonać jego anonimizacji.

Uzasadnienie
Zakres dostępu i tryb uzyskiwania informacji publicznej zostały określone przepisami u.d.i.p. Ustawa ta służy realizacji konstytucyjnego prawa dostępu do wiedzy na temat funkcjonowania administracji publicznej. Pojęcie informacji publicznej zostało określone przez ustawodawcę w art. 1 ust. 1 i art. 6 u.d.i.p. Z powyższych przepisów wynika, że informacją publiczną jest każda informacja o sprawach publicznych, a w szczególności informacja o sprawach wymienionych w art. 6 u.d.i.p., czyli wytworzona przez władze publiczne lub inne podmioty wykonujące funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym albo mieniem Skarbu Państwa, a także – każda informacja odnosząca się do władz publicznych lub pozostałych wyżej wymienionych podmiotów. Należy podkreślić, że jako informacja publiczna, udostępnieniu podlega, między innymi, informacja o danych publicznych, w tym treść i postać dokumentów urzędowych, a w szczególności aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć (art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. au.d.i.p.). Z kolei w myśl. art. 4 ust. 1 u.d.i.p., obowiązek udostępnienia informacji publicznej ciąży na władzach publicznych oraz innych podmiotach wykonujących zadania publiczne, a szczególności na: organach władzy publicznej (pkt 1), organach samorządów gospodarczych i zawodowych (pkt 2), podmiotach reprezentujących zgodnie z odrębnymi przepisami Skarb Państwa (pkt 3), podmiotach reprezentujących państwowe osoby prawne albo osoby prawne samorządu terytorialnego oraz podmioty reprezentujące inne państwowe jednostki organizacyjne albo jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego (pkt 4), podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów (pkt 5).

Z powyższego wynika bezspornie, że organ administracji publicznej jest zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej i to nie tylko wówczas, gdy sam tę informację wytworzył, ale także wówczas, gdy znajduje się w jej posiadaniu (art. 4 ust. 3 u.d.i.p.). Z uwagi na tak określony zakres przedmiotowy i podmiotowy u.d.i.p., w orzecznictwie sądów administracyjnych powszechnie przyjmuje się, że decyzja administracyjna stanowi informację publiczną, zaś organ administracji publicznej jest zobowiązany do udostępnienia decyzji administracyjnej w trybie przewidzianym przepisami u.d.i.p. Decyzja administracyjna rozstrzyga bowiem sprawę administracyjną i jako akt administracyjny indywidualny stanowi dokument urzędowy, o którym mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 6 sierpnia 2013 r., II SAB/Kr 97/13; wyrok WSA w Poznaniu z dnia 29 listopada 2007 r., IV SA/Po 656/07; wyrok WSA w Lublinie z dnia 8 czerwca 2006 r., II SAB/Lu 19/06; wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 lutego 2011 r., II SA/Kr 1455/10, LEX nr 993237). Z treści art. 7 ust. 1 u.d.i.p. wynika, że udostępnienie informacji publicznej (stanowiącej dokument urzędowy), która nie została udostępniona przez jej upublicznienie (ogłoszenie w Biuletynie Informacji Publicznej, wyłożenie lub wywieszenie informacji w miejscach ogólnie dostępnych, etc.), następuje na wniosek. Przepis art. 2 u.d.i.p. stanowi, że prawo do informacji publicznej (zwane dalej "prawem do informacji publicznej") przysługuje każdemu, przy czym od osoby domagającej się udostępnienia informacji publicznej nie wolno żądać wykazania interesu prawnego lub faktycznego. W myśl art. 10 ust. 2 u.d.i.p., informacja publiczna, która może być udostępniona niezwłocznie, jest udostępniana w formie ustnej lub pisemnej – bez pisemnego wniosku. Trzeba jednak dodać, że wyjątkiem od zasady wskazanej w art. 2 u.d.i.p. jest sytuacja, gdy wniosek dotyczy informacji przetworzonej w takim zakresie, w jakim jest to szczególnie istotne dla interesu publicznego (art. 3 ust. 1 u.d.i.p.), występując bowiem o informację "przetworzoną" wnioskujący jest zobowiązany wykazać, że działa w szczególnie istotnym interesie publicznym. Informacja publiczna powinna zostać udostępniona wnioskującemu beż zbędnej zwłoki, ale nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku, a jeżeli podmiot obowiązany do jej udostępnienia nie może udostępnić informacji w tym terminie, powinien powiadomić wnioskującego o przyczynach opóźnienia i wyznaczyć nowy termin udostępnienia informacji, jednak nie dłuższy niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku (art. 13 u.d.i.p.). Należy podkreślić, że w myśl art. 14 u.d.i.p. udostępnienie informacji publicznej w opisanym wyżej trybie następuje w sposób i w formie zgodnej z wnioskiem, chyba, że posiadane środki techniczne nie pozwalają podmiotowi zobowiązanemu na udostępnienie informacji w żądany sposób. Podmiot zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej powinien powiadomić o tej okoliczności wnioskującego i wskazać, w jaki sposób i w jakiej formie może udostępnić informację, jeżeli zaś w terminie 14 dni od powiadomienia wnioskujący nie złoży wniosku o udostępnienie informacji publicznej w proponowany sposób, postępowanie o udostępnienie informacji publicznej należy umorzyć.

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .@page_break@

Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .


Zarówno umorzenie postępowania, jak i odmowa udostępnienia informacji publicznej następują w drodze decyzji (art. 16 ust. 1u.d.i.p). Natomiast udostępnienie informacji publicznej (polegające przecież na zadośćuczynieniu żądaniom wnioskującego co do sposobu i formy udostępnienia) nie następuje w formie aktu administracyjnego. Należy je kwalifikować jako czynność materialno-techniczną (nie podlegającą zaskarżeniu). Warto zaznaczyć, że ustawodawca tej kwestii nie sprecyzował, ale takie podejście wynika jednoznacznie z przytoczonych wyżej przepisów i znajduje oparcie w stanowisku dominującym w orzecznictwie sądów administracyjnych (por. wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 1 lutego 2012 r., II SAB/Go 58/11, LEX nr 1110830; wyrok WSA w Łodzi z dnia 10 maja 2012 r., II SAB/Łd 46/12, LEX nr 1166260). Z uwagi na treść art. 2 ust. 2 u.d.i.p, w orzeczeniach sądów administracyjnych przeważa stanowisko, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej może zostać przesłany drogą elektroniczną (por. wyrok NSA z dnia 16 marca 2009 r., I OSK 1277/08; wyrok WSA w Szczecinie z dnia 24 listopada 2011 r., II SAB/Sz 127/11; wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 listopada 2010 r., II SAB/Wa 259/10). Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, w wyroku z dnia 10 maja 2012 r., II SAB/Łd 46/12, stwierdził, że "za wniosek o udzielenie informacji publicznej uznać można przesłanie zapytania drogą elektroniczną i to nawet, gdy do jej autoryzacji nie zostanie użyty podpis elektroniczny.


Postępowanie w sprawie udzielenia informacji publicznej ma uproszczony i odformalizowany charakter, a osoba zadająca pytanie nie musi być nawet w pełni zidentyfikowana, nie musi bowiem wykazywać interesu prawnego ani interesu faktycznego". Należy jednak podkreślić, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, w wyroku z dnia 12 kwietnia 2012 r., II SAB/Ol 33/12, nie kwestionując, co do zasady, dopuszczalności skorzystania przez wnioskującego o udostępnienie informacji publicznej z poczty elektronicznej, zauważył, co następuje: "To, że prawo do informacji publicznej przysługuje każdemu nie oznacza, że wnioskodawca może być anonimowy.(...) Wskazanie przez wnioskodawcę danych pozwalających na jego identyfikację jest minimalnym wymaganiem. Organ zobowiązany do udzielenia informacji publicznej ma zatem pełne prawo domagać się danych, które pozwolą na należyte określenie podmiotu, wobec którego mają być podjęte czynności związane z realizacją wniosku. (...) Za uprawnieniem organu do żądania podania przez wnioskodawcę danych umożliwiających jego identyfikację, przemawiają także rodzaje rozstrzygnięć, które mogą być wydane w następstwie wniosku o udzielenie informacji publicznej. Zgodnie bowiem ze wspomnianym już art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej, odmowa udostępnienia informacji publicznej oraz umorzenie postępowania w tej sprawie następuje w drodze decyzji.

Stosownie zaś do art. 107 § 1 k.p.a., każda decyzja powinna zawierać oznaczenie strony" (LEX nr 1145979). W tym samym wyroku Sąd stwierdził, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej powinien być w takim stopniu precyzyjny, aby możliwe było załatwienie go zgodnie z prawem, wobec czego organ powinien podjąć czynności zmierzające do ustalenia istoty żądania. Zastrzegł jednak przy tym, że powyższe czynności nie mogą być w takim wypadku podejmowane na podstawie art. 64 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego - dalej k.p.a., ale na podstawie przepisów u.d.i.p., z zastosowaniem przepisów k.p.a. Warunkiem skuteczności wniosku o udostępnienie dokumentu urzędowego jest wskazanie dokumentu konkretnego, realnie istniejącego i dającego się zidentyfikować, zwłaszcza, że, w myśl art. 6 ust. 2u.d.i.p., dokument urzędowy to treść oświadczenia woli lub wiedzy funkcjonariusza publicznego, utrwalona i przezeń podpisana. Występując zatem w trybie u.d.i.p. o udostępnienie decyzji administracyjnej, wnioskujący powinien wskazać decyzję, która jest przedmiotem jego żądania. W przeciwnym wypadku wniosek jest niewykonalny, a przez to nieskuteczny. Wypada także dodać, że, niezależnie od powyższego obowiązek udostępnienia informacji publicznej doznaje ograniczeń, określonych w art. 5 ust. 1 i ust. 2 u.d.i.p.

Zgodnie z powyższym przepisem, prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu w zakresie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych oraz o ochronie innych tajemnic ustawowo chronionych, a także – ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy. To ostatnie ograniczenie nie dotyczy jedynie informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji, oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca zrezygnują z przysługującego im prawa. Jeżeli zatem dokument stanowiący informację publiczną zawiera tego rodzaju "dane wrażliwe", podmiot zobowiązany do udostępnienia dokumentu powinien dokonać jego anonimizacji. W orzecznictwie sądów administracyjnych można się spotkać ze stanowiskiem, że anonimizacja dokumentu, aczkolwiek stanowi przekształcenie dokumentu, to jednak nie powoduje, że nabiera on cech informacji publicznej przetworzonej, przy czym to samo dotyczy innych, nawet pracochłonnych czynności, polegających na wyszukiwaniu, zestawianiu i szeregowaniu według określonego kryterium dokumentów, celem udostępnia informacji publicznej w żądanej formie (por. wyrok WSA w Krakowie z dnia 22 lutego 2011 r., II SA/Kr 1455/10, LEX nr 993237; WSA w Poznaniu z dnia 16 sierpnia 2013 r., II SAB/Po 75/13, LEX nr 1374066; wyrok WSA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2014 r., VIII SA/Wa 82/14, LEX nr 1468439).

Odmienny pogląd zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 9 sierpnia 2011 r., I OSK 792/11, stwierdzając, że "w pewnych wypadkach szeroki zakres wniosku, wymagający gromadzenia, przekształcenia (zanonimizowania) i sporządzenia wielu kserokopii określonych dokumentów, może wymagać takich działań organizacyjnych i angażowania środków osobowych, które zakłócają normalny tok działania podmiotu zobowiązanego i utrudniają wykonywanie przypisywanych mu zadań. Informacja wytworzona w ten sposób, pomimo, iż składa się z wielu informacji prostych, będących w posiadaniu organu, powinna być uznana za informację przetworzoną, bowiem powstały w wyniku wyżej wskazanych działań zbiór nie istniał w chwili wystąpienia z żądaniem o udostępnienie informacji publicznej" (por. także wyrok WSA w Kielcach z dnia 7 listopada 2013 r., II SA/Ke 852/13). Powyższe rozbieżności prowadzą do wniosku, że kwestia, czy dana informacja publiczna, przygotowana w żądanej przez wnioskującego formie, jest informacją przetworzoną, której udostępnienie wymaga uprzedniego wykazania, że jej uzyskanie jest szczególnie istotne dla interesu publicznego, powinna być w każdym przypadku przedmiotem indywidualnej oceny.


Pytanie pochodzi z  programu Serwis Budowlany .