"mDowód - pełnoprawny dokument tożsamości. Na terenie Polski jest tak samo ważny jak dowód plastikowy. Użyjesz go między innymi w urzędach, bankach, sądach, przychodniach, na poczcie czy u notariusza" - możemy przeczytać na stronie mObywatel.gov.pl. Okazuje się jednak, że Służba Więzienna nie uznaje dokumentu w aplikacji mObywatel jako potwierdzającego tożsamość osoby, która chce odbyć widzenie z odbywającym karę pozbawienia wolności. Skargi w tej sprawie trafiły do Rzecznika Praw Obywatelskich, który z kolei zwrócił się do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej o stanowisko w tej sprawie. 

RPO podkreśla, że ustawa z 2023 r. o aplikacji mObywatel wprost wskazuje, że obowiązek stwierdzenia tożsamości lub obywatelstwa jest spełniony w przypadku okazania dokumentu w tej aplikacji. Nie ma więc podstaw prawnych do przyjęcia, że obywatel, który ubiega się o wejście na teren jednostki penitencjarnej, nie może wylegitymować się dokumentem w aplikacji mObywatel.

 

Co mówią przepisy?

Ustawa z 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel wprost wskazuje, że pod pojęciem dokumentu mobilnego w aplikacji mObywatel należy rozumieć dokument stwierdzający tożsamość i obywatelstwo polskie użytkownika tej aplikacji. Ponadto jeśli z przepisu prawa wynika obowiązek stwierdzenia tożsamości lub obywatelstwa polskiego na podstawie dokumentu tożsamości, w szczególności na podstawie dowodu osobistego, obowiązek ten uznaje się za spełniony w przypadku stwierdzenia tożsamości lub obywatelstwa polskiego na podstawie dokumentu mObywatel.

Na mocy przepisów ustawy dowód mobilny dostępny w mObywatelu należy zatem uznać za równoważny z tradycyjnym dowodem osobistym.

Rzecznik Praw Obywatelskich zauważa, że ustawa przewiduje możliwość ograniczenia wykorzystywania dokumentu mobilnego do stwierdzenia tożsamości, ale ściśle określa sytuacje, w których nie będzie on wystarczający. Dokument taki nie uprawnia na przykład do przekraczania granicy państwowej.

Marcin Wiącek w wystąpieniu do Dyrektora Generalnego Służby Więziennej wskazuje, że nie ma podstaw prawnych do przyjęcia, że obywatel, który ubiega się o wejście na teren jednostki penitencjarnej, nie może wylegitymować się dokumentem w aplikacji mObywatel i w związku z tym poprosił o stanowisko w tej sprawie dyrektora generalnego Służby Więziennej płk. Andrzeja Peckę.

Czytaj też: Więźniowie mają dostać więcej praw, ale Służba Więzienna temu niechętna >

 

Służba Więzienna będzie uznawać mDowód

- W oparciu o przedstawione w sprawie materiały, podzielić należy wyrażone przez Pana stanowisko, wskazujące na wystąpienie nieprawidłowości w zakresie możliwości potwierdzenia tożsamości osoby ubiegającej się o wstęp na teren jednostki penitencjarnej w celu realizacji widzenia z osobą pozbawioną wolności na podstawie aplikacji mObywatel - odpowiedział płk. Andrzeja Pecka, dyrektor generalny Służby Więziennej.

Przypomniał, że obowiązujące rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 lipca 2023 r. w sprawie realizacji działań funkcjonariuszy Służby Więziennej oraz wzoru protokołu z kontroli osobistej, kontroli pobieżnej oraz ze sprawdzania pojazdów lub ich ładunku (Dz.U. z 2023 r. poz. 1522) w par. 2 ust. 2 stanowi, że tożsamość osób legitymowanych ustala się na podstawie jednego z następujących dokumentów, zawierających dane osobowe oraz zdjęcie umożliwiające identyfikację:

  1. dowodu osobistego;
  2. legitymacji służbowej;
  3. dokumentu potwierdzającego tożsamość cudzoziemca, o którym mowa w art. 3 pkt 3 oraz art. 226 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2023 r. poz. 519, 185 i 547);
  4. dokumentu paszportowego;
  5. prawa jazdy;
  6. książeczki żeglarskiej.

Zgodnie z ust. 3 tego artykułu tożsamość małoletnich osób legitymowanych bramowy ustala na podstawie:

  1. legitymacji szkolnej;
  2. dowodu osobistego lub dokumentu paszportowego wydanego osobie małoletniej;
  3. oświadczenia opiekuna osoby małoletniej, pod warunkiem nieposiadania przez tę osobę dokumentów, o których mowa w pkt 1 i 2.

Biorąc pod uwagę brzmienie art. 7 ust. 4 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o aplikacji mObywatel należy przyjąć, iż tożsamość osób legitymowanych można ustalić także na podstawie dokumentu mObywatel. Z odpowiedzi wynika więc, że nie ma potrzeby zmiany przepisów, zmiany wymaga natomiast praktyka działań Służby Więziennej.

Płk. Pecka zapewnił, że Dyrektorów Okręgowych Służby Więziennej, Komendanta Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Więziennej oraz Komendantów Ośrodków Szkolenia Służby Więziennej zobowiązano do wdrożenia do realizacji możliwość ustalenia tożsamości osób legitymowanych, ubiegających się o wejście na teren jednostki penitencjarnej w celu realizacji widzenia z osobą pozbawioną wolności, na podstawie dokumentu mObywatel.