Przedmiotem wyroku TK była zgodność z prawem art. 102 ust. 1 pkt 4 i ust. 1c ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. poz. 627), w związku z art. 135 ust. 1 pkt 1a lit. a ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym.
Przepis ten przewiduje możliwość stosowania względem osoby, która przekroczyła dopuszczalną prędkość w terenie zabudowanym o więcej niż 50 km/h, sankcji administracyjnej w postaci zatrzymania prawa jazdy oraz odpowiedzialności za wykroczenie.
Zdaniem TK, ustawa nie narusza jednak zasady ne bis in idem. Zatrzymanie prawa jazdy za nadmierną prędkość nie jest bowiem sankcją karną, lecz administracyjną. Przewidują ją przepisy prawa administracyjnego za naruszenie zakazu administracyjnego ograniczającego prędkość poruszania się pojazdem mechanicznym w terenie zabudowanym.
Jak podkreśla w swoim wyroku Trybunał, zatrzymanie prawa jazdy pełni przede wszystkim funkcję prewencyjną. Jego celem jest zniechęcenie kierowców do przekraczania dozwolonej prędkości. Działanie tego typu jest charakterystyczne dla sankcji administracyjnej, która służy zapewnieniu realizacji wykonawczo-zarządzających zadań administracji.
We wspomnianej sprawie, niezgodność z Konstytucją została orzeczona tylko w zakresie, w jakim powyższe przepisy nie przewidują sytuacji usprawiedliwiających dla znacznego przekroczenia prędkości w związku z zaistnieniem stanu wyższej konieczności. Zdaniem TK, regulacje te są niezgodne z art. 2 i art. 45 ust. 1 konstytucji.
Ustawa nie wskazuje bowiem wyraźnie, że prawo jazdy nie będzie zatrzymane osobie, która przekroczy prędkość w obszarze zabudowanym w celu zapobieżenia lub ograniczenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego dobru chronionemu prawem. Trzeba jednak pamiętać o zastrzeżeniu, że wspomnianego zagrożenia nie będzie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone w postaci bezpieczeństwa na drodze nie stanowi wartości większej niż dobro ocalane (np. ratowanie życia i zdrowia).
(trybunal.gov.pl)
TK: można zatrzymać prawo jazdy oraz nałożyć grzywnę za przekroczenie prędkości
Nakładanie w ramach postępowań karnego i administracyjnego różnych sankcji (czasowego zatrzymania prawa jazdy oraz grzywny) za przekroczenie prędkości dopuszczalnej o więcej niż 50 km/h na obszarze zabudowanym nie narusza zasady, zgodnie z którą nie można orzekać dwa razy w tej samej sprawie - orzekł Trybunał Konstytucyjny.
