Sprawa dotyczyła wypłaty odszkodowania za przejęcie nieruchomości pod budowę drogi krajowej. Wojewoda ustalił odszkodowanie na rzecz właściciela działki za przejętą na rzecz Skarbu Państwa nieruchomość, przeznaczoną pod inwestycję drogową. W decyzji wojewoda zobowiązał Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA) do wypłaty ustalonego odszkodowania. Od decyzji odwołanie wniósł Skarb Państwa reprezentowany przez GDDKiA zarzucając, że zobowiązanym do wypłaty odszkodowania powinien być prezydent miasta, bowiem to on wystąpił z wnioskiem o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, jest zarządcą drogi, a jednocześnie inwestorem przedmiotowej inwestycji celu publicznego. Ponadto wskazał, że zostało zawarte porozumienie pomiędzy gminą a GDDKiA, na mocy którego gmina zobowiązała się do pokrycia kosztów wykonania operatów szacunkowych i wypłaty odszkodowań za nieruchomości przejęte od Skarbu Państwa w związku z realizacją inwestycji drogowej.

W odpowiedzi prezydent miasta podkreślił, iż w decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, wprost wskazano Skarb Państwa, jako nabywcę nieruchomości. Jednocześnie prezydent przyznał, iż w ramach zawartego porozumienia na podstawie art. 8 ustęp 2 ustawy o samorządzie gminnym , gmina przejęła zadanie należące do administracji rządowej, jednakże z przyjęciem zadania wiąże się bezwzględnie obowiązek przekazania 100 proc. środków finansowych niezbędnych do jego realizacji. Zdaniem prezydenta miasta podmiotem właściwym do finansowania inwestycji dotyczących dróg krajowych jest GDDKiA.

WSA rozpoznając skargę podkreślił, iż na mocy porozumienia gmina przejęła zadanie należące do administracji rządowej. Uznał za nie zasadny zarzut GDDKiA, że porozumienie to, pomimo wskazania podstawy prawnej art. 8 ust. 2  ustawy o samorządzie gminnym  , nie dotyczy przekazania tych zadań, a jest tylko dokumentem, w którym wyrażona została zgoda na dysponowanie nieruchomościami na cele budowlane przez gminę oraz w którym zawarto zobowiązanie gminy do pokrycia kosztów operatów szacunkowych i wypłaty odszkodowań.


Przepis art. 8 ust. 2  ustawy o samorządzie gminnym , zdaniem WSA, należy interpretować łącznie z ustępem 3 tego artykułu, nawet jeśli nie jest on precyzyjnie wskazany w podstawie prawnej porozumienia. Nie ma znaczenia, iż w omawianym porozumieniu nie użyto słów "pod warunkiem", kiedy ustalano, kto poniesie koszty przejęcia nieruchomości pod budowę przedmiotowej inwestycji.

Zatem zobowiązanie gminy do finansowania zadań należących do administracji rządowej może nastąpić jedynie wówczas, kiedy gmina otrzyma dotację ze Skarbu Państwa na ten cel. Brak jest umocowania w obowiązującym porządku prawnym możliwości finansowania przez gminę z własnego budżetu remontu, czy budowy drogi krajowej. Art. 8 ust. 3  ustawy o samorządzie gminnym   zawiera kategoryczne stwierdzenie, iż gmina "otrzymuje" środki finansowe w wysokości koniecznej do wykonania zadań, a nie "może otrzymać". Tak, więc w przypadku braku zabezpieczenia gminie odpowiednich środków finansowych ze strony budżetu państwa, realizacja zadań z własnych środków w zakresie wypłaty odszkodowań za przejęcie nieruchomości pod budowę dróg krajowych nie jest możliwa. W związku z tym podmiotem finansującym infrastrukturę transportu lądowego w zakresie dróg krajowych jest Skarb Państwa, a gmina nie może przejąć zadania z zakresu administracji rządowej w drodze porozumienia, bez zabezpieczenia odpowiednich środków finansowych ze strony budżetu państwa – uznał WSA w Warszawie.

Na podstawie:
Wyrok WSA w Warszawie z 18 lipca 2012 r., sygn. akt VIII SA/Wa 208/12, nieprawomocny

Przydatne materiały:
 Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.)