Z dniem 1 listopada 2014 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 30 października 2014 r. w sprawie określenia należności pieniężnych, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia (Dz.U. poz. 1494). Zastępuje ono rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. Nr 137, poz. 1541, ze zm.), które utraciło moc z dniem 22 maja 2014 r.

Zgodnie z tzw. zasadą zagrożenia, wyrażoną w art. 15 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1015, ze zm.), postępowanie egzekucyjne może być wszczęte dopiero wówczas, gdy upłynął termin do wykonania obowiązku i wierzyciel przesłał zobowiązanemu pisemne upomnienie, w którym wezwał go do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. Zasady tej nie stosuje się do egzekucji należności pieniężnych państwa członkowskiego lub państwa trzeciego, o których mowa w art. 2 ustawy z dnia 11 października 2013 r. o wzajemnej pomocy przy dochodzeniu podatków, należności celnych i innych należności pieniężnych (Dz. U. poz. 1289). Omawiane rozporządzenie określa natomiast inne niż ww. należności pieniężne, których egzekucja może być wszczęta bez uprzedniego doręczenia upomnienia.

Zgodnie z nowymi przepisami zasada zagrożenia jest wyłączona w odniesieniu do należności pieniężnych, w przypadku których, na podstawie przepisów szczególnych, przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego zobowiązanemu zostało doręczone wezwanie do zapłaty.

Ponadto nie stosuje się jej do należności pieniężnych, których obowiązek uiszczenia powstaje z mocy prawa, a wysokość tych należności została określona w ostatecznym orzeczeniu (dotychczas obowiązujące rozporządzenie wskazywało na wyłączenie wskazanej zasady, gdy "należność pieniężna została określona w orzeczeniu"). Ponadto upomnienie nie będzie wymagane w przypadku należności pieniężnych wynikających z orzeczeń, którym nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Dodatkowo rozporządzenie wprowadza zwolnienie z obowiązku kierowania upomnienia w przypadku należności pieniężnych, które dochodzone będą w ponownie wszczętej egzekucji administracyjnej oraz należności pieniężnych, dochodzonych w ramach przepisów o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich UE/EFTA. Podobnie jak dotychczas, zasada zagrożenia nie znajdzie zastosowania do kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych, grzywien w celu przymuszenia (dotyczy egzekucji obowiązków o charakterze niepieniężnym) oraz odszkodowań orzeczonych w sprawach o naprawienie szkód wyrządzonych przez skazanych w mieniu zakładów karnych i aresztów śledczych.

Do dnia 31 grudnia 2015 r. egzekucja administracyjna może być również wszczynana bez uprzedniego doręczenia upomnienia w przypadku, gdy dotyczy: 1) grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia oraz 2) grzywien wymierzonych mandatem karnym i innych należności pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym skarbowym. Od dnia 1 stycznia 2016 r. wierzyciele ww. grzywien obowiązani będą do doręczenia zobowiązanemu upomnienia przed skierowaniem sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.