Gmina, która nie wypełnia obowiązku odławiania bezdomnych zwierząt powinna być wezwana do zaniechania naruszeń

W jaki sposób wyegzekwować od gminy obowiązek odławiania bezdomnych zwierząt?

W jaki sposób wyegzekwować od gminy obowiązek wyłapywania bezdomnych zwierząt?

Czy w tym przypadku znajdą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 267)?

Odpowiedź:

Z pytania nie wynika, czy gmina uchwaliła program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt, gdzie ustalono zasady postępowania z bezdomnymi zwierzętami, w tym warunki ich odławiania i umieszczania w schronisku dla zwierząt, czy też program jest wprawdzie uchwalony, ale gmina nie realizuje jego postanowień. W każdym jednak przypadku należy skorzystać z zapisów art. 101a ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591) - dalej u.s.g. i wezwać gminę do zaniechania naruszeń. Gdyby gmina nie zareagowała, należy złożyć skargę do sądu administracyjnego na bezczynność gminy.

Uzasadnienie:

Artykuł 3 ust. 2 pkt 14 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 391) - dalej u.u.c.p.g. w zw. z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 106, poz. 1002, z późn. zm.) - dalej u.o.z. zalicza do zadań własnych gminy zapobieganie bezdomności zwierząt na zasadach określonych w przepisach o ochronie zwierząt. Artykuł 11a u.o.z. nakazuje radzie gminy podjecie uchwały w sprawie uchwalenia programu opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt. Jeśli gmina tego programu nie uchwaliła, to zainteresowany mieszkaniec może skorzystać z dyspozycji art. 101 ust. 3 u.s.g w zw. z art. 101a u.s.g. i wnieść skargę na bezczynność rady gminy w tej kwestii, uprzednio wzywając gminę do zaniechania naruszeń. Tak samo należy postąpić, gdy gmina uchwaliła program, ale zwierząt nie odławia (pojęcie "wyłapywanie zwierząt" nie obowiązuje; obecnie zwierzęta są odławiane, przy czym sposób i warunki tego odławiania określa się na podstawie programu przeciwdziałania bezdomności zwierząt, przyjętym na podstawie art. 11a u.o.z.).

Zgodnie z wyrokiem WSA w Białymstoku z dnia 9 listopada 2010 r. "Przesłanki skutecznego wniesienia skargi na postawie art. 101a u.s.g. są uwarunkowane następującymi okolicznościami: po pierwsze - zaskarżona bezczynność organu gminy musi dotyczyć czynności ze sfery administracji publicznej nakazanych temu organowi prawem, po drugie musi nie tylko dotyczyć interesu prawnego, ale również naruszać interes prawny lub uprawnienie skarżącego, po trzecie - musi być poprzedzone wezwaniem do usunięcia naruszenia prawa (II SAB/Bk 61/10, LEX nr 756023).

Artykuł 101a u.s.g. stosuje się odpowiednio w sytuacji, gdy organ gminy nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne i faktyczne narusza prawa osób trzecich. W analizowanym przypadku obowiązek podejmowania przez rady gmin takich uchwał wynika z treści art. 11a ust. 1 u.o.z., zaś z art. 3 ust. 2 pkt 14 u.u.c.p.g. określa mianem zadania gminy obowiązek przeciwdziałaniu bezdomności zwierząt.