Dłużnik alimentacyjny spłacił zadłużenie za okres zasiłkowy 2009/2010. Obecnie wpływające wpłaty od dłużnika przekazywane są na poczet bieżących zaległości.

Czy należy wystawić dłużnikowi decyzję o zwrocie za okres 2009/2010 na stan 0 zł, czy poinformować pismem, że zaległości za tamten okres zostały w całości spłacone?

Odpowiedź

Zasadniczo, w przedstawionej sytuacji wystarczy powiadomić dłużnika alimentacyjnego pismem.

Uzasadnienie

W dniu 1 października 2008 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.) - dalej u.p.o.u.a. , która na mocy art. 47 uchyliła ustawę z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732 z późn. zm.) - dalej u.p.w.d . Nadto nadmienić należy, iż cytowaną ustawą o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej z dniem 1 września 2005 r. dokonano derogacji ustawy z dnia 18 lipca 1974 r. o funduszu alimentacyjnym (tekst jedn.: Dz. U. z 1991 r. Nr 45, poz. 200 z późn. zm.) - dalej u.f.a.

Ustawa wprowadziła nowe regulacje dotyczące zwracania przez dłużników alimentacyjnych kwot wypłacanych z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Jednocześnie odmiennie wskazano na kwestie zwrotu świadczeń w trakcie ich pobierania przez osoby uprawnione, inaczej unormowano rozliczanie dłużnika po zakończonym okresie świadczeniowym, który zgodnie z ustawą trwa od 1 października do 30 września roku następnego (art. 2 pkt 8 ustawy). Jednocześnie należy wskazać, iż dłużnik alimentacyjny jest zobowiązany do zwrotu organowi właściwemu wierzyciela należności w wysokości świadczeń wypłaconych z funduszu alimentacyjnego osobie uprawnionej, łącznie z ustawowymi odsetkami. Odsetki są naliczane od pierwszego dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego, do dnia spłaty (art. 27 ust. 1 i 1a u.p.o.u.a. ).

W przypadku funduszu alimentacyjnego ustalenie uprawnień następuje, po złożeniu przez osobę uprawnioną stosownego wniosku, w drodze decyzji administracyjnej. O wydaniu tej decyzji organ właściwy wierzyciela zawiadamia prowadzącego postępowanie administracyjne komornika sądowego poprzez przesłanie mu jej egzemplarza.

W okresie, w którym osoba uprawniona otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego komornik sądowy przekazuje wyegzekwowane od dłużnika kwoty zaliczone na poczet alimentów organowi właściwemu wierzyciela do wysokości wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z odsetkami. Przekazanie, o którym mowa wyżej, następuje właśnie na podstawie decyzji przyznającej świadczenia z funduszu alimentacyjnego (art. 27 ust. 9 i 10 u.p.o.u.a. ).

Jak wskazano wyżej wszelkie wpłaty z danego okresu świadczeniowego winny wpływać na konto organu właściwego wierzyciela za pośrednictwem komornika sądowego. W takim przypadku ustawodawca wskazał, jak organ prowadzący postępowanie egzekucyjne winien dokonywać spłat. I tak w okresie, w którym osoba uprawniona otrzymuje świadczenia z funduszu alimentacyjnego, z kwoty uzyskanej z egzekucji od dłużnika alimentacyjnego organ prowadzący postępowanie egzekucyjne zaspokaja w następującej kolejności:
1) należności z tytułu świadczeń z funduszu alimentacyjnego wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie ustawy - do ich całkowitego zaspokojenia,
2) należności powstałe z tytułu zaliczek alimentacyjnych wypłaconych osobie uprawnionej na podstawie u.p.w.d . - do ich całkowitego zaspokojenia,
3) należności wierzyciela alimentacyjnego - do ich całkowitego zaspokojenia,
4) należności likwidatora funduszu alimentacyjnego powstałe z tytułu świadczeń alimentacyjnych wypłaconych na podstawie u.f.a.

Z powyższej kolejności wynika, iż w przypadku posiadania przez dłużnika alimentacyjnego zobowiązań z kilku tytułów, w sytuacji gdy osoba uprawniona pobiera świadczenia z funduszu alimentacyjnego w pierwszej kolejności muszą zostać zaspokojone świadczenia z funduszu, następnie z zaliczki alimentacyjnej, a dopiero potem alimenty zaległe należnie osobie uprawnionej. Na samym końcu zaś pozostawiono spłatę zobowiązań względem likwidatora funduszu wypłaconego z ZUS (art. 28 ust. 1 u.p.o.u.a. ).

Dłużnik alimentacyjny obowiązany jest do zwrotu należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami. Jednakże zgodnie z art. 27 ust. 2 u.p.o.u.a. organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.

Skoro jednak w opisanym przypadku nie istnieją zobowiązania dłużnika za poprzedni okres należałoby stwierdzić, iż prowadzenie postępowania administracyjnego w sprawie zwrotu byłoby bezprzedmiotowe. Skoro tak nie ma potrzeby go w ogóle wszczynać.

Mając jednak na uwadze art. 8 i art. 9 Kodeksu postępowania administracyjnego dłużnik winien być pisemnie powiadomiony o braku zadłużenia za poprzedni okres świadczeniowy.

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 1, poz. 7 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.)