Wspólne stanowisko będzie stanowić mandat dla prezydencji Rady do rozpoczęcia negocjacji z Parlamentem Europejskim po uzgodnieniu przez ten ostatni swojego stanowiska.
Głównym celem dyrektywy jest modernizacja europejskich ram prawnych w zakresie praw autorskich i dostosowanie ich do wymogów ery cyfrowej. Przyczyniając się do harmonizacji praktyk w państwach członkowskich, zwiększy to również pewność prawa na jednolitym rynku cyfrowym.
Uzgodniona przez przedstawicieli Rady UE wersja dyrektywy obejmuje następujące zagadnienia.
Ochrona publikacji prasowych
Kompromisowy tekst Rady stworzyłby nowe prawo wydawców prasy do korzystania z ich publikacji prasowych w internecie, które jest zgodne z pierwotnym wnioskiem Komisji. Ochrona ta trwałaby jednak tylko jeden rok zamiast 20 lat proponowanych przez Komisję.
Ochrona obejmowałaby również wykorzystanie części publikacji prasowych. Nie uwzględniałaby jednak nieistotnych części publikacji prasowych. Aby ustalić, czy część publikacji prasowej jest nieistotna, państwa członkowskie będą mogły stosować albo kryterium oryginalności, albo kryterium wielkości (np. bardzo krótkie fragmenty), albo oba te kryteria.
Rozbieżność w dochodach
Dyrektywa ma na celu osiągnięcie właściwej równowagi między wynagrodzeniem otrzymywanym przez autorów i artystów wykonawców a zyskami osiąganymi przez platformy internetowe w ramach udostępniania ich utworów. Różnica ta nazywana jest rozbieżnością w dochodach (z ang. value gap).
Projekt uzgodniony przez Radę UE, jest skierowany zwłaszcza do dostawców usług internetowych, których głównym celem (lub jednym z głównych celów) jest zapewnienie dostępu do dużej ilości treści chronionych prawem autorskim zamieszczanych przez ich użytkowników w celu osiągnięcia zysków z ich porządkowania i promowania.
Przykłady porządkowania i promowania treści obejmują indeksowanie treści, przedstawianie ich w określony sposób i kategoryzację.
Nie obejmowałby on usług takich jak usługi dostawców dostępu do Internetu, dostawców usług w chmurze, którzy umożliwiają użytkownikom, w tym przedsiębiorstwom, przesyłanie treści na własny użytek, ani internetowych bazarów, których główną działalnością jest detaliczna sprzedaż online i którzy nie zapewniają dostępu do treści chronionych prawem autorskim.
Strony internetowe, które przechowują i udostępniają treści w celach niekomercyjnych, takie jak encyklopedie online, repozytoria naukowe i edukacyjne lub platformy rozwoju oprogramowania typu open source, również nie są włączone do niniejszej dyrektywy.
Lepsza współpraca między podmiotami praw autorskich a platformami internetowymi
Projekt uzgodniony przez Radę zachęca do współpracy między dostawcami usług udostępniania treści online a posiadaczami praw autorskich.
Usługodawcy będą musieli uzyskać zezwolenie od podmiotów praw autorskich. W przypadku braku zezwolenia, na przykład ze względu na to, że podmioty praw autorskich nie chcą zawrzeć umowy licencyjnej, usługodawca będzie musiał uniemożliwić dostęp do utworów wskazanych przez podmioty praw autorskich. W przeciwnym razie będą oni uznani za odpowiedzialnych za naruszenie praw autorskich. Niemniej jednak pod pewnymi warunkami, związanymi w szczególności z ich wielkością, platformy mogą zostać zwolnione z odpowiedzialności.
Po zgłoszeniu przez posiadaczy praw do nieautoryzowanego chronionego utworu dostawca usług udostępniania treści online będzie musiał podjąć pilne kroki w celu usunięcia utworu i uniemożliwienia jego udostępnienia w przyszłości.
Wyjątki od praw autorskich dotyczące eksploracji tekstu i danych
Nowe technologie umożliwiają automatyczną analizę obliczeniową informacji w formie cyfrowej, takich jak tekst, dźwięki, obrazy lub dane. Jest to powszechnie znane jako eksploracja tekstu i danych (ang. text and data mining). Technologie te umożliwiają naukowcom przetwarzanie dużych ilości informacji w celu zdobywania nowej wiedzy i odkrywania nowych trendów.
Zgodnie z istniejącą europejską polityką badawczą, która zachęca uniwersytety i instytuty badawcze do rozwijania współpracy z sektorem prywatnym, organizacje badawcze powinny również korzystać z przedmiotowego wyjątku, gdy ich działalność badawcza jest prowadzona w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Dyrektywa zawiera obowiązkowy wyjątek dotyczący wykorzystania technologii eksploracji tekstu i danych w dziedzinie badań naukowych.
Wprowadzone zostaną również obowiązkowe wyjątki lub ograniczenia od ogólnych zasad dotyczących praw autorskich w odniesieniu do ilustracji wykorzystywanych do nauczania w środowisku cyfrowym oraz w odniesieniu do instytucji dziedzictwa kulturowego, takich jak biblioteki publiczne, muzea i archiwa.
Źródło: europa.eu/newsroom