Podmiot nie znajduje się w wykazie jednostek organizacyjnych gminy i nie jest jednostką budżetową. Posiada własny KRS.

Czy kierownik takiego podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą może prowadzić indywidualną praktykę lekarską?

Odpowiedź

Kierownik gminnego samodzielnego publicznego zakładu podstawowej opieki zdrowotnej utworzonego przez gminę na prawach gminy jest osobą zarządzającą samorządową osobą prawną. Kierownik takiego podmiotu leczniczego nie może prowadzić indywidualnej praktyki lekarskiej, gdyż naruszyłby regulacje ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 216, poz. 1584 z późn. zm) - dalej u.o.p.d.

Uzasadnienie
Gminny samodzielny publiczny zakład podstawowej opieki zdrowotnej jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej, czyli podmiotem leczniczym w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 217) – dalej u.dz.l.

Do czasu wejścia w życie ustawy o działalności leczniczej samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej uzyskiwały osobowość prawną z chwilą wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego stosownie do art. 35b ust. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 z późn. zm.). Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej utraciła moc zgodnie z art. 220 pkt 1 u.dz.l. Natomiast żaden przepis ustawy o działalności leczniczej nie stanowi, że samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej posiadają osobowość prawną. Zgodnie z art. 33 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm,) - dalej k.c., osobami prawnymi są Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną. Nadto zgodnie z treścią art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.) państwowe i samorządowe osoby prawne są tworzone na podstawie odrębnych ustaw. Posiadanie statusu osoby prawnej przez jednostkę organizacyjną musi zatem zawsze wynikać z konkretnego przepisu szczególnego.


Na podstawie dotychczasowej linii orzeczniczej można przyjąć, iż kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej utworzonego przez gminę jest kierownikiem samorządowej osoby prawnej. Za takim stanowiskiem przemawiają wyroki: Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 6 kwietnia 2011 r. sygn. akt III SA/Kr 309/10, Sądu Najwyższego z dnia 12 marca 2009 r. sygn. akt II PK 190/08; Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 8 stycznia 2009 r. sygn. akt II SA/Bd 878/08.@page_break@

Należy zaznaczyć, że ustawa o działalności leczniczej nie wprowadza odmiennych niż ustawa o zakładach opieki zdrowotnej regulacji w zakresie dotyczącym samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Wobec powyższego, w ocenie Autorki należy przyjąć, iż SP ZOZ-y utworzone przez samorząd terytorialny pozostały samorządowymi osobami prawnymi.
Kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej nie może prowadzić indywidualnej praktyki lekarskiej. Ograniczenie takie nakłada ustawa o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne. W art. 2 pkt 6 u.o.p.d.

wskazano, iż ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej dotyczą: "(...)kierowników jednostek organizacyjnych gminy, osoby zarządzające i członków organów zarządzających gminnymi osobami prawnymi (...)". Nie ulega wątpliwości, iż zgodnie z brzmieniem art. 46 ust. 1 u.dz.l to kierownik zarządza podmiotem leczniczym i ponosi za to odpowiedzialność, więc jest osobą zarządzającą, o którym mowa w art. 2 pkt 6 u.o.p.d.

Osoby zarządzające gminnymi osobami prawnymi w oparciu o art. 4 pkt 6 u.o.p.d., nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności. Powyższe postanowienie nie dotyczy działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego.

Podkreślić należy, iż indywidualna praktyka lekarska jest działalnością leczniczą lekarza, która jest wykonywana w formie działalności gospodarczej (art. 5 ust. 2 pkt 1 lit. a u.dz.l.). Aby wykonywać taką praktykę należy m.in. uzyskać wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (art. 18 ust. 1 pkt 4 u.dz.l.). Powyższe regulacje stanowią wprost, iż prowadzenie indywidualnej praktyki lekarskiej jest prowadzeniem działalności gospodarczej. Wobec powyższego, takiej działalności nie może prowadzić kierownik samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej utworzonego przez gminę. Naruszenie przywołanego zakazu przez kierownika, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 2 u.o.p.d., stanowi podstawę do odwołania go ze stanowiska.