Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.


Starosta dysponuje inwentaryzacją lasów niepaństwowych oraz planami urządzenia lasów ważnymi jeszcze przez kilka lat. Obecnie w wyniku postępujących stale zalesień znacznie wzrosła powierzchnia terenów zalesionych nieobjętych tymi dokumentami.

Czy starosta powinien dla tych powierzchni przygotować stosowne dokumenty już teraz? Czy nie będzie błędem odczekania do końca ważności istniejących dokumentów i zlecenie nowych opracowań na wszystkie powierzchnie?


Odpowiedź:

W mojej ocenie, starosta może, ale nie musi, sporządzić aneksu do UPUL, który obejmie zalesione działki, gdyż przepisy ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 12, poz. 59, z późn. zm.) - dalej u.l. nie nakładają obowiązku zmiany planów w okresie ich obowiązywania.


Do wprowadzania zmian, uzupełniania i nanoszenia poprawek w ISL będzie miał odpowiednie zastosowanie art. 23 ust. 1 u.l. dotyczący wprowadzania zmian do planu urządzeniowego (UPUL). Przepisy dotyczące ISL są bardzo lakoniczne i niekonsekwentne.


Wiedza dotycząca procedur związanych z ISL, w tym trybu jej sporządzania i zmian, powchodzi głównie z praktyki orzeczniczej oraz stanowisk przedstawicieli doktryny.


Starosta nie popełni zatem błędu, jeśli odczeka do końca ważności istniejących planów i dopiero wtedy zleci ich wykonanie. Także w sytuacji, gdy starosta nie sporządzi aneksów do UPUL i ISL, ma możliwość wydawania decyzji z art. 24 u.l. na właścicieli lasów niewykonujących swoich obowiązków. Gdyby przyjąć, że brak aneksów uniemożliwia nałożenie takiej decyzji, to zasada racjonalnej gospodarki leśnej nie miałaby większego sensu.

Jednakże bez sporządzenia aneksów do tych dokumentów nie będzie możliwe wprowadzenie zmian w ewidencji gruntów i budynków.

W takiej sytuacji właściciele zalesionych gruntów mogą żądać sporządzenia aneksu do UPUL oraz ISL.


Uzasadnienie:
Artykuł 20 ust. 2 u.l. zawiera w swej treści zasadę, wedle której dla powszechnej ewidencji gruntów i budynków, przy ustalaniu zasięgu użytku gruntowego pod nazwą "las", wiążące znaczenie mają ustalenia planów urządzenia lasów dotyczące ich granic i powierzchni. A contrario, nie jest możliwe uwzględnienie w powszechnej ewidencji gruntów i budynków granic i powierzchni lasu, które to nie wynikają z planu urządzenia danego lasu. Nie jest zatem możliwe przeprowadzenie zmian w zakresie ustalenia granic i powierzchni lasu, które byłyby niezgodne z obowiązującym planem urządzenia lasu. Stanowisko takie zajął również Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 8 lutego 2007 r., I OSK 454/06.

Jak wynika z art. 20 ust. 3a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 193, poz. 1287) - dalej pr. geod., przepisy u.l. stanowią lex specialis w odniesieniu do pr. geod. Oznacza to, że gdy zawarte w ewidencji gruntów informacje dotyczą lasów, zmiany w ewidencji mogą być dokonywane z uwzględnieniem u.l., a nie odwrotnie, albowiem zgodnie z art.20 ust. 2 u.l. w ewidencji gruntów i budynków uwzględnia się ustalenia UPUL dotyczące granic i powierzchni lasu. Jest to argument przemawiający za sporządzeniem aneksu, ale jak zaznaczono, w okresie obowiązywania dokumentów urządzeniowych nie ma obowiązku ich zmian.

Przepisy u.l. milczą także na temat samego prawa właściciela lasu do wnioskowania o zmianę UPUL. Takie prawo można wywieść z praktyki orzeczniczej sądów administracyjnych. W wyroku NSA z dnia 25 lutego 2002 r., II SA 3073/00, LEX nr 81978, sąd stwierdził, że jeżeli skarżący kwestionuje UPUL, to "powinien ubiegać się o jego zmianę w odpowiednim trybie, przewidzianym prawem, a konkretnie przepisami art. 18, art. 21, art. 22 i art. 23 u.l." "Ubieganie się o zmianę" może oznaczać w praktyce jedynie złożenie wniosku do właściwego starosty o zatwierdzenie aneksu zmieniającego UPUL. W razie odmowy sporządzenia lub zatwierdzenia takiego aneksu właścicielowi lasu pozostanie jedynie skarga do sądu administracyjnego.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.