SN: zabór pojazdu ze swej istoty nie może być nieumyślny

Sąd Najwyższy przypomniał, że przestępstwo zaboru pojazdu w celu jego krótkotrwałego użycia może być popełnione tylko umyślnie. Powyższe wynika z jego specyfiki i trudno wymagać od sądów, by w swoich uzasadnieniach szczegółowo zajmowały się tą kwestią.

Sąd rejonowy skazał oskarżonego na karę łączną trzech lat pozbawienia wolności za popełnienie dwóch przestępstw przeciwko mieniu (tj. zaboru pojazdu w celu krótkotrwałego użycia oraz innego przestępstwa) w warunkach recydywy, a nadto zobowiązał oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę kwoty 725 zł na rzecz pokrzywdzonego przestępstwem. Sąd okręgowy utrzymał ten wyrok w mocy.
 

Krótkotrwały zabór pojazdu

Sądy obu instancji zgodnie ustaliły, że oskarżony dokonał zaboru w celu krótkotrwałego użycia pojazdu pokrzywdzonego. Oskarżony w nieustalony sposób pokonał zabezpieczenia tego pojazdu i dostał się do jego wnętrza. Następnie po uruchomieniu włącznika zapłonu stacyjki wkrętakiem, mężczyzna odjechał z miejsca parkowania, a następnie porzucił samochód w okolicznościach niebezpieczeństwa jego utraty lub uszkodzenia lub też jego zawartości. Działanie oskarżonego skutkowało powstaniem szkody w wysokości 725 zł. Z tego też względu, sądy przypisały oskarżonemu popełnienie przestępstwa z art. 289 § 2 k.k.

Regulacja prawna

Na podstawie art. 289 § 1 k.k., kto zabiera w celu krótkotrwałego użycia cudzy pojazd mechaniczny, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. W myśl art. 289 § 2 k.k., jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 pokonuje zabezpieczenie pojazdu przed jego użyciem przez osobę nieupoważnioną, pojazd stanowi mienie znacznej wartości albo sprawca następnie porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w takich okolicznościach, że zachodzi niebezpieczeństwo utraty lub uszkodzenia pojazdu albo jego części lub zawartości, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Zarzuty kasacji

Obrońca oskarżonego wniósł od wyroku sądu okręgowego kasację do Sądu Najwyższego. Jednym z zarzutów autora kasacji było nie wykazanie przez sądy zamiaru zaboru pojazdu przez oskarżonego. W kasacji podkreślono, że powyższe zaniedbanie sądów wyklucza uznanie oskarżonego za winnego popełnienia przestępstwa z art. 289 § 2 k.k. Obrońca oskarżonego sformułował także inne zarzuty i ostatecznie domagał się uchylenia wyroków sądów obu instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu rozpoznawczym.

Stanowisko prokuratora

Oskarżyciel publiczny w odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.

Rozstrzygnięcie SN

Sąd Najwyższy podzielił pogląd prokuratora i uznał kasację obrońcy oskarżonego za oczywiście bezzasadną.

Umyślność w kodeksie karnym

Na podstawie art. 9 § 1 k.k. czyn zabroniony popełniony jest umyślnie, jeżeli sprawca ma zamiar jego popełnienia, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia, na to się godzi.

Nietrafny zarzut

Sąd Najwyższy jednoznacznie stwierdził, że nie można zgodzić się z autorem kasacji, że sądy nie ustaliły zamiaru, z jakim działał oskarżony. Sąd Najwyższy podkreślił, że jeśli dana osoba pokonuje zabezpieczenia zamkniętego i prawidłowo zabezpieczonego pojazdu, który następnie uruchamia i przemieszcza się nim, a potem porzuca pojazd, to jest oczywistym, że działa ona umyślnie. Zdaniem Sądu Najwyższego, w przypadku przestępstwa z art. 289 k.k. umyślność jest tak oczywista, że zbytecznym jest czynienie dodatkowych rozważań w tym przedmiocie.

Postanowienie Sądu Najwyższego z 28.03.2017 r., III KK 498/16, LEX nr 2300158