Obowiązująca od pierwszego stycznia 2012 r. tzw. ustawa śmieciowa nakłada na gminy obowiązek całkowitego przejęcia odpowiedzialności za gospodarkę odpadami komunalnymi.

„Obowiązek realizowania ustawy śmieciowej spadł na barki samorządów i to one dają twarz całemu projektowi. Musimy tłumaczyć, dlaczego opłaty za wywóz odpadów komunalnych są takie drogie, a będą jeszcze wyższe” – powiedział PAP przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, Mariusz Poznański.

Według samorządowców brakuje ogólnopolskiej kampanii informacyjnej, która by wyjaśniała zasady funkcjonowania nowego systemu, na wzór kampanii poświęconej cyfryzacji telewizji.

„Przecież mieszkańcy gmin, którzy dotychczas płacili za odbiór śmieci 6 złotych i teraz dowiedzieli się, że muszą płacić ponad 10 złotych, to oczywiście obwinią za to wójtów i burmistrzów. Przecież do tej pory płacili tylko za wywóz śmieci, a teraz muszą zapłacić za cały system, czyli segregację, wywóz i utylizację wywiezionych odpadów. Takie działanie musi być droższe. Potrzebna jest kampania informacyjna taka, jak w przypadku cyfryzacji telewizji” – powiedział PAP Lech Świętalski członek zarządu ZGW RP.

Na mocy tzw. ustawy śmieciowej od 1 lipca br. gmina przejmie obowiązki związane z odbiorem, transportem, odzyskiem i unieszkodliwianiem wszystkich odpadów komunalnych. Samorządy będą także zobligowane do odbioru i zagospodarowania odpadów zielonych, odpadów niebezpiecznych i wielkogabarytowych, a także usuwania odpadów z nielegalnych wysypisk.

Innym tematem obrad Zgromadzenia Związku Gmin RP były finanse samorządów. Delegaci przyjęli stanowiska m.in. w sprawie finansowania gmin. Zdaniem przewodniczącego związku 200-300 gmin wiejskich może mieć kłopoty z domknięciem budżetów w przyszłym roku.

„Minister finansów nałożył na gminy ograniczenia związane z deficytem i samorządy nie mogą się zadłużać, a wydatki bieżące nie mogą przekraczać dochodów. Dla niektórych gmin to trudna sytuacja, w związku z koniecznością realizacji zadań związanych z oświatą, opieką społeczną czy wspomnianą ustawą śmieciową. To sprawy, które spędzają sen z powiek wójtom, burmistrzom i prezydentom. Próbowaliśmy się kontaktować z ministrem, ale bezskutecznie” – powiedział Poznański.

W przyjętym stanowisku delegaci napisali, że potrzebna nowej ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego tak, aby samorządy mogły zagwarantować mieszkańcom podstawowe usługi publiczne.

„Nowy system musi zapewnić nadwyżkę operacyjną w stosunku do finansowania zadań bieżących, aby umożliwić inwestycje odtworzeniowe w mieniu komunalnym” – głosi stanowisko.

Związek Gmin Wiejskich RP pod koniec roku 2012 liczył 552 gminy. To największa organizacja samorządu terytorialnego w Polsce, która funkcjonuje od 20 lat.