Sąd I instancji w Arnhem w Holandii wydał precedensowy wyrok (tu link do wyroku). Uznał w nim bowiem, że babcia publikując w mediach społecznościowych zdjęcia nieletnich wnuków bez uzyskania zgody ich rodziców narusza RODO. Prawnicy nie mają wątpliwości, że to przełomowe orzeczenie. Dotychczas bowiem uważało się, że RODO nie obejmuje przetwarzania danych przez osobę fizyczną w ramach czynności o czysto osobistym lub domowym charakterze. Sąd zaś uznał, że publikacje zdjęć na osobistych profilach nawet najbliższej rodziny nie jest taką czynnością.
Spór o zdjęcia małoletnich dzieci
Pod koniec lutego matka trójki dzieci wezwała ich babcię, a swoją mamę, do usunięcia zdjęć nieletnich z konta na Facebooku i Printereście. Wezwanie, również z pomocą policji i prawnika, powtórzyła kilkukrotnie. Wskazała w nim, że nie chce, aby zdjęcia jej nieletnich dzieci były pokazywane w mediach społecznościowych, bo to narusza ich prywatność. Babcia jednak nie zareagowała na wezwanie i sprawa trafiła do sądu. Babcia przekonywała sąd, że usunęła zdjęcia dwójki dzieci, a pozostawiła jednego, najstarszego dziecka, z którym była szczególnie związana. Ono wraz z rodzicami przez siedem lat mieszkało wspólnie z babcią i dziadkiem. Okazało się jednak, że na Printereście, którego nie używała od lat, są też zdjęcia innych dzieci, i sąd zajął się sprawą.
Co orzekł holenderski sąd
Po pierwsze sąd wskazał, że ani nie stwierdzono, ani nie udowodniono, że powód (matka) lub pozwana (babcia) jest twórcą opublikowanych zdjęć. Z tego powodu w tej sprawie nie mają zastosowania przepisy prawa autorskiego. Po drugie uznał, że umieszczenie zdjęcia na profilu na Facebooku nie należy do takiej działalności wskazanej w art. 2 ust. 2 lit. c RODO. Zgodnie z nim RODO nie ma zastosowania do przetwarzania danych osobowych przez osobę fizyczną w ramach działalności o czysto osobistym lub krajowym charakterze. Publikowanie zdjęć nieletnich, którzy nie osiągnęli jeszcze 16 lat, wymaga bowiem zgody ich prawnego przedstawiciela, a powód jej nie wyraził.
- Babcia nie jest opiekunem dzieci, nie ma zgody dzieci ani rodziców na publikację zdjęć, zatem przetwarzanie ich jest nielegalne - wyjaśnia Tomasz Borys, specjalista od ochrony danych osobowych. Dlatego sąd nakazał babci usunięcie zdjęć w ciągu 10 dni od daty wyroku. Jeśli tego nie zrobi ma zapłacić 50 euro kary za każdy dzień zwłoki, ale nie więcej niż 1000 euro.
Cena promocyjna: 249 zł
|Cena regularna: 249 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Czym jest cel osobisty według RODO
Dr Arwid Mednis, radca prawny, partner w kancelarii Kobylańska Lewoszewski Mednis, uważa, że jest to bardzo ciekawy wyrok w kontekście rozumienia celów osobistych lub domowych. - Z motywu 18 preambuły RODO wynika, że działalność osobista lub domowa może między innymi polegać na korespondencji i przechowywaniu adresów, podtrzymywaniu więzi społecznych oraz działalności internetowej podejmowanej w ramach takiej działalności. „Działalność internetowa” jest tu więc powiązana z prowadzeniem korespondencji i utrzymywaniem kontaktów, a zatem może uzasadniać przetwarzanie danych np. adresatów komunikatów, znajomych powiązanych w mediach społecznościowych, itp. ale już nie zdjęć osób trzecich, czyli w tej sprawie wnuka – ocenia mec. Mednis.
Sprawdź w LEX: Czy oboje rodzice muszą wydać zgodę na publikacje zdjęcia dzieckaw lokalnej gazecie? >
Tomasz Borys dodaje, że z uzasadnienia wyroku wynika, że użytek osobisty, domowy to nie publikacja w Internecie. – Sąd wskazał, że chociaż nie można wykluczyć, że umieszczenie zdjęcia na osobistej stronie Facebooka należy do działalności o charakterze czysto osobistym lub domowym, nie ustalono w wystarczający sposób, w jaki sposób konto zostało skonfigurowane lub zabezpieczone. Nie jest również jasne, czy zdjęcia można znaleźć za pomocą wyszukiwarki, takiej jak Google. Ponadto nie można wykluczyć, że opublikowane zdjęcia mogą być rozpowszechniane i mogą stać się własnością osób trzecich – tłumaczy Tomasz Borys.
Rewolucyjne orzeczenie
O tym, że jest to rewolucyjne orzeczenie nie ma też wątpliwości dr Maciej Kawecki, dziekan Wyższej Szkoły Bankowej w Warszawie koordynator krajowej reformy ochrony danych osobowych. - Przepisy RODO nie znajdują zastosowania do naszych działań czysto osobistych. To dlatego, nie stosuje się ich chociażby do kamer zlokalizowanych w naszym domu. Do tej pory uznawano, że działaniami osobistymi jest również prowadzenie prywatnych kont w mediach społecznościowych. Kto z nas gromadzi zgody osób, których wizerunki udostępnia chociażby na swoich Facebooku czy Instagramie? Tymczasem holenderski sąd uznał, że przepisy RODO regulują ... udostępnianie przez nas zdjęć na naszych osobistych kontach na Facebooku – ocenia dr Maciej Kawecki.
Sprawdź w LEX: Jak powinien procedować pracodawca, który chce wykorzystać zdjęcie pracownika w ulotkach reklamowych lub materiałach prasowych? >
Czy polskie sądy mogą orzekać podobnie do holenderskich?
Powstaje pytanie, czy orzeczenia podobne do holenderskiego mogą zapadać w polskich sądach. Maciej Kawecki uważa, że tak. - Całkowite wyłączenie naszych profili w mediach społecznościowych spod stosowania przepisów o ochronie danych osobowych tylko wzmacnia ogromną falę naruszeń w tym obszarze. Trybunał Sprawiedliwości UE przesądził już jakiś czas temu, że Facebook wraz z właścicielem prowadzonego na nim fanpage'a, ponoszą wspólną odpowiedzialność za gromadzone dane osobowe. Myślę, że kolejnym krokiem będą analogiczne próby uregulowania zasad korzystania z naszych prywatnych kont – ocenia dr Kawecki. Dlatego bezpieczniej jest uzyskać zgodę osób trzecich uwiecznionych na zdjęciach, którymi chcemy się pochwalić w sieci.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.