Projektodawcy podkreślają, że wprawdzie obecnie uprawnienie to przysługuje każdemu, jednak gwarancja rangi ustawowej ma istotne znaczenie dla faktycznego realizowania zasady jawności. Jeśli natomiast chodzi o księgi dotychczasowe, tzw. papierowe po ich zmigrowaniu, to są one stosownie do art. 15 ustawy z dnia 14 lutego 2003 r. o przenoszeniu treści księgi wieczystej do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie informatycznym (Dz. U. Nr 42, poz. 363) dołączane do akt księgi wieczystej i zgodnie z art. 361 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 z późn. zm.) może je przeglądać osoba mająca interes prawny oraz notariusz.

Przy projektowaniu zmian objętych założeniami, należy w szczególności wziąć pod uwagę następujące cele:
1. Ustawowe zagwarantowanie powszechnego, bezpłatnego, dostępu do przeglądania księgi wieczystej za pośrednictwem Internetu (przeglądanie księgi wieczystej);
2. Wprowadzenie instytucji umożliwiającej wyszukanie w CBDKW (Centralna Baza Danych Ksiąg Wieczystych) ksiąg wieczystych spełniających warunki zapytania (wyszukanie ksiąg wieczystych w CBDKW);
3. Wprowadzenie systemu teleinformatycznego Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych, jako systemu dystrybucji wyżej opisanych kategorii dostępu do informacji zawartych w CBDKW;
4. Wprowadzenie wniosków w postaci elektronicznej umożliwiających realizację zapytań określonych w pkt. 1 i 2;
5. Rozwiązanie problemu odpłatności za wniosek o wyszukanie ksiąg wieczystych w CBDKW;
6. Określenie trybu i warunków uzyskiwania przez podmioty publiczne mające uprawnienia, wynikające z odrębnych przepisów, do szerszego dostępu do ksiąg wieczystych, niż możliwość przeglądania konkretnej księgi, możliwości wyszukania ksiąg wieczystych w CBDKW;
7. Określenie zawartości merytorycznej wyników wyszukania ksiąg wieczystych;
8. Doprecyzowanie zasad bezpieczeństwa i ochrony danych osobowych dla potrzeb dostępu do CBDKW.

W wyniku wejścia w życie proponowanych zmian wprowadzone zostanie, obok pojęcia przeglądania księgi wieczystej, pojęcie uprawnionego podmiotu publicznego oraz pojęcie wyszukania ksiąg wieczystych w CBDKW przez uprawniony podmiot publiczny. Definicja uprawnionego podmiotu publicznego określa te kategorie podmiotów, które, aby uzyskać możliwość wyszukania ksiąg wieczystych w CBDKW, winny powołać się na szczegółowe regulacje ustaw, które dotyczą ich działalności, wywodząc z nich odpowiedni zakres uprawnień. Wyszukanie ksiąg wieczystych będzie mogło być przeprowadzone według kryteriów wyszukiwania określonych w rozporządzeniu wykonawczym, przez uprawniony podmiot publiczny. Celem wyszukania ksiąg wieczystych jest ustalenie numerów ksiąg wieczystych spełniających kryterium zawarte we wniosku o wyszukanie.

W zakresie uzyskiwania dostępu do możliwości wyszukania ksiąg wieczystych w CBDKW proponuje się przyjęcie trybu postępowania administracyjnego, prowadzonego przez Ministra Sprawiedliwości, zakończonego decyzją administracyjną, której przesłankami winny być:
1. wykazanie przez uprawniony podmiot publiczny konkretnych norm prawnych, uprawniających go do szerszego dostępu do ksiąg wieczystych, niż wyłącznie możliwość przeglądania konkretnej księgi;
2. istnienie warunków technicznych względem uprawnionego podmiotu publicznego, umożliwiających udostępnienie możliwości wyszukiwania ksiąg wieczystych.

Projekt założeń stanowi odpowiedź na potrzebę uporządkowania przepisów w zakresie powszechnego dostępu realizowanego za pośrednictwem Internetu tak, aby realizacja tego dostępu stanowiła standard w zarządzaniu informacją przechowywaną w rejestrach sądowych.
Obecnie trwają prace nad projektem w ramach uzgodnień międzyresortowych.

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line