Rolnicze wykorzystanie ścieków bytowych bez pozwolenia wodnoprawnego

Na rolnicze wykorzystywanie ścieków bytowych w ilości do 5 m3 na dobę w granicach własnej nieruchomości nie jest potrzebne pozwolenie wodnoprawne.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

W jaki sposób ma postępować starosta w przypadku rolniczego wykorzystania ścieków przez osobę fizyczną bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego? Do urzędu wpłynęła informacja od powiatowej komendy policji o cyt. "rozrzucaniu różnych odpadów i ścieków pochodzących prawdopodobnie z oczyszczalni ścieków" przez osobę fizyczną (rolnika).

Wniesiono o kontrolę i dokonanie rozpoznania, czy ww. odpady nie stanowią zagrożenia do środowiska. Jakie działania w tym przypadku może podjąć starosta? Czy kwestia ta leży w kompetencji wójta, burmistrza lub prezydenta miasta w myśl art. 29 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 145) – dalej pr. wod.? Czy jest to działanie bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego na rolnicze wykorzystanie ścieków? Czy też zastosowanie tu ma ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21) – dalej u.o. (osady ściekowe)?

Odpowiedź:

Na rolnicze wykorzystywanie ścieków bytowych w ilości do 5 m3 na dobę w granicach własnej nieruchomości nie jest potrzebne pozwolenie wodnoprawne. Wynika to z zapisu art. 36 pr. wod.

Artykuł 29 pr. wod. miałby zastosowanie, gdyby właściciel nieruchomości wprowadzał ścieki na grunty sąsiednie lub zmieniał stan wody na gruncie.
Jeśli właściciel nieruchomości wyrzuca odpady na teren własnej działki, to zastosowanie ma u.o. i wtedy decyzję nakazującą usunięcie odpadów wydaje wójt, zgodnie z art. 26 ust. 2 u.o.

Jeśli oczyszczone ścieki bytowe pochodzące z przydomowej oczyszczalni ścieków są rolniczo wykorzystywane, a ich ilość jest większa niż 5 m3 na dobę, to podmiot stosujący te ścieki powinien uzyskać pozwolenie wodnoprawne w trybie art. 122 ust. 1 pkt 4 pr. wod.

Aby ustalić charakter naruszenia, konieczne jest wszczęcie kontroli interwencyjnej w trybie art. 363 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) - dalej p.o.ś. To, czy starosta będzie organem właściwym do poprowadzenia sprawy, okaże się po wstępnym dokonaniu ustaleń. Jeśli okaże się, że organem właściwym jest wójt, bo np. na polu rozrzucane są odpady, to starosta przekaże sprawę wójtowi.

Uzasadnienie:

Przez rolnicze wykorzystanie ścieków, zgodnie z art. 44 ust. 2 pr. wod., rozumie się zastosowanie ścieków do nawadniania oraz nawożenia użytków rolnych oraz stawów wykorzystywanych do chowu lub hodowli ryb. Ścieki można wykorzystywać rolniczo w ramach zwykłego korzystania z wód, jeżeli ich łączna ilość jest nie większa niż 5 m3 na dobę. Wynika to z zapisu art. 36 pr. wod., który stanowi, że zwykłe korzystanie z wód służy zaspokojeniu potrzeb własnego gospodarstwa domowego oraz gospodarstwa rolnego, za wyjątkiem, m.in. rolniczego wykorzystania ścieków lub wprowadzania do wód lub do ziemi oczyszczonych ścieków, jeżeli ich łączna ilość jest większa niż 5 m3 na dobę.

W zakresie nieobjętym zwykłym korzystaniem z wód, zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 4 pr. wod., na rolnicze wykorzystanie ścieków wymagane jest pozwolenie wodnoprawne, a podmiot stosujący te ścieki musi przestrzegać wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984, z późn. zm.). Jeśli rolnik korzysta ze środowiska bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego, to zgodnie z art. 292 p.o.ś. powinien ponieść sankcję o charakterze administracyjnym w postaci opłaty podwyższonej o 500%.

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.