Ponieważ w przypadku przepisów porządkowych urzędowym ogłoszeniem jest ogłoszenie w drodze obwieszczeń, nie znajduje w tym wypadku zastosowanie zasada wyrażona w art. 20 ust. 3 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych , zgodnie z którym dniem ogłoszenia aktów prawnych jest dzień wydania dziennika urzędowego, w którym zostały one zamieszczone.
Wójt gminy wydał zarządzenie w sprawie wprowadzenia stanu pogotowia powodziowego na terenie gminy. Organ nadzoru dokonując kontroli stwierdził, że przepisy § 3 i § 4 wydanego aktu są sprzeczne z art. 41 ust. 2 oraz art. 42 ustawy o samorządzie gminnym , art. 4 ust. 3, art. 13 pkt 2 i art. 14 ust. 1 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych . Wydanie aktu zawierającego przepisy porządkowe pociąga za sobą obowiązek poddania go odpowiedniemu trybowi promulgacji. Szczegółowe wytyczne w tym zakresie zawiera ustawa o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych. Odnotować należy jednak, że zasady tak ogłaszania, jak i wejścia w życie aktów ustanawiających przepisy porządkowe istotnie różnią się do regulacji dotyczących pozostałych aktów prawa miejscowego. Jedyną cechą wspólną jest obowiązek opublikowania przepisów porządkowych w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Powyższy obowiązek w odniesieniu do przepisów porządkowych ma jednak charakter drugoplanowy i nie przesądza o terminie wejścia w życie takich przepisów. Zgodnie z art. 14 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych przepisy porządkowe ogłasza się w drodze obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu. Przywołany przepis wyraża więc jedyny w prawie polskim wyjątek od zasady, że urzędowym ogłoszeniem aktu prawnego jest jego ogłoszenie w dzienniku urzędowym. Ponieważ w przypadku przepisów porządkowych urzędowym ogłoszeniem jest ogłoszenie w drodze obwieszczeń, nie znajduje w tym wypadku zastosowanie zasada wyrażona w art. 20 ust. 3 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych , zgodnie z którym dniem ogłoszenia aktów prawnych jest dzień wydania dziennika urzędowego, w którym zostały one zamieszczone. Przepisy porządkowe odróżniają się od pozostałych aktów prawa miejscowego nie tylko trybem ogłoszenia ale również terminem wejścia w życie. Zgodnie z art. 4 ust. 3 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie 3 dni od dnia ich ogłoszenia.
Zdaniem organu nadzoru zarządzenie wójta nie czyni zadość powyższym wymogom. W zarządzeniu wskazano, że wchodzi ono w życie z dniem podpisania. To sformułowanie dotyczy się więc zarówno przepisów § 1 i § 2 wprowadzających stan pogotowia powodziowego, jak i przepisów § 3 i § 4 stanowiących przepisy porządkowe. W odniesieniu do tych ostatnich przedmiotowy zapis jest niedopuszczalny. Badane zarządzenie nie czyni również zadość wymogom stawianym prawem w zakresie promulgacji. Dodatkowo zaakcentować należy, że niespełnienie wymagań formalnych w uchwale stanowiącej akt prawa miejscowego w zakresie należytej publikacji - wynikających z art. 42 ustawy o samorządzie gminnym, w związku z art. 13 pkt 2 ustawy o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych - jest istotnym naruszeniem prawa, powodującym konieczność stwierdzenia jej nieważności w całości. W przedmiotowej sprawie doszło do połączenia w jednym akcie elementów wykonawczych (wprowadzenie pogotowia powodziowego), które nie mają charakteru aktów prawa miejscowego, z elementami porządkowymi (ustanowienie przepisów porządkowych), które już taki walor posiadają. Powyższe przemawia zatem za pozostawieniem w mocy rozstrzygnięcia o wprowadzeniu pogotowia przeciwpowodziowego i ograniczeniu zakresu rozstrzygnięcia nadzorczego jedynie do wadliwie wprowadzonych przepisów porządkowych.
Ponadto organ nadzoru stwierdził, iż zarówno przepisy porządkowe, jak i zapis o odpowiedzialności za ich naruszenie zostały sporządzone w sposób oczywiście wadliwy. Wprowadzając przepisy porządkowe organ zobligowany jest do maksymalnej precyzji, winien zatem dookreślić, czy formułowane nakazy i zakazy obejmują obszar całej gminy, czy tylko jej części, ewentualnie jakiej rzeki, a także to, w jakim okresie obwiązują (w świetle obecnej konstrukcji okres ten nie został powiązany z pogotowiem powodziowym, co oznacza, że ustanowione nakazy i zakazy obowiązywać będą także po jego odwołaniu).
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U z 2010 r. Nr 17, poz. 95)
Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)
Zobacz orzecznictwo:
Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubuskiego z dnia 11 marca 2011 r. (NK.I.4131.74.2011.SDud)