Czy w sytuacji, gdy wartość zamówienia na obsługę bankową budżetu gminy jest niższa niż 14.000 euro konieczne jest stosowanie Prawa zamówień publicznych ? Co w takim przypadku z regulacją zawartą w art. 195 ust. 1 ustawy o finansach publicznych?

Odpowiedź

Nie jest konieczne stosowanie Prawa zamówień publicznych  w przypadku, gdy wartość zamówienia na bankową obsługę budżetu gminy jest niższa od równowartości kwoty 14.000 euro.

Uzasadnienie

Wskazane powyżej zadanie podporządkowane jest w swojej istocie dwóm podstawowym rygorom wynikającym z ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104 z późn. zm., dalej u.o.f.p.) oraz Prawa zamówień publicznych . Przy czym zaznaczyć trzeba, iż rygor wynikający z u.o.f.p., a konkretnie art. 195 ust. 1 stanowiący, iż bankową obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego wykonuje bank wybrany na zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych ma znaczenie pierwszorzędne, wskazując jako lex specialis sposób wyboru banku prowadzącego takową obsługę.

Ustawodawca nie określił przy tym w sposób szczegółowy jakie przepisy w zakresie zamówień należy stosować - w szczególności nie wskazał konkretnego trybu udzielenia zamówienia, z drugiej strony nie określił też w przedmiotowej materii żadnych wyłączeń. Przepis ten został sformułowany w sposób jasny i czytelny, ale jednocześnie nie daje on podstaw do stosowania wykładni rozszerzającej. Konstrukcja omawianego przepisu ma formę bezwzględnie obowiązującą, co pozwala wprost wyprowadzić wniosek, iż obsługę bankową jednostki samorządowej może prowadzić wyłącznie bank, wybrany tylko z zastosowaniem przepisów o zamówieniach publicznych. Wobec powyższego każda jednostka samorządu terytorialnego, a zatem również gmina musi odwołać się w tym przypadku do Prawa zamówień publicznych oraz aktów wykonawczych.

W świetle postanowień art. 4 pkt 8 Prawa zamówień publicznych ustawy nie stosuje się do zamówień i konkursów, których wartość nie przekracza wyrażonej w złotych równowartości kwoty 14.000 euro. Skoro ustawodawca w u.o.f.p. oraz w p.z.p. nie wyłączył stosowania tego przepisu w przypadku bankowej obsługi budżetu gminy (wspomniał jedynie o zasadach określonych w przepisach o zamówieniach publicznych) należy uznać, że znajdzie on zastosowanie w omawianym przypadku. W związku z tym, jeśli wartość zamówienia będzie niższa od równowartości kwoty 14.000 euro można nie stosować Prawo zamówień publicznych . Oczywiście zastosowanie w art. 195 ust. 1 u.o.f.p. sformułowania o wybranym banku sugerować może konieczność przeprowadzenia procedury konkurencyjnej, w domyśle przetargowej, ale moim zdaniem jest to wyłącznie nieostra wskazówka dla zamawiającego dotycząca stosowania zasad konkurencyjności Nie oznacza ona jednak konieczności przeprowadzenia przetargu w sytuacji kiedy sam akt prawny rangi ustawy wyłącza obowiązek stosowania przepisów do zamówień o wartości poniżej 14.000 euro. Realizacja zadań o wartości poniżej 14.000 euro nie zwalnia absolutnie podmiotu ze stosowania zasad udzielania zamówień, w szczególności zasady zachowania uczciwej konkurencji (również w odniesieniu do wyboru banku prowadzącego obsługę budżetu gminy). Zwrócić należy ponadto uwagę, iż wydatkowanie środków publicznych powinno być dokonywane w sposób celowy i oszczędny, z zachowaniem zasady uzyskiwania najlepszych efektów z danych nakładów finansowych. W sposób wszechstronny wypowiada się na ten temat prawo krajowe oraz unijne.

Warto przy tym zwrócić uwagę, że obsługa bankowa budżetu gminy stanowi usługę powtarzającą się okresowo, co w konsekwencji oznacza konieczność zastosowania art. 34 ust. 1 pkt 1 Prawa zamówień publicznych w odniesieniu do ustalenia wartości zamówienia tzn. podstawą ustalenia wartości zamówienia będzie łączna wartość zamówień: 1) udzielonych w terminie poprzednich 12 miesięcy lub w poprzednim roku budżetowym, z uwzględnieniem zmian ilościowych zamawianych usług oraz prognozowanego na dany rok średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem, albo 2) których zamawiający zamierza udzielić w terminie 12 miesięcy następujących po pierwszej usłudze lub dostawie.

Łączna wartość zamówienia wskazana w przepisie oznacza, iż jeśli przedmiot zawieranej umowy na bankową obsługę budżetu gminy obejmować będzie również jednostki organizacyjne gminy np. ośrodki pomocy społecznej, to wartością zamówienia musi być suma kosztów wszystkich kosztów ponoszonych w związku z prowadzonym rachunkiem. Oszacowanie wartości zamówienia powinno być wykonane z należytą starannością rozumianą jako staranność ogólnie wymagana zgodnie z art. 355 k.c. Nie wolno przy tym dzielić zamówienia na części lub zaniżać jego wartości w celu uniknięcia stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych .


Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.)