Strasburg: sąd kasacyjny może odrzucić skargę zawierającą nową podstawę odwołania

Uznanie przez sąd kasacyjny, iż wniesiona skarga zawiera nową podstawę odwołania, która nie została wcześniej podniesiona przed sądem apelacyjnym, i odrzucenie skargi z tego względu, nie stanowi naruszenia prawa do rzetelnego procesu, jak stwierdził Trybunał w wyroku z 16 lutego b.r.

Skarga ta dotyczy przedsiębiorstwa, które odwołało się od wyroku krajowego sądu apelacyjnego podnosząc, iż sąd ten dokonał błędnej interpretacji prawa krajowego. Sąd kasacyjny stwierdził, iż dla dokonania innej interpretacji należało wziąć pod uwagę inne okoliczności faktyczne, a zatem zarzut podniesiony przed sądem kasacyjnym stanowi nową podstawę odwoławczą, nieznaną sądowi apelacyjnemu, a zatem skarga ta podlega odrzuceniu.
Trybunał stwierdził, iż krajowy sąd kasacyjny dokonał na podstawie akt skutecznej oceny całokształtu sprawy skarżącego przedsiębiorstwa, zarówno od strony prawnej, jak i faktycznej, i nie można powiedzieć, by ocena ta była w sposób rażący nieuzasadniona, a co za tym idzie nie stanowiła nadmiernego ograniczenia prawa do rzetelnego procesu przysługującego skarżącemu. Nie miało zatem miejsce naruszenie art. 6 ust. 1 Konwencji.
Trybunał w tym wyroku przypomniał swą ustaloną linię orzeczniczą, zgodnie z którą nie jest jego zadaniem zastępowanie sądów krajowych, do których należy ocena okoliczności faktycznych i prawnych danej sprawy. Rola Trybunału ogranicza się do dokonania oceny, czy interpretacja dokonana przez sądy krajowe jest zgodna z Konwencją o prawach człowieka, i czy w okolicznościach danej sprawy prawa podstawowe nie zostały naruszone.
Omawiany wyrok ETPC jest kolejnym wyrokiem potwierdzającym spójną linię orzeczniczą, zgodnie z którą funkcja spełniana przez Trybunał ma charakter pomocniczy w stosunku do funkcji krajowych systemów sądowych. Sama Konwencja ma charakter pomocniczy w stosunku do materialnej i proceduralnej ochrony praw człowieka na szczeblu krajowym. Trybunał nie ingeruje w sferę wymiaru sprawiedliwości krajowej tak dalece, jak dalece nie zostają naruszone prawa podstawowe. To sądy krajowe, a więc oczywiście także sądy w Polsce, muszą chronić prawa człowieka przy okazji egzekwowania krajowego prawa materialnego i stosowania prawa procesowego, dysponując w tej mierze bardzo szerokim marginesem swobody w zakresie dokonywania własnej wykładni. Trybunał interweniuje jedynie w przypadkach jej rażącej nieracjonalności.

Tak wynika z wyroku ETPC z 16 lutego 2012 r. w sprawie nr 17814/10 Tourisme d’affaires przeciwko Francji.

Katarzyna Warecka

Artykuł pochodzi z programu System Informacji Prawnej LEX on-line