Zasadniczym celem ustawy z 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 jest stworzenie ram prawnych, które będą stanowić podstawę dla realizacji umowy partnerstwa, w tym wdrażania programów w zakresie polityki spójności, w perspektywie finansowej 2021–2027. Konieczność uchwalenia nowej ustawy wynika z rozpoczęcia w 2021 r. nowej, siedmioletniej perspektywy finansowania polityki spójności z budżetu Unii Europejskiej, w oparciu o nowy pakiet unijnych aktów prawnych regulujących zasady wdrażania tej polityki.

 

 

Podpisana przez prezydenta 6 maja ustawa, poprzez zmianę ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, wprowadza również przepisy szczegółowe dotyczące planu rozwojowego – Krajowego Planu Odbudowy (KPO) w zakresie, w jakim przepisy unijne są niewystarczające z punktu widzenia systemu prawa krajowego, m.in. w zakresie struktury systemu instytucjonalnego, wyboru i sposobu realizacji przedsięwzięć, finansowania inwestycji i przedsięwzięć, monitorowania realizacji KPO czy też działań kontrolnych i audytowych. KPO jest dokumentem, o którym mowa w art. 17 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/241 z 12 lutego 2021 r. ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności będącym planem rozwojowym, który stanowi podstawę realizacji reform i inwestycji objętych wsparciem ze środków Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF).

Dodatkowo, w ramach przepisów wprowadzanych do ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, opiniowana ustawa stworzy podstawy prawne dla realizacji działań w ramach tzw. pobrexitowej rezerwy dostosowawczej (Brexit Adjustment Reserve), a także umożliwi utworzenie Funduszu Rozwoju Regionalnego (funduszu celowego w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych), stanowiącego narzędzie komplementarne względem istniejących instrumentów wspierających prowadzenie polityki rozwoju, i umożliwiającego finansowanie działań prorozwojowych. Ustawa wprowadza także zmiany do ustawy o pomocy społecznej w zakresie programu zwalczania deprywacji materialnej – pomocy żywnościowej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus (dawny Program Operacyjny Pomoc Żywnościowa 2014–2020 (FEAD).

Czytaj: Kontrola projektów realizowanych przez beneficjentów środków unijnych >

Szczegółowe zamierzenia ustawy:

  1. wprowadzenia mechanizmów koordynacji realizacji programów wspófinansowanych ze środków funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności;
  2. określenia podmiotów zaangażowanych w proces wdrażania funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności, ich zadań i trybu współpracy między nimi;
  3. uregulowania zasad wdrażania funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności;
  4. zdefiniowania podstawowych dokumentów służących wdrażaniu funduszy strukturalnych, Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Spójności;
  5. uregulowania systemu instytucjonalnego, kwestii finansowych związanych m.in. z rozliczeniami z Komisją Europejską oraz kwestii dotyczących kontroli i nakładania korekt;
  6. określenia zasad wyboru projektów i procedury odwoławczej;
  7. wskazania obowiązków związanych z unijną polityką e-Cohesion (informatyzacja procesów realizacji projektów i związane z nią wymogi zapewnienia przez państwo członkowskie elektronicznej wymiany informacji z korzystającymi z funduszy polityki spójności);
  8. określenia mechanizmów umożliwiających realizację instrumentów terytorialnych wynikających z rozporządzeń Komisji Europejskiej (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, Inne Instrumenty Terytorialne).

 

 

Różne terminy wejścia w życie przepisów

Ustawa wejdzie w życie zasadniczo po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Znaczna część przepisów wejście w życie jednak w innym terminie.

Część zmian np. w ustawie z dnia 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych wejdzie życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 1 lipca 2019 r., po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia. Zmiany w ustawie z  3 kwietnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach wspierających realizację programów operacyjnych w związku z wystąpieniem COVID-19 wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z mocą od dnia 24 lutego 2022 r. Z dniem następującym po dniu ogłoszenia wejdą w życie zmiany w ustawie z dnia 30 maja 2008 r. o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej oraz związana z nimi regulacja przejściowa.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.