Jak podkreśla Rzecznik, Rada Ministrów ma – w granicach przyznanych przez ustawy – dużą swobodę w kształtowaniu podziału terytorialnego państwa. Nie oznacza to jednak dowolności. Zdaniem RPO, w przypadku sprzeciwu mieszkańców jedynie niezwykle istotne argumenty przemawiać powinny za dokonaniem zmian wbrew ich woli.
W lipcu br. rząd podjął decyzję o poszerzeniu granic Opola kosztem okolicznych gmin. Decyzja ta wejdzie w życie 1 stycznia.
Do Rzecznika trafiło wiele skarg od samorządów i mieszkańców. RPO starał się stworzyć warunki, w których obie strony mogłyby przedstawić swoje stanowiska i wzajemnie się wysłuchać. W rozwiązaniu problemu kluczowy staje się problem prawny; na chwilę obecną problemu nie da się rozwiązać bez wsparcia władz centralnych i odwołania do wartości konstytucyjnych. W opinii Rzecznika jedynie orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego może rozwiązać trwający od roku spór.
W listopadzie br. Prezes TK zawiadomił Rzecznika o wszczętym z połączonych wniosków kilku rad powiatów i gmin postępowaniu dotyczącym problematycznego rozporządzenia. W swoim piśmie z 2 grudnia RPO zgłosił udział w tym postępowaniu (V.600.4.2016).
Zdaniem Rzecznika, Rada Ministrów w tej konkretnej sytuacji nie była uprawniona do dokonania zmiany granic Miasta Opola. Wniosek zawierał bowiem uchybienie formalne, co w przeszłości było już powodem do odrzucania przez rząd podobnych wniosków z innych samorządów. O zmianę granicy nie wystąpiła bowiem Rada Miasta, ale Prezydent Miasta. Brak uchwały Rady potwierdza w swoich pismach wojewoda opolski.
RPO przypomina też, że zasadniczym przedmiotem sprzeciwu społecznego jest nieuwzględnienie przez Radę Ministrów wyników konsultacji społecznych przeprowadzonych w JST w ramach procedury prowadzącej do wydania rozporządzenia. Konsultacje te zakończyły się wynikiem negatywnym
.
Jak zaznaczył Rzecznik, w zaistniałych warunkach RM nie powinna więc w ogóle rozpatrywać wniosku dotyczącego zmiany granic Miasta Opola, co byłoby zgodne z ugruntowaną praktyką rządu.
(rpo.gov.pl)
