W pozwie skierowanym przeciwko córce Joannie W., ojciec Marek R. wystąpił o zobowiązanie pozwanej do złożenia oświadczenia woli, w treści którego to dokona ona nieodpłatnego zwrotnego przeniesienia na rzecz powoda własności nieruchomości położonych w Łodzi. Ewentualnie zapłatę na jego rzecz 527 tys. zł tytułem zwrotu równowartości dokonanej na rzecz córki darowizny.
W treści pisma Marek R. wskazał, iż pozwana w okresie po dokonaniu na jej rzecz darowizny wskazanych w pozwie nieruchomości dopuściła się względem niego rażącej niewdzięczności. W tym usunięcia go z zajmowanego przez powoda lokalu mieszkalnego. Jak podał, obecnie pozwana nie interesuje się nim, nie może on liczyć na pomoc oraz wsparcie córki.
Odpowiedź córki
W odpowiedzi pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości. Pozwana zakwestionowała podnoszone przez powoda zarzuty co do dopuszczenia się przez nią rażącej niewdzięczności wobec darczyńcy. Podała, iż po dokonaniu darowizny zmuszona była do spłaty ciążących na nieruchomości i na obdarowanym jako dłużniku osobistym zobowiązań, nadto sfinansowała ona wykup zajmowanego przez powoda lokalu.
Powód, po rozwodzie z matką pozwanej, opuścił rodzinę, gdy ta była nastolatką. W okresie dorastania pozwanej nie utrzymywał z córką stałych kontaktów, nie partycypował dobrowolnie w kosztach jej utrzymania. A matka pozwanej uzyskiwała środki z tytułu alimentów na rzecz córki w drodze postępowań egzekucyjnych prowadzonych przeciwko powodowi.
Na późniejszym etapie życia pozwanej strony odbudowały wzajemne relacje, utrzymywać zaczęły stały kontakt. Pozwana pragnęła obecności ojca w swoim życiu, zależało jej na utrzymywaniu z nim dobrych relacji.
Powód zajmował sporne mieszkanie, ale w lipcu 2019 roku Zarząd Lokali Miejskich wypowiedział mu umowy najmu, bo powód nie uregulował płatności tytułem czynszu i pokrycia opłat eksploatacyjnych. O sytuacji tej powód poinformował córkę, która to zgodziła się na finansowe wsparcie ojca i spłatę ciążącego na nim zadłużenia w wysokości ok. 9 tys. zł.
W październiku 2019 roku strony zawarły przed notariuszem umowę, zgodnie z którą powód dokonał na rzecz córki darowizny nieruchomości stanowiących działki gruntu oraz zadłużone na 38 tys. zł mieszkanie o wartości 527 tys. zł. Nieruchomość stanowiąca przedmiot darowizny nie znajduje się już w posiadaniu powódki, została przez nią zbyta.
Po powstaniu konfliktu stron, powód wyprowadził się do innego miasta, gdzie zamieszkiwał ze swoją partnerką. Powód nie informował córki o zmianie miejsca zamieszkania, unikał kontaktu z nią.
Sąd: Rażącej niewdzięczności nie było
Powództwo zostało oddalone w całości jako bezzasadne. Podstawą żądania powoda był przepis art. 898 par. 1 k.c., zgodnie z którym darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności.
Uprawnienie do odwołania darowizny jest uzależnione od dopuszczenia się rażącej niewdzięczności obdarowanego wobec darczyńcy. Pod pojęcie rażącej niewdzięczności podpada tylko takie zachowanie obdarowanego, polegające na działaniu lub zaniechaniu (nieczynieniu) skierowanym bezpośrednio lub nawet pośrednio przeciwko darczyńcy, które, oceniając rzecz rozsądnie, musi być uznane za wysoce niewłaściwe i krzywdzące darczyńcę.
Wchodzi tutaj w grę przede wszystkim popełnienie przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub czci albo przeciwko majątkowi darczyńcy oraz naruszenie przez obdarowanego spoczywających na nim obowiązków wynikających ze stosunków osobistych, w tym również rodzinnych, łączących go z darczyńcą, oraz obowiązku wdzięczności (wyrok SN z 7 maja 2003 r., IV CKN 115/01, LEX nr 137593). Rażącą niewdzięczność musi cechować znaczne nasilenie złej woli skierowanej na wyrządzenie darczyńcy krzywdy lub szkody majątkowej. Przykładami czynów o rażącej niewdzięczności są: odmówienie pomocy w chorobie, odmowa pomocy osobom starszym, rozpowszechnianie uwłaczających informacji o darczyńcy, pobicia czy ciężkie znieważenia.
Powód jako przyczynę odwołania darowizny wskazał, jakoby pozwana miała, wbrew wcześniejszym ustaleniom stron, uniemożliwić mu zamieszkiwanie zakupionej przez nią nieruchomości, nadto jej wrogi stosunek względem darczyńcy. Jednak ustalony stan faktyczny nie daje podstaw do stwierdzenia, by pozwana dopuściła się względem powoda rażącej niewdzięczności. Sąd nie uznał za udowodnione wskazań powoda, jakoby pozwana w związku z zawartą umową darowizny zobowiązała się do dożywotniego udostępniania mu lokalu.
Zobacz również w LEX: Zaniedbywanie obowiązków rodzinnych względem darczyńcy jako przejaw rażącej niewdzięczności obdarowanego > >
Córka nie skrzywdziła ojca
Zdaniem sądu trudno uznać również, aby zachowania, jakie podejmowała pozwana względem ojca miały charakter krzywdzący w stosunku do niego.
Sąd podkreślił, że czyny dowodzące niewdzięczności muszą świadczyć o znacznym natężeniu złej woli obdarowanego i w danych okolicznościach i warunkach wykraczać poza zwykłe przypadki życiowych, rodzinnych konfliktów. Zatem powód nie wykazał, aby zachowanie pozwanej wobec niego cechowało się rażącą niewdzięcznością, co uzasadniałoby skuteczne odwołanie darowizny spornej nieruchomości. Nie udowodnił, aby zaistniały takie zdarzenia, które uznać można byłoby za skierowane przeciwko powodowi ze szczególnym nasileniem złej woli, z bezpośrednim zamiarem wyrządzenia mu krzywdy lub bezprawnego pozbawienia go mienia, bądź praw.
Wyrok Sądu Okręgowego w Łodzi z 4 lutego 2025 r. , sygnatura akt II C 2266/23
Cena promocyjna: 94.06 zł
|Cena regularna: 99 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł
