Z badań przeprowadzonych przez Ministerstwo Sprawiedliwości wynika, że do skorzystania z nieodpłatnej pomocy prawnej uprawnionych jest około 21 mln osób. Taka liczba osób uprawnionych, z poszczególnych grup beneficjentów, nie uwzględnia jednakże sytuacji, w której ten sam podmiot będzie miał możliwość uzyskać pomoc na podstawie więcej niż jednej z przesłanek ustawowych.
Konieczność dokonania przez resort sprawiedliwości stosownych analiz, wynika z art. 16 ust. 1 ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej. Przepis ten obliguje Ministra Sprawiedliwości do corocznej oceny wykonywania zadań z zakresu nieodpłatnej pomocy prawnej oraz, w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego. Dodatkowo o jej wynikach Minister Sprawiedliwości obowiązany jest poinformować Komisję Wspólną Rządu i Samorządu Terytorialnego.
W celu realizacji wspominanego obowiązku, szef MS zwrócił się do wojewodów o comiesięczne przekazywanie mu danych, dotyczących ilości udzielonych porad prawnych, z podziałem na punkty prowadzone przez adwokatów lub radców prawnych oraz organizacje pozarządowe. Ponadto poprosił wojewodów o przesłanie mu kwartalnych zbiorczych danych, o realizacji zadania zakresu udzielania nieodpłatnej pomocy.
Z otrzymanych w ten sposób informacji wynika, że w pierwszym półroczu 2016 r. udzielono 198 846 porad prawnych, w tym: 126 378 porad w 882 punktach prowadzonych przez adwokatów lub radców prawnych i 72468 porad w 642 punktach prowadzonych przez organizacje pozarządowe.
Analiza powyższych statystyk prowadzi do wniosku, że przyjęte rozwiązania z jednej strony bardzo szeroko określają krąg osób uprawnionych, a z drugiej nie przyczyniają się do tworzenia kolejnych organów czy struktur zajmujących się weryfikacją uprawnień do uzyskania darmowej pomocy. Tym samym ogranicza to koszty świadczenia nieodpłatnej pomocy prawnej przez wykorzystanie funkcjonujących obecnie instytucji.
Wnioski, co do ewentualnych zmian legislacyjnych w tym zakresie, powinny jednak zostać wypracowane dopiero po ostatecznym opracowaniu danych za dłuższy okres. Pozwoli to na przeanalizowanie dynamiki zachodzących procesów generowanych przez regulacje wprowadzone w życie.
(wartowiedziec.org)
