W przedmiotowej sprawie do fiskusa zwróciła się gmina, która modernizuje położone na jej terenie targowisko. Targowisko jest jej własnością i stanowi jej środek trwały. Administrowanie nim powierzone zostało gminnej jednostce budżetowej, będącej odrębnym podatnikiem VAT. Administrator targowiska jest odpowiedzialny m.in. za zarządzanie i dbanie o przestrzeganie regulaminu, pobór opłaty targowej oraz opłat za rezerwację miejsc na targowisku.
Gmina wskazała, że modernizacja targowiska należy do jej zadań własnych. Jednocześnie stanowi inwestycję w celu prowadzenia czynności wykonywanych na podstawie umów cywilnoprawnych, opodatkowanych VAT. Chodzi tu o rezerwacje miejsc targowych. Natomiast sama opłata targowa, jako danina publicznoprawna pozostaje już poza zakresem ustawy o VAT. Gmina nie była przy tym w stanie określić, w jakim stopniu wydatki związane z modernizacją i utrzymaniem targowiska związane są/będą z czynnościami podlegającymi opodatkowaniu i pozostającymi poza zakresem opodatkowania.
Dlatego gmina zapytała fiskusa, czy w związku z zamiarem wykorzystywania targowiska do świadczenia usług odpłatnej rezerwacji miejsc targowych, będzie miała prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach zakupowych dotyczących modernizacji targowiska, jak i fakturach związanych z jego bieżącym utrzymaniem.
Zdaniem gminy, świadczenie usług rezerwacji miejsc handlowych jest czynnością podlegającą opodatkowaniu, dlatego powinna mieć prawo do pełnego odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z targowiskiem.
Fiskus się nie zgodził i uznał, że gminie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego tylko w takiej części, w jakiej nabycie to wiązało się z czynnościami opodatkowanymi. Gmina jest zatem zobowiązana do wyodrębnienia takiej części podatku naliczonego, którą można przypisać prowadzonej działalności gospodarczej.
Analogicznie organ odniósł się do wydatków związanych z bieżącym utrzymaniem targowiska, albowiem mają one związek zarówno z czynnościami opodatkowanymi (odpłatne udostępnianie miejsc handlowych), jak i czynnościami niepodlegającymi opodatkowaniu (pobór opłaty targowej).
Sprawa trafiła do WSA w Kielcach. Zdaniem sądu, w przypadku wydatków na modernizację targowiska należy odwołać się do zasad ogólnych i zakres prawa do odliczenia ustalać wyłącznie w oparciu o art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, tj. poprzez określenie, czy wszystkie poniesione wydatki inwestycyjne miały związek z czynnościami opodatkowanymi. A to, czy gmina wykonywała czynności opodatkowane i wyłączone z ustawy należało ustalać w odniesieniu do danego okresu rozliczeniowego. Jeżeli podatnik w danym okresie rozliczeniowym wykonywał jedynie czynności niepodlegające opodatkowaniu, to nie ma podstaw do uznania, by przysługiwało mu prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupami dotyczącymi jedynie tych czynności.
Dlatego też w przypadku faktur dokumentujących wydatki na bieżące utrzymanie targowiska (dostawę mediów, wywóz nieczystości, dozór itp.) prawo do odliczenia będzie przysługiwać jedynie w stosunku do tych nabywanych świadczeń, które dotyczą okresów, w których gmina wykonuje czynności opodatkowane. Jeśli natomiast wydatek dotyczy okresu, gdy gmina nie pobiera opłat rezerwacyjnych, faktura dokumentująca ten zakup nie będzie stanowiła formalnej podstawy do odliczenia podatku naliczonego z niej wynikającego.
Wyrok WSA w Kielcach z 9 czerwca 2015 r., sygn. akt I SA/Ke 208/15