Wnioskodawczyni zwróciła się do ośrodka adopcyjnego o dokonanie wstępnej oceny jej kandydatury do przysposobienia dziecka oraz przeprowadzenie szkolenia dla kandydatów do przysposobienie dziecka.

Koordynator ośrodka oceniając wstępnie kandydaturę wnioskodawczyni do przysposobienia małoletniej, uznał, iż nie spełnia ona podstawowych wymogów, ponieważ nie pracując zarobkowo, nie posiada stałego źródła dochodu. Dodał, że nie posiada ona także samodzielnego miejsca zamieszkania, ponadto jak wynika z rozmowy informacyjnej z wnioskodawczynią, cierpi ona na przewlekłą chorobę, co także ma znaczenie w kontekście okresów pogorszenia stanu zdrowia, gdyż jako osoba samotna nie mogłaby korzystać ze wsparcia drugiego rodzica w opiece nad dzieckiem.


Wnioskodawczyni zaskarżyła odmowę zakwalifikowania jej jako kandydatki do przysposobienia dziecka. W uzasadnieniu podkreśliła, że to celem szkolenia jest właśnie przygotowanie danego kandydata do bycia osobą przysposabiającą. Wyraziła przypuszczenie, że być może przeszkolenie osoby, która – w ocenie organu – nie spełnia w konkretnej sytuacji warunków kandydata na przysposobienia spowoduje, że będzie ona mogła w sposób właściwy określić swoją postawę. Za nieuprawniony uznała pogląd organu, że nieposiadanie aktualnie wystarczających środków finansowych może decydować o odmowie dopuszczenia jej do odbycia szkolenia. Stwierdziła, że takie działanie ma charakter dyskryminacyjny i nie może być usprawiedliwiane dobrem dziecka. Wskazała przy tym, że posiada wykształcenie i doświadczenie zawodowe pozwalające jej w przyszłości osiągnąć wyższą stopę życiową. Dlatego też uznała, że jej obecna sytuacja majątkowa nie powinna decydować o odmowie przeprowadzenia tylko samego szkolenia.

 

WSA podkreślił, iż zgodnie z art. 155 ust. 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 135 ze zm.), ośrodek adopcyjny w realizacji swoich zadań kieruje się dobrem dziecka i poszanowaniem jego praw. Dobro dziecka akcentowane jest zresztą w samych zadaniach ośrodka adopcyjnego, do których należy między innymi dobór rodziny przysposabiającej właściwej ze względu na potrzeby dziecka. Także w preambule do ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej wyraźnie wskazano, że regulacje zawarte w tej ustawie uchwala się "dla dobra dzieci, które potrzebują szczególnej ochrony i pomocy ze strony dorosłych". Przytoczone regulacje prawne pozwalają na stwierdzenie, że dobro dziecka jest nadrzędną wartością w postępowaniu adopcyjnym. Stanowi ono także istotę przysposobienia, co znalazło swój wyraz w art. 114 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jednolity Dz. U. z 2012r., poz. 788 ze zm.), w świetle którego, przysposobić można osobę małoletnią, tylko dla jej dobra. Zatem zdaniem WSA uprawnione było powołanie się przez organ na dobro małoletniej, której zamiar przysposobienia zgłosiła skarżąca, jako przyczynę odstąpienie od dalszych procedur diagnostycznych, w tym odmowy zakwalifikowania skarżącej na szkolenie jako kandydatki do przysposobienia tego dziecka.

W ocenie WSA, wprowadzenie w art. 172 ust. 5 ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, obowiązku dokonywania przez ośrodek adopcyjny wstępnej oceny przed skierowaniem kandydata do przysposobienia dziecka na szkolenie, miało na celu wyeliminowanie z grona szkolonych takich osób, których kandydatura do przysposobienia dziecka pozostaje w sprzeczności z dobrem tego dziecka. Z taką zaś sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie. Niesporne bowiem jest, że skarżąca nie jest aktualnie w stanie zapewnić małoletniej, z uwagi na brak stałego dochodu i odpowiednich warunków mieszkaniowych, bezpieczeństwa materialnego i spokojnego rozwoju. Bez wpływu na te ustalenia pozostają, formułowane przez skarżącą przypuszczenia, że w wyniku przeszkolenia mogłaby w sposób właściwy określić swoją postawę, czy też, że posiada wykształcenie i doświadczenie zawodowe pozwalające jej w przyszłości osiągnąć wyższą stopę życiową. Wstępna ocena kandydata musi uwzględniać bowiem aktualne, a nie potencjalne predyspozycje kandydata do przysposobienia – uznał WSA.


Na podstawie:
Wyrok WSA w Olsztynie z 2 lipca 2013 r., sygn. akt II SA/Ol 393/13