Szanowni Państwo,

przedstawiamy stanowiska organów nadzoru – Wojewodów Podkarpackiego i Zachodniopomorskiego – w sprawie obowiązywania uchwał rad gmin wydanych przed 12 czerwca 2009 r. w oparciu o upoważnienie zawarte w art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach



STANOWISKO WOJEWODY PODKARPACKIEGO W SPRAWIE OCENY OBOWIĄZYWANIA UCHWAŁ RAD GMIN WYDANYCH NA PODSTAWIE ART. 4 USTAWY O UTRZYMANIU CZYSTOŚCI I PORZĄDKU W GMINACH
 
W nawiązaniu do wyjaśnienia dotyczącego oceny obowiązywania uchwał w sprawie regulaminów utrzymania czystości i porządku w gminach, Wydział Prawny i Nadzoru Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie, który zgodnie ze Statutem oraz Regulaminem PUW dokonuje oceny zgodności z prawem uchwał podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego zauważa, że zaprezentowana interpretacja tej kwestii, a w szczególności przepisu art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach , jest błędna.
 
Analiza przepisów ustawy o utrzymaniu czystości i porządku wskazuje, że treść art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a tej ustawy została zmieniona na mocy art. 107 pkt 1 ustawy z dnia 24.04.2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666) z dniem 12.06.2009 r. Powyższa zmiana polegała na tym, że w art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach  dodano zapis, zgodnie z którym regulamin określający zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy winien określać również wymagania obejmujące prowadzenie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i akumulatorów. Takiej zmiany przepisu nie można potraktować jako zmiany rodzaju aktu wykonawczego, ani zakresu spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym, o których mowa w § 32 ust. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 20.06.2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. Nr 100, poz. 908). Jest to bowiem jedynie rozszerzenie katalogu spraw, które winny być uregulowane w regulaminie utrzymania czystości i porządku w związku z wejściem w życie ustawy o bateriach i akumulatorach.
 
Z tych powodów przedstawiona interpretacja wyżej wymienionego przepisu jest nie do przyjęcia, dlatego też tutejszy Wydział stoi na stanowisku, że regulaminy utrzymania czystości i porządku poszczególnych gmin, nie utraciły swojej mocy obowiązującej.
 
W tym miejscu warto również przypomnieć, że w polskim systemie prawnym obowiązuje następująca reguła walidacyjna:
1. Jeżeli uchyla się ustawę, na podstawie której wydano akt wykonawczy, albo uchyla się przepis ustawy upoważniający do wydania aktu wykonawczego, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą odpowiednio z dniem wejścia w życie ustawy uchylającej albo z dniem wejścia w życie przepisu uchylającego upoważnienie do wydania tego aktu.
2. Jeżeli:
1) zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się:
a) rodzaj aktu wykonawczego,
b) organ upoważniony do wydania aktu wykonawczego,
c) zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym, lub
d) wytyczne dotyczące treści tego aktu,
i jednocześnie
2) w wyniku tej zmiany dotychczasowy akt wykonawczy staje się niezgodny ze znowelizowanym przepisem upoważniającym,
przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązującą z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego.
 
Skoro w rozpatrywanej sprawie nie doszło do takiej zmiany treści art. 4 ust. 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach , to tym samym regulaminy utrzymania czystości i porządku zachowały swoją moc obowiązującą.
 
 
 
STANOWISKO WOJEWODY ZACHODNIOPOMORSKIEGO W SPRAWIE OCENY OBOWIĄZYWANIA UCHWAŁ RAD GMIN WYDANYCH NA PODSTAWIE ART. 4 USTAWY O UTRZYMANIU CZYSTOŚCI I PORZĄDKU W GMINACH
 
Odpowiadając na pismo dotyczące kwestii obowiązywania uchwał organów stanowiących gmin w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, podjętych na podstawie art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach , którego brzmienie w zakresie ust. 2 pkt l, lit. a zostało zmienione przez art. 107 pkt 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach (Dz. U. Nr 79, poz. 666) uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
 
Przepis art. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach jest jednym z kluczowych przepisów cytowanej ustawy, który nakazuje każdej gminie wydanie odrębnej uchwały ustalającej szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. W ust. 2 pkt 1-8 przywołanej regulacji ustawodawca określił w sposób wyczerpujący komponenty, które winny znaleźć się w regulaminach czystości i porządku na terenie gmin, stanowiąc m. in. w pkt 1 lit. a, iż regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych, odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych i odpadów z remontów.
 
Natomiast, zgodnie z nowym brzmieniem cytowanego przepisu, nadanym przez art. 107 ustawy o bateriach i akumulatorach, regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące wymagań w zakresie utrzymania czystości i porządku na terenie nieruchomości obejmujących prowadzenie we wskazanym zakresie selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych, w tym powstających w gospodarstwach domowych odpadów niebezpiecznych, odpadów wielkogabarytowych, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i zużytych akumulatorów oraz odpadów z remontów, a zatem ustawodawca dodał, iż w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy, rada poza komponentami uprzednio wskazanymi w niniejszej regulacji, winna również uregulować szczegółowe zasady prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i zużytych akumulatorów.
 
Rozpatrując przedmiotową sprawę w kontekście reguły walidacyjnej, wynikającej z przepisu § 32 ust. 2 załącznika do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej" (Dz. U. Nr 100, poz. 908), zgodnie z którym jeżeli zmienia się treść przepisu upoważniającego do wydania aktu wykonawczego w ten sposób, że zmienia się rodzaj aktu wykonawczego albo zakres spraw przekazanych do uregulowania aktem wykonawczym lub wytyczne dotyczące treści tego aktu, przyjmuje się, że taki akt wykonawczy traci moc obowiązująca z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej treść przepisu upoważniającego, zwrócić należy uwagę, iż zgodnie z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjny w Warszawie z dnia 16 listopada 2007 r., sygn. akt I FSK 792/07 (LEX nr 455185) regułę tę należy stosować uwzględniając element materialny upoważnienia. Może ona bowiem ulec modyfikacji, jeżeli zmiana zakresu spraw przekazanych do unormowania w akcie wykonawczym nie wpłynie na dotychczasowy zakres spraw przekazanych do regulacji podustawowej, a jedynie je uzupełni.
 
Bez wątpienia z taką sytuacją mamy do czynienia w przypadku omawianej nowelizacji art. 4 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach . Ustawodawca nie zmienił bowiem upoważnień zawartych w pkt 1 lit. a dotyczących komponentów, które winny zostać uregulowane w regulaminach czystości i porządku na terenie gmin, jedynie uzupełnił ich treść o dodatkowe wyrazy (zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i zużytych akumulatorów), co w ocenie organu nadzoru przemawia za tezą, że wolą ustawodawcy nie było pozbawienie mocy obowiązującej przepisów uchwał wydanych na podstawie znowelizowanego upoważnienia ustawowego. Jednakże zmiana brzmienia omawianego przepisu niewątpliwie nakłada na organy stanowiące gmin obowiązek niezwłocznego uregulowania, w obowiązujących regulaminach utrzymania czystości i porządku na terenie gmin, kwestii prowadzenia selektywnego zbierania i odbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, zużytych baterii i zużytych akumulatorów.



Przydatne materiały:

Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.)




Pisaliśmy o tym również:
Regulaminy utrzymania czystości uchwalone przed 12 czerwca 2009 r. utraciły z tym dniem moc wiążącą
Regulaminy utrzymania czystości i porządku nie obowiązują od 12 czerwca 2009 r.
Opinia w sprawie skutków prawnych rozszerzenia upoważnienia do uchwalania regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy
Wojewoda potwierdza – regulaminy utrzymania czystości i porządku przestały obowiązywać