Od czasu wprowadzenia do prawa polskiego instytucji outsourcingu bankowego upłynęło ponad 5 lat. Teraz z tej instytucji korzysta, według szacunków Związku Banków Polskich, aż 75,9 proc. banków w Polsce, zaś kolejne 13,8 proc. planuje powierzenie pewnych czynności podmiotom zewnętrznym. Koniecznym jednak stało się dostosowanie obowiązujących przepisów określających zasady i warunki powierzania przez banki przedsiębiorcom czynności z zakresu działalności bankowej do aktualnie istniejących potrzeb rynku finansowego.
Zgodnie z obowiązującą regulacją bank może, wyłącznie w drodze umowy agencyjnej zawartej na piśmie, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie ściśle określonych czynności prawnych, w imieniu i na rzecz banku oraz czynności faktycznych związanych z działalnością bankową. Z zakresu czynności, które mogą być przedmiotem powierzenia, ustawa wyraźnie wyłącza jednak zarządzanie bankiem, w szczególności zarządzanie ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności bankowej, w tym zarządzanie aktywami i pasywami, dokonywanie oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego oraz przeprowadzanie audytu wewnętrznego banku.
Analiza obowiązujących regulacji doprowadziła do wniosku, że koniecznym jednak stało się dostosowanie obowiązujących przepisów określających zasady i warunki powierzania przez banki przedsiębiorcom czynności z zakresu działalności bankowej do aktualnie istniejących potrzeb rynku finansowego. Chodzi tu szczególnie o poszerzenie katalogu czynności mogących być przedmiotem powierzenia. Jego rozszerzenie jest zasadne zwłaszcza w stosunku do tych czynności, z którymi nie wiąże się ryzyko dla prawidłowego prowadzenia działalności przez bank ani zagrożenie dla interesów klientów banku.
Zbyt wąsko z kolei określony jest katalog czynności, których powierzenie przez bank przedsiębiorcy nie wymaga zezwolenia KNF, co powoduje konieczność każdorazowego występowania do organu nadzoru w celu uzyskania zezwolenia. A ryzyko związane z powierzaniem niektórych z tych czynności jest na tyle ograniczone, że nie uzasadnia dalszego utrzymywania reglamentacji zawierania takich umów i uzyskiwania zezwoleń od KNF. Okazało się także, że ramy prawne i charakter umowy agencyjnej nie dla wszystkich przypadków powierzenia wykonywania czynności przez bank osobom trzecim w drodze outsourcingu są właściwe. Dlatego też ogłoszona na początku tygodnia nowelizacja Prawa bankowego ma usunąć zbędne bariery i wprowadzić udogodnienia w korzystaniu z instytucji outsourcingu, przy jednoczesnym zapewnieniu właściwego nadzoru nad wykonywaniem powierzonych przez bank czynności. Poniżej zostały omówione najważniejsze zmiany, jakie do Prawa bankowego wprowadza ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo bankowe oraz ustawy o kredycie konsumenckim (Dz. U. Nr 201, poz. 1181).
I tak, zgodnie z tą nowelizacją ustawowy katalog czynności, których powierzenie do wykonywania przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu nie wymaga zezwolenia KNF jest szerszy o czynności takie, jak: zawieranie i zmiana umów rachunków rozliczeniowych, rachunków lokat terminowych, rachunków powierniczych, zawieranie i zmiana umów kredytu i pożyczki (innych niż kredyt konsumencki) z osobami fizycznymi, zawieranie i zmiana umów kredytu i pożyczki oraz umów o kartę płatniczą z mikroprzedsiębiorcami i małymi przedsiębiorcami, czynności związane z emitowaniem i przechowywaniem bankowych papierów wartościowych oraz innych papierów wartościowych, a także inne czynności zlecone związane z emisją i obsługą papierów wartościowych, windykacja należności banku.
Nowelizacja wyłączyła też wymóg stosowania umowy agencyjnej do powierzania przez bank:
a. wykonywania czynności związanych z emitowaniem i przechowywaniem bankowych papierów wartościowych oraz innych papierów wartościowych oraz wykonywania innych czynności związanych z emisją i obsługą papierów wartościowych;
b. windykacji należności banku;
c. wykonywania innych czynności po uzyskaniu zezwolenia KNF.
Obecnie przepisy nie zabraniają wprost przedsiębiorcom, którym bank powierzył określone czynności, korzystania z podwykonawców przy realizacji umów. Należy jednak wskazać, że włączenie innych (kolejnych) podmiotów do wykonywania czynności powierzonych przez bank związane jest z kwestią ujawniania takiemu podmiotowi informacji objętych tajemnicą bankową. A Prawo bankowe, w przypadku umów outsourcingu, wyłącza obowiązek zachowania tajemnicy bankowej tylko wobec przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznego. Zakres wyłączenia tego obowiązku nie obejmuje więc podwykonawców. Dlatego też nowelizacja wprowadza do ustawy instytucję podoutsourcingu. Zmiany zakładają jednak dopuszczenie podoutsourcingu jedynie w dwóch przypadkach. Pierwszy przypadek to powierzenie przez pierwotnego insourcera wykonywania określonych w umowie z bankiem czynności służących realizacji głównego świadczenia wynikającego z umowy. Będą to wszelkie czynności o charakterze pomocniczym, służące realizacji głównego świadczenia będącego przedmiotem umowy outsourcingu zawartej z bankiem. W drugim przypadku podoutsourcing jest dopuszczalny w sytuacji konieczności skorzystania przez podmiot, któremu bank powierzył wykonywanie czynności (pierwotny insourcer), z planu awaryjnego - gdy wskutek wystąpienia siły wyższej nie byłby on w stanie wykonywać powierzonych czynności samodzielnie funkcji banku, nawet w sytuacji kryzysowej.
Ogłoszone zmiany wejdą w życie 27 października 2011 r.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line
Źródło: www.sejm.gov.pl, stan z dnia 28 września 2011 r.