W jaki sposób należałoby przeprowadzić postępowanie w przypadku zamiaru budowy drogi o znaczeniu międzygminnym?
Czy przy pomocy ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw i zmiany powyższej ustawy z dnia 25 lipca 2008 r.?
Powstaniem drogi zainteresowana jest jedna z dwóch gmin, przy czym w większości droga taka miałaby powstać na terenie drugiej gminy (mniej zainteresowanej ale przychylnej danej inwestycji).
1. Kto w takiej sytuacji powinien ubiegać się o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej?
Spec ustawa w art. 11a wskazuje, że z wnioskiem występuje zarządca drogi (w liczbie pojedynczej).
2. Czy wydając ZRID starosta jednocześnie przyporządkowuję zarząd całej drogi jednemu z samorządów, czy dokonuje podziału do granicy gmin?
3. Czy właściwsze by było rozdzielenie inwestycji ze względu na położenie (dwa wnioski do starosty)?
Przygotowanie inwestycji (projekty podziału nieruchomości, projekt budowlany) i realizację inwestycji scedować można by było na gminę bardziej zainteresowaną.
4. Która z gmin wypłaca odszkodowania za przejęte nieruchomości?
Czy ta kwestia może zostać rozwiązana na drodze porozumienia?
Czy sprawę powyższą rozstrzyga starosta wydając decyzję o ZRID?
Odpowiedź:
Odnosząc się do treści zadanych pytań na wstępie należy stwierdzić, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Jednocześnie - zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych - zarządcami dróg (z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych dotyczących dróg w granicach miast, drogowych spółek specjalnego przeznaczenia i zarządu autostradą) są Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (drogi krajowe), zarząd województwa (drogi wojewódzkie), zarząd powiatu (drogi powiatowe) i wójt/burmistrz/prezydent miasta w przypadku dróg gminnych.
Jak wynika z powyższego ustawa o drogach publicznych nie przewiduje organu, który byłby właściwym zarządcą w przypadku inwestycji drogowych międzygminnych, bo ustawy nie znają takiego rodzaju dróg. Pozwala to na stwierdzenie, że "właściwym zarządcą drogi", o którym mowa w art. 11b ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) - dalej u.z.p.r.d., będzie:
- w przypadku jeśli droga "międzygminna" będzie miała status gminnej zarówno na terenie jednej jak i drugiej gminy właściwi będą obaj zarządcy drogi (wójt/burmistrz/prezydent miasta),
- zaś w przypadku, gdyby docelowo droga "międzygminna" miałaby mieć status powiatowej/wojewódzkiej, właściwym będą odpowiednio zarząd powiatu albo województwa.
Przykładowo, w przypadku budowy przebiegającej przez kilka gmin, która ma mieć status drogi powiatowej właściwym wnioskodawcą będzie zarząd powiatu, a nie osobno wszyscy wójtowie gmin przez które droga przebiega.
Odnosząc się do drugiej z poruszonych kwestii tzn. pytania, "czy wydając "ZRID" starosta jednocześnie przyporządkowuję zarząd całej drogi jednemu z samorządów, czy dokonuje podziału: do granicy gmin - droga w zarządzie a tym samym własność jednej gminy, od granicy gmin - zarząd drogą oraz własność nieruchomością drugiej gminie", należy stwierdzić, że status danej drogi wynika wprost z faktu, kto jest w danym przypadku wnioskodawcą. Jeśli projekt stanowiący w gruncie rzeczy wniosek, o którym mowa w u.z.p.r.d. (art. 11d ust. 1 u.z.p.r.d.) przygotowany jest przez zarząd województwa, to jednoznacznym jest, że planowana droga będzie miała status wojewódzkiej. Mechanizm taki potwierdza pośrednio treść art. 11f ust. 3 u.z.p.r.d., zgodnie z którym wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych doręczają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wnioskodawcy oraz zawiadamiają o jej wydaniu pozostałe strony w drodze obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi, na stronach internetowych tych gmin, a także w prasie lokalnej.
Oczywiście z punktu widzenia praktycznego byłoby uzasadnione rozdzielenie inwestycji ze względu położenie terytorialne, a przygotowanie inwestycji (projekty podziału nieruchomości, projekt budowlany) i realizację inwestycji przekazanie gminie "bardziej zainteresowanej", jednak w kontekście obowiązujących przepisów (w szczególności brzmienia przepisu 11b ust. 1 u.z.p.r.d. określającego podmiot będący wnioskodawcą) jest to rozwiązanie w praktyce całkowicie wyeliminowane formalnie (mimo - uzasadnionych moim zdaniem - spekulacji na temat możliwości przeniesienia zezwolenia w sposób analogiczny do decyzji o pozwoleniu na budowę).
W odniesieniu do ostatniej z poruszonych kwestii zasadą jest, że wypłata odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości powinna być dokonana przez podmiot, na rzecz którego nastąpiło wywłaszczenie. Zgodnie z art. 12 ust. 5 u.z.p.r.d. do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18 u.z.p.r.d. Z kolei zgodnie z art. 132 § 5 z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) - dalej u.g.n. do zapłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości, za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 u.g.n., do zapłaty ceny nabycia części nieruchomości, o której mowa w art. 113 ust. 3 u.g.n., a także do zapewnienia nieruchomości zamiennej jest zobowiązany, z zastrzeżeniem ust. 6-8, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa, albo organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz tej jednostki. Jeśli więc wywłaszczenie nastąpiło na rzecz gminy (powstała w ten sposób droga gminna) to właściwym do wypłaty odszkodowania będzie wójt, jeśli na rzecz powiatu - starosta, etc.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)
Czy przy pomocy ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg krajowych oraz o zmianie niektórych innych ustaw i zmiany powyższej ustawy z dnia 25 lipca 2008 r.?
Powstaniem drogi zainteresowana jest jedna z dwóch gmin, przy czym w większości droga taka miałaby powstać na terenie drugiej gminy (mniej zainteresowanej ale przychylnej danej inwestycji).
1. Kto w takiej sytuacji powinien ubiegać się o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej?
Spec ustawa w art. 11a wskazuje, że z wnioskiem występuje zarządca drogi (w liczbie pojedynczej).
2. Czy wydając ZRID starosta jednocześnie przyporządkowuję zarząd całej drogi jednemu z samorządów, czy dokonuje podziału do granicy gmin?
3. Czy właściwsze by było rozdzielenie inwestycji ze względu na położenie (dwa wnioski do starosty)?
Przygotowanie inwestycji (projekty podziału nieruchomości, projekt budowlany) i realizację inwestycji scedować można by było na gminę bardziej zainteresowaną.
4. Która z gmin wypłaca odszkodowania za przejęte nieruchomości?
Czy ta kwestia może zostać rozwiązana na drodze porozumienia?
Czy sprawę powyższą rozstrzyga starosta wydając decyzję o ZRID?
Odpowiedź:
Odnosząc się do treści zadanych pytań na wstępie należy stwierdzić, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o drogach publicznych drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie: krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Jednocześnie - zgodnie z art. 19 ust. 2 ustawy o drogach publicznych - zarządcami dróg (z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych dotyczących dróg w granicach miast, drogowych spółek specjalnego przeznaczenia i zarządu autostradą) są Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad (drogi krajowe), zarząd województwa (drogi wojewódzkie), zarząd powiatu (drogi powiatowe) i wójt/burmistrz/prezydent miasta w przypadku dróg gminnych.
Jak wynika z powyższego ustawa o drogach publicznych nie przewiduje organu, który byłby właściwym zarządcą w przypadku inwestycji drogowych międzygminnych, bo ustawy nie znają takiego rodzaju dróg. Pozwala to na stwierdzenie, że "właściwym zarządcą drogi", o którym mowa w art. 11b ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.) - dalej u.z.p.r.d., będzie:
- w przypadku jeśli droga "międzygminna" będzie miała status gminnej zarówno na terenie jednej jak i drugiej gminy właściwi będą obaj zarządcy drogi (wójt/burmistrz/prezydent miasta),
- zaś w przypadku, gdyby docelowo droga "międzygminna" miałaby mieć status powiatowej/wojewódzkiej, właściwym będą odpowiednio zarząd powiatu albo województwa.
Przykładowo, w przypadku budowy przebiegającej przez kilka gmin, która ma mieć status drogi powiatowej właściwym wnioskodawcą będzie zarząd powiatu, a nie osobno wszyscy wójtowie gmin przez które droga przebiega.
Odnosząc się do drugiej z poruszonych kwestii tzn. pytania, "czy wydając "ZRID" starosta jednocześnie przyporządkowuję zarząd całej drogi jednemu z samorządów, czy dokonuje podziału: do granicy gmin - droga w zarządzie a tym samym własność jednej gminy, od granicy gmin - zarząd drogą oraz własność nieruchomością drugiej gminie", należy stwierdzić, że status danej drogi wynika wprost z faktu, kto jest w danym przypadku wnioskodawcą. Jeśli projekt stanowiący w gruncie rzeczy wniosek, o którym mowa w u.z.p.r.d. (art. 11d ust. 1 u.z.p.r.d.) przygotowany jest przez zarząd województwa, to jednoznacznym jest, że planowana droga będzie miała status wojewódzkiej. Mechanizm taki potwierdza pośrednio treść art. 11f ust. 3 u.z.p.r.d., zgodnie z którym wojewoda w odniesieniu do dróg krajowych i wojewódzkich albo starosta w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych doręczają decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wnioskodawcy oraz zawiadamiają o jej wydaniu pozostałe strony w drodze obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi, na stronach internetowych tych gmin, a także w prasie lokalnej.
Oczywiście z punktu widzenia praktycznego byłoby uzasadnione rozdzielenie inwestycji ze względu położenie terytorialne, a przygotowanie inwestycji (projekty podziału nieruchomości, projekt budowlany) i realizację inwestycji przekazanie gminie "bardziej zainteresowanej", jednak w kontekście obowiązujących przepisów (w szczególności brzmienia przepisu 11b ust. 1 u.z.p.r.d. określającego podmiot będący wnioskodawcą) jest to rozwiązanie w praktyce całkowicie wyeliminowane formalnie (mimo - uzasadnionych moim zdaniem - spekulacji na temat możliwości przeniesienia zezwolenia w sposób analogiczny do decyzji o pozwoleniu na budowę).
W odniesieniu do ostatniej z poruszonych kwestii zasadą jest, że wypłata odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości powinna być dokonana przez podmiot, na rzecz którego nastąpiło wywłaszczenie. Zgodnie z art. 12 ust. 5 u.z.p.r.d. do ustalenia wysokości i wypłacenia odszkodowania, o którym mowa w ust. 4a, stosuje się odpowiednio przepisy o gospodarce nieruchomościami, z zastrzeżeniem art. 18 u.z.p.r.d. Z kolei zgodnie z art. 132 § 5 z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) - dalej u.g.n. do zapłaty odszkodowania za wywłaszczone nieruchomości, za szkody powstałe wskutek zdarzeń, o których mowa w art. 120 u.g.n., do zapłaty ceny nabycia części nieruchomości, o której mowa w art. 113 ust. 3 u.g.n., a także do zapewnienia nieruchomości zamiennej jest zobowiązany, z zastrzeżeniem ust. 6-8, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz Skarbu Państwa, albo organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli wywłaszczenie następuje na rzecz tej jednostki. Jeśli więc wywłaszczenie nastąpiło na rzecz gminy (powstała w ten sposób droga gminna) to właściwym do wypłaty odszkodowania będzie wójt, jeśli na rzecz powiatu - starosta, etc.
Przydatne materiały:
Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.)