Większa przejrzystość w spółkach Skarbu Państwa

Istnieje szansa na poprawę konkurencyjności gospodarki poprzez wprowadzenie transparentnego instrumentu ingerencji publiczno-prawnej w niektóre decyzje i działania spółek kapitałowych z udziałem Skarbu Państwa. Potencjalni inwestorzy zyskują większą pewność i przewidywalność stosowania prawa sprzeciwu wobec decyzji organów spółek przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa.

Z dniem 1 kwietnia 2010 r. weszła w życie ustawa z dnia 18 marca 2010 r. o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych (Dz. U. Nr 65, poz. 404).
Ustawa ma wpływ na niektóre spółki kapitałowe lub grupy kapitałowe, w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 44 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.), w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej i paliw gazowych, których mienie zostało ujawnione w jednolitym wykazie obiektów, instalacji, urządzeń i usług wchodzących w skład infrastruktury krytycznej, o którym mowa w art. 5b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. Nr 89, poz. 590, z późn. zm.).
Ustawa zawiera rozwiązania podobne do zasad zawartych w dyrektywie Rady 2008/114/WE z dnia 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznania i wyznaczenia europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony (Dz. Urz. UE L z 2008 r. Nr 345, s. 75), zgodnie z którą infrastruktura krytyczna obejmuje aktywa, systemy lub ich części położone na terytorium państw członkowskich UE, które mają istotne znaczenie dla utrzymywania żywotnych funkcji społecznych, bezpieczeństwa i dobrobytu obywateli, a których zakłócenie lub zniszczenie miałoby znaczący wpływ w państwie członkowskim spowodowany brakiem utrzymywania tych funkcji.

Zgodnie z załącznikiem do dyrektywy 2008/114/WE, europejska infrastruktura krytyczna obejmuje:
1. w sektorze energii elektrycznej: infrastrukturę służącą do wytwarzania albo przesyłania energii elektrycznej;
2. w sektorze ropy naftowej: infrastrukturę służącą do wydobycia, rafinacji, przetwarzania, magazynowania, przesyłania ropy naftowej rurociągami;
3. w sektorze paliw gazowych: infrastrukturę służącą do produkcji, wydobycia, rafinacji, przetwarzania, magazynowania, przesyłania paliw gazowych gazociągami oraz terminale skroplonego gazu ziemnego (LNG).

Ustawa zastępuję ustawę z dnia 3 czerwca 2005 r. o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego (Dz. U. Nr 132, poz. 1108 z późn. zm.), która weszła w życie dnia 19 lipca 2005 r. Ustawa z 2005 r. miała wprowadzić do krajowego porządku prawnego instrumenty wzmacniające pozycję Skarbu Państwa w tych spółkach kapitałowych, które miały istotne znaczenie dla porządku i bezpieczeństwa publicznego. Z uwagi na skomplikowane i nieprecyzyjne mechanizmy, ustawa z 2005 r. nie była jednak w praktyce stosowana. Ponadto Komisja WE zarzuciła Polsce, że przedmiotowy akt prawny wraz z wydanymi na jego podstawie aktami wykonawczymi jest niezgodny z art. 56 TWE (obecnie art. 63 TFUE) - swoboda przepływu kapitału oraz z art. 43 TWE (obecnie art. 49 TFUE) - swoboda przedsiębiorczości.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line