Jeśli nie, to kto zatwierdza i przeprowadza procedurę rozgraniczenia nieruchomości zajętej pod rzekę?

Jaki jest tryb składania wniosku o odszkodowanie?

Odpowiedź

Przywołany w treści pytania art. 95 pkt 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami , nie znajdzie zastosowania w sytuacji, o której mowa w pytaniu. W sytuacji tej nie będziemy mieli bowiem do czynienia z podziałem nieruchomości w trybie przepisów u.g.n., lecz z rozgraniczeniem gruntów połączonym z ustaleniem linii brzegu. Natomiast odszkodowanie, o którym mowa w art. 17 ust. 2 Prawo wodnego dochodzone będzie na drodze cywilnej według zasad ogólnych ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c.

Uzasadnienie

Nie w każdym przypadku podziału nieruchomości zastosowanie znajdą przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami . Jak bowiem wynika z art. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami , ustawa ta nie narusza innych ustaw w zakresie dotyczącym gospodarki nieruchomościami. Jedną z takich ustaw szczególnych jest właśnie ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. - Prawo wodne .

Zgodnie z art. 17 Prawo wodnego , jeżeli śródlądowa woda powierzchniowa płynąca lub wody morza terytorialnego albo morskie wody wewnętrzne zajmą trwale, w sposób naturalny, grunt niestanowiący własności właściciela wody, grunt ten staje się własnością właściciela wody. W takim przypadku dotychczasowemu właścicielowi gruntu przysługuje odszkodowanie od właściciela wody na warunkach określonych w ustawie u.p.w., a konkretnie w art. 188 Prawo wodnego . Przepis ten stanowi, że do naprawienia szkody, o której mowa w art. 17 ust. 1 Prawo wodnego , stosuje się odpowiednio przepisy k.c., z tym że odszkodowanie obejmuje koszty sporządzenia projektu, o którym mowa w art. 15 ust. 3 Prawo wodnego . Aby uzyskać odszkodowanie należy więc wytoczyć powództwo przed sąd cywilny. Co ważne, roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem 2 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o trwałym, naturalnym zajęciu gruntu przez wodę.

Jeśli natomiast chodzi o samo postępowanie rozgraniczeniowe, to przebiegać ono będzie według przepisów Prawa wodnego , a nie ustawy o gospodarce nieruchomościami , gdyż ta pierwsza ustawa ma w tym przypadku charakter normy szczególnej (tzw. lex specialis). W sytuacji, o której mowa w art. 17 ust. 1 Prawo wodnego , zachodzi konieczność ustalenia nowej linii brzegu. W świetle art. 15 ust. 1 Prawo wodnego linię brzegu dla cieków naturalnych, jezior oraz innych naturalnych zbiorników wodnych stanowi krawędź brzegu lub linia stałego porostu traw albo linia, którą ustala się według średniego stanu wody z okresu co najmniej ostatnich 10 lat. Podstawę ustalenia linii brzegu, zgodnie z art. 15 ust. 3 Prawo wodnego ., stanowi dostarczony przez wnioskodawcę projekt rozgraniczenia gruntów pokrytych wodami od gruntów przyległych, który powinien zawierać szereg informacji wymienionych w tym przepisie. Jeżeli krawędź brzegu jest wyraźna, linia brzegu biegnie tą krawędzią. Jeżeli natomiast krawędź brzegu nie jest wyraźna, linia brzegu biegnie granicą stałego porostu traw, a jeżeli granica stałego porostu traw leży powyżej stanu wody – linią przecięcia się zwierciadła wody przy tym stanie z gruntem przyległym (art. 15 ust. 5 i 6 Prawo wodnego ). Tak więc to w trybie art. 15 Prawo wodnego dokonywane będzie rozgraniczenie nieruchomości, nie zaś na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami mówiących o podziale nieruchomości.


Organem właściwym do przeprowadzenia rozgraniczenia i ustalenia linii brzegu będzie:
- właściwy terenowy organ administracji morskiej – dla morskich wód wewnętrznych wraz z morskimi wodami wewnętrznymi Zatoki Gdańskiej oraz wód morza terytorialnego,
- właściwy marszałek województwa – dla wód granicznych oraz śródlądowych dróg wodnych,
- właściwy starosta realizujący zadanie z zakresu administracji rządowej – dla pozostałych wód.

Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2010 r., Nr 102, poz. 651 ze zm.)
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zm.)