Nowelizacja wprowadziła szereg zmian zarówno w odniesieniu do podatku dochodowego od osób fizycznych, jak i podatku dochodowego od osób prawnych. W niniejszej publikacji przedstawimy najważniejsze zmiany wprowadzone nowelizacją w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, dalej „ustawa PIT”). Jak już zostało wskazane, wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków uzyskanych od dnia 1 stycznia 2010 r. będzie mógł złożyć jeden z małżonków (dotychczas wymagana była zgoda obojga małżonków). Złożenie takiego wniosku przez jednego z małżonków traktowane będzie na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego małżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Warto wskazać, że oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
Drugą ważną zmianą wprowadzoną nowelizacją, jest doprecyzowanie pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko. Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, osobą taką jest rodzic lub opiekun prawny, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci. Nowelizacja usunęła zatem wątpliwości pojawiające się na tle dotychczas obowiązujących przepisów i przesądziła że nie jest wystarczające posiadanie przez określoną osobę odpowiedniego statusu cywilnego (panny, kawalera, czy wdowy), ale konieczne jest aby osoba ta faktycznie samotnie wychowywała dzieci – czyli przypadek, gdy osoba ta nie mieszka, nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z partnerem.
Szerokie zmiany wprowadzone nowelizacją dotyczą również spółek osobowych. Wprowadzono definicję, zgodnie z którą spółką niebędącą osobą prawną jest spółka niebędąca podatnikiem podatku dochodowego. W związku z tym spółką niebędącą osobą prawną jest spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, oraz spółka komandytowo-akcyjna, a także jak się wydaje spółka cywilna. Na uwagę zasługuje w szczególności rozszerzenie katalogu zwolnień od podatku o przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników majątku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki. Ponadto, nowelizacja określiła, że do przychodów zalicza się również środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z tej spółki.
Podsumowując, stwierdzić należy, że niektóre z wprowadzonych zmian są dla podatników korzystne, przykładowo umożliwienie złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków tylko przez jednego z nich. Jednakże wśród znowelizowanych przepisów, w szczególności dotyczących spółek osobowych, są również takie, które spowodują ograniczenie dotychczasowych możliwości optymalizacji podatkowej.
Patrycja Dzięgielewska
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna
Drugą ważną zmianą wprowadzoną nowelizacją, jest doprecyzowanie pojęcia osoby samotnie wychowującej dziecko. Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem art. 6 ust. 4 ustawy o PIT, osobą taką jest rodzic lub opiekun prawny, podlegający nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci. Nowelizacja usunęła zatem wątpliwości pojawiające się na tle dotychczas obowiązujących przepisów i przesądziła że nie jest wystarczające posiadanie przez określoną osobę odpowiedniego statusu cywilnego (panny, kawalera, czy wdowy), ale konieczne jest aby osoba ta faktycznie samotnie wychowywała dzieci – czyli przypadek, gdy osoba ta nie mieszka, nie prowadzi wspólnego gospodarstwa domowego z partnerem.
Szerokie zmiany wprowadzone nowelizacją dotyczą również spółek osobowych. Wprowadzono definicję, zgodnie z którą spółką niebędącą osobą prawną jest spółka niebędąca podatnikiem podatku dochodowego. W związku z tym spółką niebędącą osobą prawną jest spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, oraz spółka komandytowo-akcyjna, a także jak się wydaje spółka cywilna. Na uwagę zasługuje w szczególności rozszerzenie katalogu zwolnień od podatku o przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników majątku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki. Ponadto, nowelizacja określiła, że do przychodów zalicza się również środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z tej spółki.
Podsumowując, stwierdzić należy, że niektóre z wprowadzonych zmian są dla podatników korzystne, przykładowo umożliwienie złożenia wniosku o wspólne opodatkowanie dochodów małżonków tylko przez jednego z nich. Jednakże wśród znowelizowanych przepisów, w szczególności dotyczących spółek osobowych, są również takie, które spowodują ograniczenie dotychczasowych możliwości optymalizacji podatkowej.
Patrycja Dzięgielewska
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna