Pytanie:
Gmina w 2010 r. uchwaliła plan miejscowy X. Następnie w 2013 r. uchwaliła zmianę tego planu miejscowego - Y (w granicach tego planu), czyli uchwaliła w miejsce planu X nowy plan Y. W świetle ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w obecnym stanie prawnym plan X utracił moc obowiązującą z chwilą wejścia w życie planu Y (art. 34 ustawy).
W sierpniu 2015 r. Gmina podjęła uchwałę w sprawie stwierdzenia nieważności planu X podając podstawę prawną art. 18 ust. 2 pkt 5i art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 54 § 3 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz art. 28 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Uchwała posiada 1 stronę, podjęta została bez żadnego trybu. Gmina pojęła tę uchwałę ze względu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa.
Czy gmina sama może stwierdzać nieważność planu miejscowego, czy takie działanie nie jest wyłącznie zarezerwowane dla wojewody i sądu administracyjnego?
Czy w ogóle jest możliwość stwierdzenia nieważności planu X, który obecnie już nie obowiązuje, ponieważ na tym obszarze obowiązuje już plan Y - od 2013 r.?
Odpowiedź:
Postępowanie gminy słusznie wzbudziło zastrzeżenia Autora pytania. Zacznijmy od tego, że nie można stwierdzić nieważności aktu prawnego, który nie obowiązuje. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jest aktem prawa miejscowego, więc w odniesieniu do tego planu działa zasada, zgodnie z którą prawo nowe zastępuje i uchyla prawo stare.
Ponadto, w odniesieniu do planów miejscowych zastosowanie znajduje art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. W świetle tego przepisu, wejście w życie planu miejscowego powoduje utratę mocy obowiązującej innych planów zagospodarowania przestrzennego lub ich części odnoszących się do objętego nim terenu. Wskutek uchwalenia nowego planu, poprzedni plan przestał obowiązywać z mocy prawa, a nie można stwierdzić nieważności aktu prawnego, którego nie ma
już w obrocie prawnym.
Drugą kwestią jest to, że takich kompetencji nie ma żaden z organów gminy. O nieważności planu miejscowego orzec może jedynie organ nadzorczy, w tym przypadku wojewoda albo sąd administracyjny. Rada gminy może co najwyżej uchylić albo zmienić obowiązujący plan, ale nie może stwierdzać jego nieważności.
Organ nadzoru może orzec o nieważności planu miejscowego
O nieważności planu miejscowego orzec może jedynie organ nadzorczy, w tym przypadku wojewoda albo sąd administracyjny. Rada gminy może co najwyżej uchylić albo zmienić obowiązujący plan, ale nie może stwierdzać jego nieważności.
