Pomimo licznych zmian wprowadzonych na przestrzeni lat do Regulaminu postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości struktura regulaminu ustalona w jego pierwotnej wersji z dnia 4 marca 1953 r. nie została od tego czasu zasadniczo zmieniona. Obecnie obowiązujący Regulamin postępowania z dnia 19 czerwca 1991 r. (Dz. Urz. UE L 176 z 4.7.1991, s. 7) nadal odzwierciedla początkową przewagę skarg bezpośrednich, podczas gdy w rzeczywistości większość tych skarg podlega aktualnie właściwości Sądu, a odesłania prejudycjalne skierowane do Trybunału przez sądy państw członkowskich stanowią pod względem ilościowym pierwszą kategorię spraw przez niego rozpoznawanych. Nowoopublikowana wersja Regulaminu (Dz. Urz. UE L 265 z 29.9.2012, s. 1) dostosowuje strukturę i treść regulaminu postępowania przed Trybunałem do ewolucji jego właściwości.
Równocześnie nowy Regulamin dokonuje bardziej czytelnego rozróżnienia między przepisami znajdującymi zastosowanie do wszystkich rodzajów skarg i przepisami właściwymi poszczególnym ich rodzajom, zawartymi w odrębnych tytułach, zbierając we wstępnym tytule przepisy proceduralne wspólne dla wszystkich spraw wnoszonych do Trybunału.
Ponadto nowy Regulamin uzupełnia lub wyjaśnia, zarówno podmiotom prawa, jak i sądom krajowym, przepisy znajdujące zastosowanie do poszczególnych procedur. Przepisy te dotyczą w szczególności pojęcia strony w postępowaniu głównym, interwenienta i strony w postępowaniu przed Sądem, lub – w odniesieniu do kwestii prejudycjalnych – zasad zwracania się do Trybunału lub zawartości postanowienia odsyłającego. Co się tyczy odwołań od orzeczeń Sądu, dokonano jednoznacznego rozróżnienia między odwołaniem głównym a odwołaniem wzajemnym, wniesionym w następstwie doręczenia jego autorowi odwołania głównego.
Kolejne zmiany mają związek z wprowadzeniem w życie niektórych procedur, takich jak szczególna procedura kontroli orzeczeń Sądu, która okazała się być nadmiernie złożona. Nowy Regulamin dokonuje ich uproszczenia, w szczególności poprzez wyznaczenie, na okres roku, izby złożonej z pięciu sędziów, właściwej do rozstrzygania zarówno w przedmiocie przedstawianego przez pierwszego rzecznika generalnego wniosku o przeprowadzenie szczególnej procedury kontroli, jak i w przedmiocie kwestii objętych tą procedurą.
Uproszczeniu procedur służyć ma również złagodzenie wymogów proceduralnych odnoszących się do rozpatrywania wniosków o wydanie opinii, ujednolicenie ich z wymogami mającymi zastosowanie do innych spraw i przewidzenie w konsekwencji udziału jednego rzecznika generalnego w rozpatrywaniu takiego wniosku. W trosce o polepszenie zrozumiałości aktu zebrano także w jednym tytule wszystkie postępowania szczególne, obecnie rozproszone w wielu różnych tytułach i rozdziałach Regulaminu postępowania.
Trybunał dokonał również zmian mających na celu ograniczenie długości toczących się przed nim postępowań, w szczególności poprzez rozszerzenie katalogu przypadków, w których może on orzekać w drodze postanowienia z uzasadnieniem, poprzez uproszczenie zasad dotyczących interwencji państw członkowskich i instytucji, o których mowa w art. 40 akapity pierwszy i trzeci Statutu Trybunału oraz poprzez wprowadzenie możliwości orzekania przez Trybunał bez uprzedniego przeprowadzenia rozprawy, jeżeli uzna on, że ogół przedstawionych na piśmie uwag dostatecznie wyjaśnia daną sprawę.
Wreszcie, mając na uwadze polepszenie zrozumiałości stosowanych przez siebie przepisów, ETS usunął pewne zdezaktualizowane lub niestosowane przepisy, a także ponumerował wszystkie akapity w artykułach Regulaminu, opatrzył każdy artykuł właściwym mu tytułem opisującym zwięźle jego treść oraz zharmonizował terminologię użytą w całym akcie.
Regulamin wejdzie w życie 1 listopada b.r. zastępując dotychczas obowiązujący akt w tym zakresie z 1991 roku.
Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line