- Funkcjonowanie na przestrzeni ostatnich lat niekonstytucyjnego sytemu powoływania sędziów przez Krajową Radę Sądownictwa, której skład w części został ukształtowany z udziałem polityków, a także obowiązujące w tym zakresie przepisy krajowe, doprowadziły do tego, że w różnych postępowaniach, zarówno przed sądami w Polsce, jak i przed trybunałami międzynarodowymi, dochodzi i będzie dochodziło do kwestionowania niezależności polskich sądów i niezawisłości polskich sędziów - wskazał Rosati.
Dodał, że suma tych czynników jest przyczyną zastrzeżeń formułowanych pod adresem naszego wymiaru sprawiedliwości, w tym przez Komisję Europejską, także w aspekcie tzw. odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy. - Poszukując rozwiązania tej sytuacji, która została zdiagnozowana i określona przez Pana w kilku wypowiedziach publicznych, w których wskazywał Pan na brak efektywnych reform wymiaru sprawiedliwości, warto podkreślić, że naprawa całego systemu nie dokona się jedynie poprzez zmianę przepisów w zakresie odnoszącym się do właściwości sądów, które miałby rozstrzygać o sprawach dyscyplinarnych i tzw. sprawach immunitetowych sędziów - dodaje prezes NRA.
Czytaj: NRA apeluje o wstrzymanie procedury wyboru członków KRS>>
Sędziów do KRS powinno wybierać środowisko prawnicze
Jak wskazuje pierwszym realnym krokiem uruchamiającym naprawę polskiego wymiaru sprawiedliwości powinna być zmiana obowiązującej procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych spośród sędziów. - Wybór piętnastu sędziów – członków Krajowej Rady Sądownictwa odbywa się w oparciu o rozwiązania wprost zakwestionowane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Sądu Najwyższego. Wspólnym mianownikiem tych judykatów jest bezwzględna konieczność wyeliminowania z procedury wyboru członków Krajowej Rady Sądownictwa wybieranych spośród sędziów czynnika politycznego, in concreto ukształtowanie procesu ich wyboru bez udziału Sejmu RP - zaznacza w piśmie do premiera.
Rosati dodaje, że właściwszym rozwiązaniem byłoby umożliwienie wyboru tej części członków Krajowej Rady Sądownictwa przez przedstawicieli wszystkich środowisk prawniczych funkcjonujących w wymiarze sprawiedliwości, tj. przez Naczelną Radę Adwokacką, Krajową Radę Radców Prawnych, Krajową Radę Komorniczą oraz przedstawicieli sędziów i prokuratorów, na zasadach określonych w ustawie - ocenia. - Pozwoliłoby to na uformowanie tej części Krajowej Rady Sądownictwa bez udziału czynnika politycznego a zarazem niezależnie od tego, jaka formacja czy siła polityczna będzie w danym momencie kształtowała i reprezentowała większość sejmową - zaznacza.
Czytaj w LEX: Laskowski Michał, Granice wolności wypowiedzi sędziego w warunkach kryzysu praworządności >
Prawnicze dyscyplinarki do Izby Karnej SN
W jego ocenie, kolejnym krokiem naprawiającym wymiar sprawiedliwości winno być przekazanie wszystkich spraw dyscyplinarnych, nie tylko spraw dotyczących sędziów, ale także pozostałych zawodów prawniczych, Izbie Karnej Sądu Najwyższego. - Zarówno liczba tych spraw, jak też doświadczenie zawodowe sędziów w nich orzekających w sposób oczywisty statuuje Izbę Karną jako właściwą do rozstrzygania w tym zakresie. Niestety nie podzielam argumentacji o przekazaniu spraw dyscyplinarnych do kognicji Naczelnego Sądu Administracyjnego z uwagi na brzmienie art. 184 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Nie ma też żadnego uzasadnienia dla tworzenia kolejnej izby w ramach struktury Sądu Najwyższego. Polscy obywatele oczekują od swojego Państwa sprawnie działającego sądownictwa, a nie tworzenia szczególnych rozwiązań na potrzeby prowadzenia postępowań dyscyplinarnych zawodów prawniczych - dodaje.
Prezes dodaje, że konieczne jest również – w ramach szerokiego porozumienia – przesądzenie na poziomie ustawy, iż w sprawach dyscyplinarnych w Sądzie Najwyższym uprawnieni do orzekania będą jedynie sędziowie powołani przez Krajową Radę Sądownictwa w składzie urzędującym przed zmianami wprowadzonymi ustawą z 2017 r.
Czytaj w LEX: Pietrzykowski Tomasz, Polski kryzys konstytucyjny oczami pozytywisty prawniczego >
- Apeluję o niezwłoczne podjęcie działań zmierzających do zakończenia kryzysu wokół polskiego sądownictwa. Kryzys ten ma daleko idące skutki społeczne, gospodarcze, finansowe i polityczne, w szczególności w wymiarze europejskim. W obliczu zagrożeń i wyzwań stojących obecnie przed Polską, zwłaszcza w związku z agresją Federacji Rosyjskiej w Ukrainie, jego dalsza eskalacja jest niebezpieczna i nie leży w interesie polskich obywateli - podsumowuje prezes NRA.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
