Strasburg: więźniowie chorzy psychicznie muszą mieć odpowiednią opiekę

Umieszczenie więźnia cierpiącego na poważną chorobę psychiczną w zakładzie karnym zamiast w szpitalu psychiatrycznym może stanowić nieludzkie i poniżające traktowanie sprzeczne z art. 3 Konwencji o prawach człowieka, jak stwierdził Trybunał w wyroku z 23 lutego b.r.

Sprawa ta dotyczy osadzonego odbywającego karę pozbawienia wolności, który przez 4 lata – cierpiąc na poważną chorobę psychiczną – przebywał w zależności od aktualnego stanu swego zdrowia albo w zwykłej celi więziennej, albo na oddziale przystosowanym do potrzeb osób chorych psychicznie, gdzie znajdował się pod opieką medyczną. W czasie pobytu w tym zakładzie karnym lekarze wielokrotnie zalecali prowadzenie dalszego leczenia skarżącego poza murami więzienia oraz umieszczenie go pod stałą opieką psychiatryczną, ze względu na nieprzewidywalność zachowań skarżącego i zagrożenia, jakie mógł stanowić dla innych osób. W trakcie pobytu w zwykłej celi skarżący spowodował pożar, w wyniku którego życie stracił współwięzień. Dopiero w wyniku postępowania karnego w tej sprawie sąd krajowy nakazał przymusowe przyjęcie skarżącego do szpitala psychiatrycznego.
Trybunał uznał w tej sprawie, iż brak specjalistycznego leczenia w przypadku skarżącego, a w szczególności brak stałego nadzoru psychiatrycznego w połączeniu z nieodpowiednimi warunkami pozbawienia wolności stanowił nieludzkie i poniżające traktowanie skarżącego, a co za tym idzie naruszenie art. 3 Konwencji o prawach człowieka. Doraźne leczenie skarżącego na oddziale zakładu karnego przystosowanym do pobytu i leczenia osób chorych psychicznie okazało się niewystarczające. Ciągłe przenoszenie skarżącego pomiędzy oddziałem szpitalnym a zwykłą celą przyczyniło się jeszcze do pogorszenia stanu jego zdrowia i spowodowało, że skarżący czuł się tym bardziej poniżony, zaniepokojony i przestraszony.
Trybunał przyznał skarżącemu w związku z naruszeniem art. 3 i innych artykułów Konwencji 10 tys. euro tytułem doznanej krzywdy moralnej oraz zasądził zwrot poniesionych kosztów i wydatków.
Wyrok ten stanowi kontynuację konsekwentnej linii orzeczniczej Trybunału dotyczącej warunków pobytu w zakładzie karnym osób chorych psychicznie. Trybunał bierze przede wszystkim pod uwagę stan zdrowia takiej osoby i nakazuje organom władzy zapewnienie jej odpowiedniego leczenia, nawet kosztem opuszczenia zakładu karnego.
Tak wynika z wyroku ETPC z 23 lutego 2012 r. w sprawie 27244/09 G. przeciwko Francji.

Katarzyna Warecka