Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.


Czy starosta może zrekultywować stare zwałowisko odpadów niebezpiecznych składowane na terenie zakładu przemysłowego?


Odpowiedź:

Podmiotem zobowiązanym do rekultywacji zwałowiska na terenie zakładu przemysłowego jest ten zakład jako podmiot posiadający tytuł prawny do zarządzania zwałowiskiem, a nie starosta. Starosta nie może ani zwalniać, ani wyręczać przedsiębiorców lub właścicieli terenu z obowiązków rekultywacji terenu.
 

Starosta byłby podmiotem zobowiązanym do rekultywacji zwałowiska odpadów przemysłowych, gdyby był właścicielem (władającym powierzchnią ziemi) terenu, na którym jest zlokalizowane to zwałowisko.

Prowadząc egzekucję wykonania rekultywacji zwałowiska, starosta może przeprowadzić rekultywację na drodze wykonania zastępczego, jednakże powinien na ten cel pobrać środki od podmiotu zobowiązanego do rekultywacji – zakładu lub właściciela terenu.

Jeżeli zakład przemysłowy został zlikwidowany, to podmiotem zobowiązanym do rekultywacji terenu jest następca prawny zakładu – nabywca nieruchomości.


Uzasadnienie:

Co do zasady, rekultywacja zwałowisk jest przeprowadzana w trybie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21) - dalej u.o., przy założeniu że zakład przemysłowy nie jest zakładem górniczym i nie mamy do czynienia ze składowanymi na jego terenie niebezpiecznymi odpadami wydobywczymi. Gdyby chodziło o rekultywację zwałowiska po działalności górniczej, to do rekultywacji obiektu miałaby zastosowanie ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1205) w zw. z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 613, z późn. zm.), a w przypadku niebezpiecznych odpadów wydobywczych – ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o odpadach wydobywczych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1136) - dalej u.o.w., zaś zwałowisko niebezpiecznych odpadów wydobywczych byłoby traktowane jako obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych w rozumieniu u.o.w.

Przyjmuję, że mamy do czynienia z odpadami niebezpiecznymi w rozumieniu u.o. Skoro tak, to likwidacją tego zwałowiska powinien zająć się w ostateczności właściciel terenu.

W mojej ocenie, trudno uznać, że rekultywacja zwałowiska odpadów niebezpiecznych jest tożsama z remediacją terenu historycznie zanieczyszczonego (gdyby zwałowisko powstało przed 2007 r.), bowiem przez remediację rozumie się poddanie gleby, ziemi i wód gruntowych działaniom mającym na celu usunięcie lub zmniejszenie ilości substancji powodujących ryzyko, ich kontrolowanie oraz ograniczenie rozprzestrzeniania się, tak aby teren zanieczyszczony przestał stwarzać zagrożenie dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska, z uwzględnieniem obecnego i, o ile jest to możliwe, planowanego w przyszłości sposobu użytkowania terenu; remediacja może polegać na samooczyszczaniu, jeżeli przynosi największe korzyści dla środowiska - art. 3 pkt 31b ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) - dalej p.o.ś.

Jednakże remediacji nie dokonuje starosta, a RDOŚ i tylko wtedy, gdy zachodzą przypadki określone w art. 101i p.o.ś.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.