SN: zwyciężyli kupujący mieszkania w sporze z upadłym deweloperem

Interes konsumenta jest decydujący w sporze kupujących mieszkania u dewelopera, który ogłosił upadłość powiedział w czwartek Sąd Najwyższy. Wydał wyrok, który unieważnił hipotekę na nieruchomości założoną na rzecz firmy amerykańskiej. Nabywcy mają szanse odzyskać swoje pieniądze i lokale.

Mieszkańcy Krakowa, którzy wpłacili ponad 90 proc wartości mieszkania przy ul. Wierzbowej, od 2007 roku do dziś czekają na klucze. Nie mają swoich pieniędzy, ani lokali. Dotyczy to 180 osób indywidualnych oraz kilku firm, które zakupiły lokale użytkowe. Stracili dorobek swego życia, gdyż trafili na nieuczciwą firmę budowlaną – Leopard S.A .w Krakowie. Co więcej, okazało się, że na dwa dni przed rozprawą w Sądzie Najwyższym aresztowano zarząd tej spółki deweloperskiej.

Rozbieżność sądów I i II instancji

Problem polegał na tym, że deweloper ustanowił hipoteki na rzecz amerykańskiego funduszu Manchester. Fundusz ten ściągał swoje należności, a niedoszli nabywcy mieszkań udali się do sądu po sprawiedliwość, czyli o stwierdzenie czynności prawnej za nieważną.

Sąd I instancji orzekł na korzyść kupujących i stwierdził, że ustanowienie hipoteki na rzecz amerykańskiej firmy jest nieważne. Jednak sąd II instancji – wydał wyrok odmienny. Orzekł, że była to transakcja handlowa, nie sprzeczna z art.58 par. 1 kc, który mówi o przestrzeganiu zasad współżycia społecznego. Uznał, że obie strony nie dochowały lojalności wobec siebie. Co więcej 51 powodów nie ma legitymacji do występowania przed sądem cywilnym na postawie art.189 kc i odesłał ich do art.10 ustawy o księgach wieczystych. Co w praktyce oznaczałoby wszczęcie nowego procesu.

Unieważnienie hipoteki amerykańskiej

SN w wyroku z 9 lutego br. stwierdził, że hipoteka ustanowiona na rzecz firmy amerykańskiej jest nieważna, gdyż transakcja dwóch wielkich firm kapitałowych narusza interes indywidualnych konsumentów. – W obecnym stanie prawnym taki proces nie miałby prawa mieć miejsca – stwierdził sędzia Mirosław Bączyk. – Dlatego, że ochrona kontrahentów dewelopera zapisana w ustawie z września 2011 r. jest bardzo daleko posunięta. Klienci dewelopera mieliby dużo lepszą ochronę i tego faktu sąd nie może pomijać – powiedział sędzia Mirosław Bączyk. – Tak samo nie może pomijać wzrastającej ochrony konsumentów. SN przypomniał, że nawet sąd okręgowy zauważył krzywdę powodów, ale zasądzenie odszkodowania to byłoby za mało. Podstawą prawną orzeczenia jest art. 58 k.c., który stanowi, że nieważna jest czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Chociaż inwestycja Amerykanów była ściśle związana z wpłatami klientów Leoparda, to zostali oni, jeśli chodzi o zabezpieczenia, gorzej potraktowani.

Sygnatura akt III CSK 181/11